Wonen en werken in Harlingen in de loop der eeuwen.

Harlingen, zoek je huis

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.

De omgeving van Zuiderplein 3

op een plattegrond van ca. 1613	op een kadastrale kaart van 1832	op een kadastrale kaart van 1887	op een kaart met huisnummers van 1905	en op een monumentenkaart van 2000

Huisnummering:
	Ter hoogte van	Nummering 1716-1735	Nummering 1736-1735	Nummering 1776-1806	Nummering 1807-1880	Nummering 1881-1905
	Zuiderplein 3	4-166	4-165	4-159	H-018	H-019

1649 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 236 folio 0073r van 18 feb 1649 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Zuiderplein 3	Zuiderplein OZ [staat: tegenover het Swart Vallaat]	201‑00‑00 gg	lege huisstede met bomen en planten

	koper	Claes Willems c.soc.
	verpachter grond	de stad Harlingen	2‑10‑00 cg
	naastligger ten oosten	Cornelis Bastiaens
	naastligger ten zuiden	N. N.
	naastligger ten westen	Zuiderplein [niet vermeld]
	naastligger ten noorden	het huis van wijlen Salvus Jansen
	verkoper	Cornelis Bastiaens
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Claes Willems koopt een ledige huisstede met bomen c.o.a. tegenover het Swart Vallaat. Ten O. de verkoper, ten W.?, ten Z.?, ten N. Salvius Jansen. Gekocht van Cornelis Bastiaens, voor 201 gg.

1650 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 236 folio 0113v van 17 feb 1650 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Zuiderplein 3	Zuiderplein [staat: (tegen)over het swart verlaat]		237‑14‑00 gg	huisstede

	koper	Hendrick Hendrickx c.u.	mr. smid
	verpachter grond	de stad Harlingen		2‑10‑00 cg
	naastligger ten oosten	Claes Willems
	naastligger ten oosten	Abram Pyters Bontekoe
	naastligger ten zuiden	N. N.
	naastligger ten westen	N. N.
	naastligger ten noorden	het huis van w: Salves Jans
	verkoper	Claes Willems
	verkoper	Abram Pyters Bontekoe

1667 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 239 folio 0013va van 20 jan 1667 (het 7e verkochte perceel van deze akte/bladzijde) (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Dit betreft een eerste verkoop per decreet. Meestal vind je hierna een tweede verkoop per decreet, maar niet altijd is dit nauwkeurig geregistreerd. Verkoop per decreet gebeurt na een uitspraak van het provinciaal gerechtshof, het Hof van Friesland. De reden is meestal een uitgesproken faillissement of betrokkenheid van minderjarige weeskinderen die hun kindsdeel willen of moeten verkopen. Proclamatieboeken bevatten de aankondigingen van verkoop en niet de verslaglegging, dit kan de reden zijn dat hier geen koper vermeld is en soms zelfs geen verkoper. Ook ontbreekt om deze reden vaak de (uiteindelijke) koopsom.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Zuiderplein 3	Zuiderplein OZ [staat: bij de Kimswerderpijp]		302‑22‑02 gg	1/2 ledige plaats of koolstek

	koper	Anske Ipes
	verpachter grond	de stad Harlingen		2‑10‑00 cg
	naastligger ten oosten	Philippus Iedes
	naastligger ten zuiden	oud burgemeester Gosse Joannis Adama
	naastligger ten westen	Zuiderplein [staat: straat]
	naastligger ten noorden	Pytter Cornelis Boncq
	verkoper	de minderjarige erfgenaam van Hendrik Hendriks	koolkoper

1667 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 239 folio 0071r van 20 jan 1667 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Zuiderplein 3	Zuiderplein [staat: bij de Kimswerderpijp]	302‑22‑02 gg	1/2 ledige plaats of koolstek

	koper	vroedsman Anscke Ipes
	verpachter grond	de stad Harlingen	2‑10‑00 cg
	naastligger ten oosten	Philippus Iedes
	naastligger ten zuiden	het koolstek van oud burgemeester Gosse Joannis Adama
	naastligger ten westen	Zuiderplein [staat: straat]
	naastligger ten noorden	Pytter Cornelis Boncq
	verkoper	de erfgenamen van wijlen Hendrik Hendrix
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Anske Ypes, mede-vroedschap, koopt een ledige plaets of koolstek, bij de Kimswerder Pijp oz. Ten O. Philippus Iedes, ten W. de straat, ten Z. het koolstek van oud-burgemeester Gosse Joannes Adema, ten N. Pytter Cornelis Boncq. Gekocht van erven Hendrik Hendrix, voor 302 gg.

1716 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3889, "1716"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	4-166 , folio 79	Zuiderplein 3					huis en hof

		eigenaar	Pieter Tiallings
		gebruiker		Pieter Tiallings
		huurwaarde totaal			36‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				07‑04‑00 cg

1719 - reëelkohier		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 520, "1719"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	4-166 , folio 52r	Zuiderplein 3				huis

		eigenaar	Pieter Tjallings
		huurwaarde totaal		36‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde			07‑04‑00 cg
		aansl. huurw. voldaan			17‑6‑1720

1721 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 246 folio 0125r van 14 dec 1721 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Zuiderplein 3	Zuiderplein OZ [staat: bij de Kimswerderpijp]		190‑00‑00 gg	huis

	koper	oud burgemeester Claes Rinnerts Winsma c.u.
	verpachter grond	de stad Harlingen		2‑10‑00 cg
	naastligger ten oosten	de erfgenamen van wijlen de juffers van Heerma
	naastligger ten zuiden	oud burgemeester Crytenburgh
	naastligger ten westen	Zuiderplein [staat: straat en diept]
	naastligger ten noorden	Pyter Tiallings
	verkoper q.q.	oud burgemeester Johan van Crytenburg, administrator
	verkoper q.q.	Pyter Tiallings, administratoren over	koopman
	verkoper	de nagelaten boedel van wijlen Marten Wiegers	mr. molenmaker

1726 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3892, "1726"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	4-166 , folio	Zuiderplein 3					huis

		eigenaar	Pyter Tjallings
		gebruiker		vroedsman Hania
		huurwaarde totaal			36‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				06‑00‑00 cg

1728 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 247 folio 0139r van 31 okt 1728 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Zuiderplein 3	Zuiderplein OZ [staat: Kimswerderpijp]		380‑00‑00 cg	huis

	koper	Johannes Andries, gehuwd met	mr. molenaar
	verpachter grond	Lijsbeth Sjoerds		2‑10‑00 cg
	naastligger ten oosten	vroedsman Buma
	naastligger ten zuiden	burgemeester Crytenburg
	naastligger ten westen	Zuiderplein [staat: straat]
	naastligger ten noorden	de weduwe van wijlen burgemeester Pyter Tjallings
	verkoper van 1/3	Stijntje Claeses Winsma, gehuwd met
	verkoper van 1/3	Robbert Rowel	oud gerechtsbode en koopman
	verkoper van 1/3	Grietje Claeses Winsma, gehuwd met
	verkoper van 1/3	vroedsman Menalda
	verkoper van 1/3	Gertje Claeses Winsma, gehuwd met
	verkoper van 1/3	Sjoerd Talma	distillateur en koopman
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Johannes Andries, mr. molenmaker x Lijsbeth Sjoerds koopt een huis omtrent de Kimswerderpijp. Ten O. de vroedsman Buma, ten Z. Burgemeester Crijtenburg, ten W. de straat en diept, ten N. wd. Pieter Tjallings, burgemeester. Gekocht van Stijntje Claasen Winsma x oud-gerechtsbode Robert Rowel (Roell), Grietje Claases Winsma x vroedsman Menalda, en Gertje Claasen Winsma x destillateur Sjoerd Talma.

1736 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3896, "1736"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	4-165 , folio 52r	Zuiderplein 3					huis

		eigenaar	Johannes Andrys
		gebruiker		Johannes Andrys
		huurwaarde totaal			24‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				04‑00‑00 cg
		opmerking					[vermeld zonder nummer,
		opmerking					maar op de plaats van nummer 5-165]

1744 - volkstelling		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 1631, "Omschrijvinge van familiën in Friesland, Steden"

	vermeld als	geschat adres	bewoner: het gezin van	aangeboden capitaal	verhoging	opmerking
	4-165	Zuiderplein 3	Tjebbe Gosses, bestaande uit 1 persoon	08‑00‑00 cg	0

1746 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3903, "1746"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	4-165 , folio 52r	Zuiderplein 3					woning

		eigenaar	Tjebbe Gosses
		gebruiker		Tjebbe Gosses
		huurwaarde totaal			20‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				03‑12‑12 cg

1749 - quotisatie		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 646, "Quotisatie 1749"

	geschat op	geschat adres	bewoner(s):	beroep	aanslag	verhoging	omschrijving
	4-165, fol. 71r	Zuiderplein 3	Tjebbe Gosses cum uxore, bestaande uit 3 volwassenen en geen kinderen	timmerman, mr.	24:16:00 cg	4:2:00 cg	bestaet maetigh

1756 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3913, "1756"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	4-165 , folio 52v	Zuiderplein 3					woning

		eigenaar	Tjebbe Gosses
		gebruiker		Tjebbe Gosses
		huurwaarde totaal			20‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				03‑12‑12 cg

1764 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 256 folio 0085r van 25 nov 1764 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione sanguinis of sanguinitatis, ofwel een protest vanwege bloed of bloedverwantschap. Bloedverwanten tot in de zevende graad van de verkoper kunnen een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere bloedverwanten heeft een lagere graad voorrang boven een hogere, dus een vader of zoon (eerste graad) heeft voorrang boven een broer of zuster (tweede graad). De achterliggende gedachte hierbij is het voorkomen van verwatering van bezit in een familie. Je broer kan bijvoorbeeld niet je ouderlijk huis verkopen -zou hij dat als enige geërfd hebben- zonder dat jij daartegen met succes in bezwaar kunt gaan.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Zuiderplein 3	Zuiderplein OZ [staat: Brouwersgracht]		501‑07‑00 cg	huis

	koper door niaar	Willem Backer, gehuwd met	bode Admiraliteit in Friesland
	koper door niaar	Geiske Roukes
	verpachter grond	de stad Harlingen		2‑00‑00 cg
	geniaarde koper	Jurjen Ockes, gehuwd met	mr. metselaar
	geniaarde koper	Aaltje Harkes
	naastligger ten oosten	de weduwe van wijlen burgemeester W. Buma
	naastligger ten zuiden	Jan Poort
	naastligger ten westen	Zuiderplein [staat: Brouwersgracht]
	naastligger ten noorden	dr. J. Tjallingii
	naastligger ten noorden	Tjebbe Gosses
	verkoper van 5/8	Yttje Johannis, erfgenaam
	verkoper van 5/8	Durk Douwes	turfdrager
	verkoper van 1/8	Sjoerd Johannes, erfgenaam	molenmaker
	verkoper van 1/8	Beernd Johannes, erfgenaam	gleibakker
	verkoper q.q.	Eeke Menalda, curator over	koopman
	verkoper van 1/8	Andries Johannes, erfgenamen van
	erflater	wijlen Johannes Andries	mr. molenmaker
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Willem Backer, admiraliteitsbode x Geiske Roukes? koopt, na niaar ratione sanguinis tegen mr. metselaar Jurjen Ockes [van der Stok] x Aaltje Harkes, een huis oz. Brouwersgracht. Ten O. wd. burgemeester Buma, ten Z. Jan Poort, ten W. de straat, ten N. dr. Jacobus Tjallingii en Tjebbe Gosses. Gekocht van Yttje Johannes x gezworen turfdrager Dirk Douwes voor 5/8, molenmaker Sjoerd Johannes voor 1/8, gleibakker Beernt Johannes voor 1/8, en Andries Johannes voor 1/8, als erven van mr. molenmaker Johannes Andries, voor 501 gg.

1766 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3923, "1766"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	4-165 , folio 52v	Zuiderplein 3					woning

		eigenaar	Tjebbe Gosses
		gebruiker		Tjebbe Gosses
		huurwaarde totaal			20‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				03‑12‑12 cg

1776 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3933, "1776"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	4-159 , folio 92v	Zuiderplein 3					huis

		eigenaar	Jurjen Okkes
		gebruiker		Jan Pot wed.
		huurwaarde			50‑00‑00 cg
		af: lasten			01‑10‑00 cg
		huurwaarde totaal			48‑10‑00 cg
		aanslag huurwaarde				08‑16‑04 cg

1786 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3943, "1786"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	4-159 , folio 92v	Zuiderplein 3				stal

		eigenaar	F. van Esta
		gebruiker
		huurwaarde totaal		00‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde			00‑00‑00 cg
		opmerking				beklemd onder no. 4-158

1794 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3951, "1794"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	4-159 , folio 92v	Zuiderplein 3					stal

		eigenaar	F. van Esta
		gebruiker		F. van Esta
		huurwaarde totaal			00‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				00‑00‑00 cg
		opmerking					beklemd onder no. 4-158

1810 - sint jacobischatting		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 224, "Kohier der Sint Jacobischatting, 1810"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	verschuldigd	gebruik
	4-159 , pag. 89	Zuiderplein 3	F. van Esta	1‑10‑00 cg	huis

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	H-018	Zuiderplein 3	Frans Tjallingii van Esta	... varensgesel, 1814. (GAH204); eigenaar en gebruiker van wijk H-017, koopman, 1814. (GAH204); id. van wijk H-018, wagenhuis, 1814. (GAH204); eigenaar van wijk H-056; gebruiker Jan B. Vredenburg, schoenmakersknegt 1814. ... (alles)

1814 - woningregister		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 204, "Huis- en woonregister, 1814"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	bewoner/gebruiker	beroep of gebruik
	H-018	Zuiderplein 3	F F van Esta	F F van Esta	wagenhuis

1832 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. KO, "Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel der grondeigenaren [...], 1832"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	beroep	woonplaats	gebruik en grootte
	Sectie A nr. 1720	Zuiderplein 3	Frans van Tjallingii	fabrikeur	Harlingen	huis en erf (380 m²)

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	H-018	Zuiderplein 3	Abel Poppes van der Hout	... (Abels); huw Grote Kerk HRL 1805, BS huw 1816, ovl 1869, ovl 1880, ovl 1900, bev.reg. HRL 1851 wijk H-018; gebruiker van wijk F-038, schoenlapper, eigenaar is F. Leemkoel q. q., 1814. (GAH204); oud 57 jaar, geb ... (alles)

1851 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	H-018	Zuiderplein 3	Geertje Simons Jager	... HRL, DG, dv Simon J, en Sijtske Jurjens; huw Grote Kerk HRL 1805, BS ovl 1856, bev.reg. HRL 1851 wijk H-018; oud 62 jaar, geb Franeker en wonende te HRL. 1839, wijk H-014; ... (alles)

1862 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 4249, "Lijst van de nummering der huizen", 1862

	vermeld als	adres	eigenaar	gebruik
	Sectie A nr. 1720	Hofstraat H-015	Haije H. Tigchelaar	woonhuis
	Sectie A nr. 1720	Hofstraat H-016	Haije H. Tigchelaar	woonhuis
	Sectie A nr. 1720	Kimswerderpijp H-017	Haije H. Tigchelaar	woonhuis
	Sectie A nr. 1720	Kimswerderpijp H-018	Haije H. Tigchelaar	wagenhuis

1905 - eigenaren		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2066, woningregister, 1905

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 3971	Zuiderplein 3 (H-020)	Allert van der Meer (en Cons.)	woonhuis

1928 - adresboek	bron: Tresoar, "Algemeen Adresboek van de Provincie Friesland", ca. 1928

	vermeld adres	naam	beroep
	Zuiderplein 3	D. v/d Meer	aannemer
	Zuiderplein 3	Joh.H. v/d Meer	kantoorbediende

1990 - monumentenlijst	bron: Monumenten Inventarisatie Project, 1990

	adres	soort monument	score	bouwjaar
	Zuiderplein 3	beeldbepalend pand	6 van 10

2023
0.20344305038452

terug

Naastliggers van

Zuiderplein 3

ten oosten

de Rozengracht

ten zuiden

het Zuiderplein

ten westen

het Zuiderplein

ten noorden

het Zuiderplein