Wonen en werken in Harlingen in de loop der eeuwen.

Harlingen, zoek je huis

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.

De omgeving van Noorderhaven 113

op een plattegrond van ca. 1613	op een kadastrale kaart van 1832	op een kadastrale kaart van 1887	op een kaart met huisnummers van 1905	en op een monumentenkaart van 2000

Huisnummering:
	Ter hoogte van	Nummering 1716-1775	Nummering 1776-1806	Nummering 1807-1880	Nummering 1881-1905
	Noorderhaven 113	2-124	2-168	B-003	B-003

1624 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 231 folio 0012v van 4 apr 1624 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Noorderhaven 113	Noorderhaven NZ [staat: noorder nieuwe stad ten noorden van het groot vallaat en de kolk aldaar]	933‑00‑00 GG	ledige plaats van 77 x 26 (west) x 34 (oost) houtvoeten

	koper	Pieter Rintses, gehuwd met
	koper	Hiltien Tyepkes Hillema
	verpachter grond	de havenisten	5‑12‑00 CG
	naastligger ten oosten	Rozemarijnstraat [staat: straat]
	naastligger ten zuiden	Rommelhaven [staat: straat]
	naastligger ten westen	Noorderhaven [staat: straat]
	naastligger ten noorden	het tweede perceel (ledige plaats) in deze akte
	verkoper q.q.	Enne Jurians, gecommitteerde en volmacht
	verkoper q.q.	Arian Dircks, gecommitteerde en volmacht
	verkoper q.q.	Pier Annes Reen, gecommitteerden en volmachten van
	verkoper	de havenisten
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Pieter Rintses x Hiltie Tijepkes Hillema koopt 2 ledige plaetsen of huissteden aan elkaar, in de Noorder Nieuwestadt, ten N. van het Groot Vallaat en de kolk. Ten O., W. en Z. de straat, ten N. de door Gerryt Dircks gekochte plaets. Er moet binnen 2 jaar een huis worden gebouwd. Gekocht van Inne Jurians, Arian Dircks en Pier Annes Reen, als volmachten van de Havenisten.

1652 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 236 folio 0200r van 21 feb 1652 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione sanguinis of sanguinitatis, ofwel een protest vanwege bloed of bloedverwantschap. Bloedverwanten tot in de zevende graad van de verkoper kunnen een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere bloedverwanten heeft een lagere graad voorrang boven een hogere, dus een vader of zoon (eerste graad) heeft voorrang boven een broer of zuster (tweede graad). De achterliggende gedachte hierbij is het voorkomen van verwatering van bezit in een familie. Je broer kan bijvoorbeeld niet je ouderlijk huis verkopen -zou hij dat als enige geërfd hebben- zonder dat jij daartegen met succes in bezwaar kunt gaan.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Noorderhaven 113	Noorderhaven NZ [staat: bij de twee verlaten]	2265‑00‑00 GG	huis, houtstek, plaats en loods

	koper door niaar van 1/2	Tiepcke Sioerdts
	koper door niaar van 1/2	Joris Cornelis
	geniaarde koper	Claes Frercx Braem c.u.
	verpachter grond	de stad Harlingen	5‑12‑00 CG
	toehaak	een rozenobel en vier ducatons
	naastligger ten oosten	Rozemarijnstraat [staat: straat]
	naastligger ten zuiden	Rommelhaven [staat: straat]
	naastligger ten westen	Noorderhaven [staat: straat]
	naastligger ten noorden	Ritske Aebes
	verkoper	Cornelis Daems c.u. en c.s.

1716 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3889, "1716"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-124	Noorderhaven 113				huis

		eigenaar	Tiaard van der Form
		gebruiker		Tiaard van der Form
		huurwaarde			51‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			10‑04‑00 CG

1719 - reëelkohier		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 520, "1719"

	vermeld als	geschat adres			gebruik
	2-124	Noorderhaven 113			huis

		eigenaar	Tiaard Tiaardsen
		huurwaarde		51‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde		10‑04‑00 CG
		aansl. huurw. voldaan		17‑7‑1720

1723 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 246 folio 0187r van 12 dec 1723 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Noorderhaven 113	Grote sluis, bij de		1500‑00‑00 CG	huis

	koper	Casparus Brinkman, gehuwd met	mr. pan- en estrikbakker
	koper	Willemyna Carbergh
	naastligger ten oosten	Rozemarijnstraat [staat: straat]
	naastligger ten zuiden	Rommelhaven [staat: straat]
	naastligger ten westen	Noorderhaven [staat: straat]
	naastligger ten noorden	Junius Munters
	verkoper	Janke Tjeerds van der Form, gehuwd met
	verkoper	Harmen Ages	mr. brouwer
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Casparus Brinkman, mr. pan- en estrikbakker x Willemijna Carberg kopen huis bij de Grote Sluis, met vrije in- en uitgang, op- en afslag langs de straat achter het huis. De straten ten O., W. en Z. en Junius Munter ten N. Gekocht van Janke Tieerds van der Form, de vrouw van Harmen Ages, mr. brouwer.

1726 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3892, "1726"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-124	Noorderhaven 113				huis

		eigenaar	C. Brinkman
		gebruiker		C. Brinkman
		huurwaarde			51‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			08‑10‑00 CG

1731 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 248 folio 0029r van 14 okt 1731 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Noorderhaven 113	Noorderhaven NZ bij de grote sluis		3301‑07‑08 GG	huis

	koper	Jan Roorda, gehuwd met	ontvanger-generaal Barradeel
	koper	Anna Vermeersch
	naastligger ten oosten	Rozemarijnstraat [staat: straat]
	naastligger ten zuiden	Rommelhaven [staat: straat]
	naastligger ten westen	Noorderhaven [staat: straat]
	naastligger ten noorden	burgemeester de heer Munter
	verkoper	oud burgervaandrig Casparus Brinkman, gehuwd met
	verkoper	Wilhelmina Carberg
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Jan Roorda x Anna Vermeersch kopen het huis. Ten O., W. en Z. de straat. Ten N. Junius Munter. Gekocht van Casparus Brinkman x Wilhelmina Carberg.

1736 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3896, "1736"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-124	Noorderhaven 113				huis

		eigenaar	ontfanger Roorda
		gebruiker		ontfanger Roorda
		huurwaarde			51‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			08‑10‑00 CG

1744 - volkstelling		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 1631, "Omschrijvinge van familiën in Friesland, Steden"

	vermeld als	geschat adres	bewoner: het gezin van	aangeboden capitaal	verhoging	opmerking
	2-124	Noorderhaven 113	ontfanger Roorda, bestaande uit 5 personen	60‑00‑00 cg	10‑00‑00 cg

1746 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3903, "1746"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-124	Noorderhaven 113				huis

		eigenaar	ontfanger Roorda
		gebruiker		ontfanger Roorda
		huurwaarde			51‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			09‑05‑06 CG

1782 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 260 folio 0271r van 15 sep 1782 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Noorderhaven 113	Noorderhaven NZ [staat: bij de grote sluis aan de Noorderhaven]		6000‑00‑00 CG	huis

	koper	Jane Hannema	koopman
	naastligger ten oosten	Rozemarijnstraat [staat: straat]
	naastligger ten zuiden	Rommelhaven [staat: straat]
	naastligger ten westen	Noorderhaven [staat: straat]
	naastligger ten noorden	de erfgenamen van wijlen P. Munter
	verkoper	Jacob Roorda	koopman
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Jan Hannema, coopman, koopt huis bij de Grote Sluys aan de Noorderhaven. Ten O., Z. en W. de straat, ten N. erven P. Munter. Het huis is modern gebouwd met alle commoditeiten en vraye vertrekken, Engelsche glaasen, marmore vloeren, solders, keuken, put en bakken voorsien. Vrij van wallen aan twee kanten van het onderhoud van dien, bezwaard met 4 gg. havenistengeld. Geen grondpacht. Gekocht van Jacob Roorda, coopman, voor 6000 guldens.

1810 - sint jacobischatting		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 224, "Kohier der Sint Jacobischatting, 1810"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	verschuldigd	gebruik
	2-168, pag. 42	Noorderhaven 113	Jan Hannema	6‑00‑00 cg

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	B-003	Noorderhaven 113	Douwe Hessels Reidsma	... en Elisabeth Pieters Siderius; BS huwafk. en huw 1811, huw 1815, huw 1816, ovl 1827; gebruiker van wijk B-003, timmerknegt; medegebruiker L.R. Wentholt, preceptor; eigenaar is Jan Hannema, 1814. (GAH204); D.H.R. ... (alles)

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	B-003	Noorderhaven 113	Jan Hannema	... id. f. 115:12:0 wegens geleverde 34 lopen mout, ord. no 6, 4 sep 1781. (GAH1112); eigenaar van wijk B-003, gebruikers zijn L.R. Wentholt, percepteur, Douwe H. Reidsma, timmerknegt, 1814. (GAH204); id. van wijk ... (alles)

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	B-003	Noorderhaven 113	Ludolph Reinier Wentholt	... 1798 Franeker, koopt wind- en rogmolen en weitmolen, wonende te Franeker 1802 BS ovl 1870; gebruiker wijk B-003, percepteur (= preceptor ?); medegebruiker Douwe H. Reidsma, timmerknegt; eigenaar is Jan Hannema, 1814. ... (alles)

1814 - woningregister		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 204, "Huis- en woonregister, 1814"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	bewoner/gebruiker	beroep of gebruik
	B-003	Noorderhaven 113	Jan Hannema	L R Wentholt	percepteur
	B-003	Noorderhaven 113	Jan Hannema	Douwe H Reidsma	timmerknegt

1832 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. KO, "Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel der grondeigenaren [...], 1832"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	beroep	woonplaats	gebruik en grootte
	Sectie A nr. 480	Noorderhaven 113	Willem Maurits Reinbach	vrederegter	Harlingen	huis en erf (220 m²)

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	B-003	Noorderhaven 113	Elisabeth Cornelis Mollema	... huw.afk. 20 en 27 mei 1827, dv Cornelis M, en Holkje Jarigs vd Ley; BS huw 1827, bev.reg. HRL 1851 wijk B-003; oud 36 jaar, geb en wonende te HRL. 1839, wijk B-003; ... (alles)

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	B-003	Noorderhaven 113	Philippe Adrien Braams	... 1830, huw 1833, huw 1836, huw 1840; oud 38 jaar, geb den Haag en wonende te HRL. 1839, zeehandelaar, wijk B-003; VT1839; P.A.B. eigenaar van perceel nr. 1721 te HRL, stedelijk ontvanger, woonplaats HRL, legger nr. 122, ... (alles)

1839 - volkstelling		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2054, "Volkstellingregister, 1839"

	vermeld als	straat	bewoner	leeftijd	beroep	geboorteplaats	geslacht, religie, huwelijkse status
	B-003	bij de Grote Sluis	Philippus Braams	38 j	zeehandelaar	s Gravenhage	m, protestant, gehuwd
	B-003	bij de Grote Sluis	Elisabeth Mollema	36 j		Harlingen	v, protestant, gehuwd
	B-003	bij de Grote Sluis	Cornelis Braams	11 j		Harlingen	m, protestant, ongehuwd
	B-003	bij de Grote Sluis	Jan Babtiste Braams	9 j		Harlingen	m, protestant, ongehuwd
	B-003	bij de Grote Sluis	Hein Braams	4 j		Harlingen	m, protestant, ongehuwd
	B-003	bij de Grote Sluis	Maria Cristiana Braams	6 j		Harlingen	v, protestant, ongehuwd
	B-003	bij de Grote Sluis	Holkje Braams	2 j		Harlingen	v, protestant, ongehuwd
	B-003	bij de Grote Sluis	Grietje Braams	6 m		Harlingen	v, protestant, ongehuwd
	B-003	bij de Grote Sluis	Akke Louwstra	21 j		Harlingen	v, protestant, ongehuwd
	B-003	bij de Grote Sluis	Grietje van der Woude	19 j		Harlingen	v, protestant, ongehuwd

1849 - memorie van successie		bron: Tresoar toegang 42 inv.nr. 7020 aktenr. 1771 (filmnr. 120)

	vermeld als	geschat adres	naam	samenvatting
	B-003	Noorderhaven 113	Maria Christina Philippes Braams, overleden op 14 december 1849	16 jr, dochter van Philippe Adrien Braams, zeehandelaar (Grote Sluis B 3) en Elisabeth Mollema, zuster van minderjarige Cornelis-Mollema, Jean-Baptiste, Hein, Holkje, Grietje en Josina-Wilhelmina Philippes Braams. Er behoorde geen onroerend goed tot de nalatenschap.

1862 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 4249, "Lijst van de nummering der huizen", 1862

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 480	3 Nieuwe Huizen B-003	Philippe A. Braams	woonhuis

1877 - gevelsteen/opschrift	bron: archief wijlen Jelle van der Gaast

	adres	naam	opschrift	beschrijving
	Noorderhaven 113 (geveltop)		'1877'

1880 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2062, "Lijst van de nummering der huizen", 1880

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 480	Noorderhaven B-003	Elizabeth Mollema wed. P.A. Braams	woonhuis

1905 - eigenaren		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2066, woningregister, 1905

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 480	Noorderhaven 113 (B-003)	Pieter Dirk Fontein	woonhuis

1918 - hoofdelijke omslag	bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2398

	vermeld adres	naam	beroep	vorige grondslag	huidige grondslag
	Noorderhaven 113	Pieter D. Matak Fontein	houthandelaar	f. 23700	f. 33000
	Noorderhaven 113	Dirk Matak Fontein	kantoorbediende	f. 2200	f. 2100

1920 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Noorderhaven 113	P.D. Matak Fontein	149

1921 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Noorderhaven 113	P.D. Matak Fontein	149

1922 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Noorderh. 113	P.D. Matak Fontein	149

1923 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Noorderh. 113	P.D. Matak Fontein	149

1924 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Noorderh. 113	P.D. Matak Fontein	149

1925 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Noorderh. 113	P.D. Matak Fontein	149

1928 - adresboek	bron: Tresoar, "Algemeen Adresboek van de Provincie Friesland", ca. 1928

	vermeld adres	naam	beroep
	Noorderhaven 113	P.D. Matak Fontein	houthandelaar
	Noorderhaven 113	D. Matak Fontein	koopman

1934 - advertentie	bron: Officieele Feestgids Harlingen 700 jaar stad, Herdenkingsfeesten 27 augs. tot en met 3 sept. 1934

	geschat of vermeld adres	naam	bedrijfsnaam	omschrijving
	Noorderhaven 113	D. Matak Fontein		cuprinol tegen houtworm in meubelen, oxanolie

1935 - advertentie	bron: Gids voor Harlingen, VVV Harlingen

	geschat of vermeld adres	naam	bedrijfsnaam	omschrijving
	Noorderhaven 113	D. Matak Fontein	N.V v.h. D. Matak Fontein	fabrikant van meubel-cuprinol, tegen houtworm enz.

1935 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Noorderh. 113	P.D. Matak Fontein	149

1972 - advertentie	bron: Harlingen, informatie

	geschat of vermeld adres	naam	bedrijfsnaam	omschrijving
	Noorderhaven 113	Walinga		woninginrichting

1973 - advertentie	bron: (Nieuwe) Harlinger Courant 10-08-1973

	geschat of vermeld adres	naam	bedrijfsnaam	omschrijving
	Noorderhaven 113	Walinga		woninginrichting

1990 - monumentenlijst	bron: Monumenten Inventarisatie Project, 1990

	adres	soort monument	score	bouwjaar
	Noorderhaven 113	rijksmonument 20573		1877

terug

Naastliggers van

Noorderhaven 113

ten oosten

de Rozemarijnstraat

ten zuiden

de Rommelhaven

ten westen

de Noorderhaven

ten noorden

Noorderhaven 111