Harlingen, Elbing-tolregisters

illustratie Elbing-tolregisters
De Oostzeevaart bracht Holland veel welvaart. Met de import en export van goederen was heel wat geld gemoeid. Op bepaalde strategische plaatsen werd daarom tol geheven; een land langs de route naar de Oostzee wilde wel een graantje meepikken van al die rijkdom en op een strategische plaats werd alle doorgaande scheepvaart gecontroleerd.

Dat gebeurde ook bij Elbing, in 1358 mede-grondlegger van het Hanzeverbond. Evenals Danzig en Thorn was het een sinds 1454 onafhankelijk stadsstaatje in de bocht van Danzig onder de soevereiniteit van de koning van Polen.

Aan de hand van hoeveelheid en soort lading werd bepaald hoeveel tol er betaald moest worden. Van de heffingen werden nauwkeurige aantekeningen gemaakt die inzicht geven in het handelsverkeer tussen 1585 en 1700. Deze gegevens zijn gepubliceerd op de website van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis.

Uit de jaren 1585 tot 1600, 1601 tot 1625, 1653 tot 1655, en 1685 tot 1700 zijn de Nederlandse rekeningen overgenomen. Ik heb daaruit weer de rekeningen overgenomen die betrekking (lijken te) hebben op Harlingen. Door op de datum van een doorvaart te klikken krijg je verdere gegevens over de betreffende doorvaart. Door op een kapitein/bestemming/schip te klikken krijg je eventuele andere doorvaarten van dezelfde kapitein, naar dezelfde bestemming of van hetzelfde schip. Mogelijk komen dan ook andere plaatsen van herkomst tevoorschijn, waarop je ook weer kunt klikken.

De waarde van de lading en de tol die daarover betaald moest worden zijn aangegeven in Poolse florijnen (fl) en Pruisische reichstaler (rt), marken (m), groschen (gr), schilling (sch) en pfennig (pf). 1 Pruisische reichstaler was 4,5 mark. Een Pruisische reichstaler was ook 20 groschen, een groschen was 3 schilling en een schilling was 6 pfennig. Vergeleken met de huidige tientallige muntstelsels was het een nogal ondoorzichtig gebeuren. In het Pruisen van de beschreven periode werden ook nog eens verscheidene muntstelsels gebruikt die vaak per provincie verschilden.

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.



Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 2021-06-26 08:48:16



datum kapitein herkomst bestemming schip
1698-10-24 Tibkes, Peter Harlingen
1654-05-01 Jansen schol, Tjerd Harlingen
1655-08-24 Doekes, Otto Harlingen Waterhond
1655-10-04 Aukes, Jelle Harlingen Jonge Zwarte Ruiter
1654-04-28 Jansen schol, Tjerd Harlingen
1653-10-24 Jansen, Jacob Harlingen
1653-10-14 Carstens, Ysbrand Harlingen
1654-10-26 Jansen schol, Tjerd Harlingen
1654-06-12 Aukes, Jelle Harlingen Jonge Zwarte Ruiter
1696-09-15 Sieverts, Claas Harlingen
1698-04-03 Pieters, Gerben Harlingen Drie Helden David
1690-05-11 Igges, Hidde Harlingen
1654-10-02 Sirks, Frederik Harlingen Amsterdam Rode Leeuw
1698-07-15 Iper, Seije Harlingen Amsterdam Maria Boodschap
1620-08-19 Reinkes, Otto Harlingen Amsterdam Pauw
1625-05-16 Gabes, Adrian Harlingen Amsterdam S. Michael
1620-09-17 Dirksen, Laurens Harlingen Amsterdam Engel
1620-11-02 Gerrits, Wiebe Harlingen Amsterdam Witte Roos
1620-11-04 Gerrits, Benedict Harlingen Amsterdam Vlaswagen
1625-09-26 Douwes, Tjerd Harlingen Amsterdam Bontelam
1655-04-20 Doekes, Otto Harlingen Amsterdam Waterhond
1695-05-02 Cornelissen, Siebrand Harlingen Amsterdam
1697-08-15 Arendse vink, Hans Harlingen Amsterdam Vergulde Zon
1697-10-12 Jarings, Kempe Harlingen Amsterdam Ark Van Noach
1691-10-02 Hansen, Evert Harlingen Amsterdam S. Michael
1698-04-21 Tolkes, Tjerd Harlingen Amsterdam Vlaswagen
1685-06-20 Douwes, Schranke Harlingen Amsterdam Jager
1685-05-26 Aukes, Thomas Harlingen Amsterdam Graaf Styrum
1685-05-07 Igges, Hidde Harlingen Amsterdam Stad Harlingen
1698-05-01 Feykes, Hartman Harlingen Amsterdam Braambos
1655-10-12 Carstens, Ysbrand Harlingen Amsterdam Gele Zon
1655-05-10 Jansen, Jacob Harlingen Amsterdam
1655-05-10 Jansen schol, Tjerd Harlingen Amsterdam Vergulde Schol
1620-06-03 Lolles, Maarten Harlingen Amsterdam Leopardus
1607-08-27 Hessel, Frederik Harlingen Amsterdam Oranjeboom
1605-04-08 Hermans, Peter Harlingen Amsterdam
1603-06-28 Gatson, Hieronimus Harlingen Amsterdam Zwarte Windhond
1655-11-03 Huberts, Jan Harlingen Amsterdam Graaf Willem
1699-04-28 Albertse, Hendrik Harlingen Amsterdam Olifant
1600-07-06 Witkes, Meinert Harlingen Amsterdam Jonge Tobias
1597-11-04 Gatson, Hieronimus Harlingen Amsterdam Zwarte Windhond
1599-06-04 Ykema, Otto Harlingen Amsterdam
1699-09-03 Hermans, Dirk Harlingen Amsterdam Abrahams Offer
1605-04-08 Siebert, Cornelis Harlingen Amsterdam Jager
1700-04-24 Pieters, Foppe Harlingen Amsterdam Kleine Gans
1700-08-17 Jacobs poort, Tjerd Harlingen Amsterdam Jonge Tobias
1698-09-24 Jansen, Gerlof Harlingen Amsterdam Houtkoper
1619-04-23 Andersen, Johan Harlingen Amsterdam Jonge Raaf
1615-09-22 Erris, Augustijn Harlingen Amsterdam Zwarte Windhond
1618-07-07 Romkes, Dirk Harlingen Amsterdam Jonge Vos
1600-08-10 Gatson, Hieronimus Harlingen Amsterdam Zwarte Windhond
1618-06-13 Adriaanse, Dirk Harlingen Amsterdam Gideon
1687-04-04 Pieters vliet, Jan Harlingen Dordrecht Stad Harlingen
1699-10-13 Cornelissen, Cornelis Harlingen Friesland Johanna
1601-09-20 Jansen, Johan Harlingen Gotland
1600-05-27 Witkes, Meinert Harlingen Gotland Jonge Tobias
1699-08-24 Kroeskop, Cornelis Harlingen Groningen Gekroond Groningen
1687-03-27 Thijssen, Johan Harlingen Hamburg Hoop
1699-08-28 Jansen, Gerlof Harlingen Harlingen Houtkoper
1700-11-26 Pieters, Gerben Harlingen Harlingen Drie Helden David
1698-04-19 Driessen, Wiebe Harlingen Harlingen Drie Helden David
1698-04-19 Poppes, Jan Harlingen Harlingen Gekroonde Liefde
1698-04-19 Gerlofs, Claas Harlingen Harlingen Koning Ahasverus
1698-04-19 Dirksen, Hendrik Harlingen Harlingen Jonge Tobias
1698-04-20 Jacobs poort, Tjerd Harlingen Harlingen Jonge Tobias
1698-09-12 Pieters, Gerben Harlingen Harlingen Drie Helden David
1698-06-11 Dirksen, Hendrik Harlingen Harlingen Jonge Tobias
1698-06-11 Gerlofs, Claas Harlingen Harlingen Koning Ahasverus
1698-10-18 Kroeskop, Cornelis Harlingen Harlingen Gekroond Groningen
1699-05-02 Jansen, Gerlof Harlingen Harlingen Houtkoper
1699-05-09 Hermans, Dirk Harlingen Harlingen Abrahams Offer
1698-09-12 Poppes, Broer Harlingen Harlingen Lijnbaan
1698-05-05 Sieverts, Simon Harlingen Harlingen Eendracht
1699-06-30 Jansen, Heere Harlingen Harlingen Graaf Carelson
1698-06-11 Arendse, Elke Harlingen Harlingen Drie Broeders
1690-03-30 Takkes, Jan Harlingen Harlingen Fortuna
1596-10-02 Gatson, Hieronimus Harlingen Harlingen Zwarte Windhond
1607-08-28 Hermans, Peter Harlingen Harlingen Fortuna
1603-09-19 Gatson, Hieronimus Harlingen Harlingen Zwarte Windhond
1603-04-25 Gerards, Bernhard Harlingen Harlingen Paradijs
1603-04-17 Gatson, Hieronimus Harlingen Harlingen Zwarte Windhond
1602-09-23 Gatson, Hieronimus Harlingen Harlingen Zwarte Windhond
1602-05-31 Gatson, Hieronimus Harlingen Harlingen Zwarte Windhond
1600-06-16 Sieverts, Gert Harlingen Harlingen Vlaswagen
1599-04-29 Gatson, Hieronimus Harlingen Harlingen Zwarte Windhond
1597-06-26 Samson, Claas Harlingen Harlingen Zwarte Ram
1698-09-27 Cornelissen, Siebrand Harlingen Harlingen Wildschut
1687-04-30 Jonas, Frans Harlingen Harlingen Jonas
1687-06-27 Jansen, Gerlof Harlingen Harlingen Houtkoper
1687-09-13 Claassen, Thomas Harlingen Harlingen Blokmaker
1687-04-09 Jansen, Gerlof Harlingen Harlingen Houtkoper
1687-05-09 Jarings, Kempe Harlingen Harlingen Ark Van Noach
1687-11-27 Claassen, Reinke Harlingen Harlingen
1696-10-01 Blokmaker, Reinke Harlingen Holland
1597-07-12 Thomassen, Jan Harlingen Hull Engel
1619-04-23 Adriaanse, Dirk Harlingen Hull Gideon
1616-07-01 Alerts, Johan Harlingen Hull Blauwe Leeuw
1619-08-10 Jansen, Johan Harlingen Hull Avontuur
1653-12-08 Harrison, Simon Harlingen Konigsbergen
1618-04-12 Gerrits, Johan Harlingen Londen Jonge Leopard
1618-04-12 Sieverts, Hode Harlingen Londen Gouden Valk
1596-10-26 Hermans, Peter Harlingen Newcastle Libertas
1597-04-17 Ibsen, Foppe Harlingen Newcastle Witte Windhond
1597-04-27 Hermans, Peter Harlingen Newcastle Libertas
1687-03-22 Dirksen, Jan Harlingen Rotterdam Nieuwe Eiland
1687-06-17 Driessen, Jan Harlingen Rotterdam Weiland
1687-04-12 Gijssen, Hans Harlingen Rotterdam
1685-11-03 Aukes, Thomas Harlingen Rouen Graaf Styrum
1685-04-16 Adriaanse knoop, Simon Harlingen Rouen Domme Vis
1685-04-26 Jonas, Frans Harlingen Rouen Filip En Meerman