Wonen en werken in Harlingen in de loop der eeuwen.

Harlingen, zoek je huis

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.

De omgeving van Raamstraat 1

op een plattegrond van ca. 1613	op een kadastrale kaart van 1832	op een kadastrale kaart van 1887	op een kaart met huisnummers van 1905	en op een monumentenkaart van 2000

Huisnummering:
	Ter hoogte van	Nummering 1716-1775	Nummering 1776-1806	Nummering 1807-1880	Nummering 1881-1905
	Raamstraat 1	4-046	4-047	F-062	F-058

Naastliggers van		Raamstraat 1
	ten zuiden	Raamstraat 3
	ten westen	de Raamstraat

1645 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 235 folio 0184r van 30 aug 1645 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Raamstraat 1	Raamstraat OZ [staat: in de straat tegenover Frans Reyners hof]		320‑00‑00 GG	ledige plaats

	koper	Ipe Meynerts, gehuwd met	mr. timmerman
	koper	Rinsck Anskes
	naastligger ten oosten	schoenmakersperken
	naastligger ten zuiden	huis en plaats van Jaytie Romckes
	naastligger ten westen	Raamstraat [staat: straat]
	naastligger ten westen	de hof van Templaer
	naastligger ten noorden	Jelle Annes c.s.
	verkoper	Suffridus Joannis, gehuwd met	secretaris op Ameland te Ameland
	verkoper	Maycke van der Laen	te Ameland
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Ipe Meynerts, mr. timmerman x Rinck? Annes koopt een ledige plaets met bomen etc. in de straat [tegen]over Frans Reyners` [Templar] hof. Ten O. de schoenmakersperken, ten Z. Jaytie [later: Jantie] Romckes, ten W. de [Raam]straat en Templaers hof, ten N. Jelle Annes c.s. Geen grondpacht. Gekocht van secretaris op Ameland Suffridus Joannes x Maycke van der Laen, voor 320 GG.

1649 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 236 folio 0089r van 14 jul 1649 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione proximitatis of ratione vicinitatis, ofwel een protest vanwege naastliggerschap. Een naastligger is eigenaar van een aangrenzend perceel, zelfs als daar een steeg tussen zit. Een naastligger kan een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere naastliggers heeft de eigenaar van de langste gemeenschappelijke grens voorrang boven anderen, en zo verder in volgorde van die lengte. De achterliggende gedachte hierbij kan zijn het verkrijgen van meerdere aaneengesloten percelen, maar ook het dwarsliggen van een minder gewenste buur.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Raamstraat 1	Raamstraat OZ 1/3		224‑00‑00 CG	looierij of perk

	koper door niaar	Ipe Meinerts	timmerman
	geniaarde koper	Pyter Hendrickx c.u.	zeemtouwer
	naastligger ten oosten	steeg
	naastligger ten zuiden	Biene Wybrants
	naastligger ten westen	Raamstraat [niet vermeld]
	naastligger ten noorden	Fedde Pyters
	naastligger ten noorden	de erfgenamen van wijlen Maycke van der Laen
	verkoper	N. N.
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	(achter) Ipe Meinerts, timmerman, koopt na niaar ratione vicinitatis, een looierij of perk, zz. Schritsen. Ten O. een openbare steeg (Leerlooierssteeg of Perksteeg), ten Z. Biene Wybrants, ten N. Fedde Pyters en erven Maycke v.d. Laan. Geen grondpacht. Gekocht van [niet vermeld], voor 224 CG.

1652 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 236 folio 0213r van 24 okt 1652 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Raamstraat 1	Raamstraat OZ		866‑00‑00 GG	huis

	koper	Jurien Groenwolt c.u.	kapitein
	verpachter grond	de stad Harlingen		2‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	Tymen Pytters	kapitein
	naastligger ten zuiden	Tymen Pytters	kapitein
	naastligger ten westen	Raamstraat [staat: straat]
	naastligger ten noorden	de erfgenamen van wijlen Jelle Annes
	verkoper	Ipe Meynerts c.u.
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Kapt. Jurjen Groenewolt koopt huis in de Raamstraat. Ten O. en Z. Kapt. Tymen Pyters, ten W. de straat, ten N. erven Jelle Annes. Gekocht van Ipe Meynerts.

1655 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 237 folio 0020r van 3 feb 1655 (exacte ligging niet zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Raamstraat 1	Raamstraat OZ	300‑00‑00 GG	ledige plaats van 37 1/2 x 20 1/4 voet

	koper van 1/2	Tiebbe Jansen, gehuwd met
	koper van 1/2	Bauck Lieuues
	koper van 1/2	Dirck Claessen, gehuwd met
	koper van 1/2	Jetske Gerbens
	naastligger ten oosten	N. N.
	naastligger ten zuiden	N. N.
	naastligger ten westen	Raamstraat [niet vermeld]
	naastligger ten noorden	N. N.
	verkoper van 1/2	Trijntie Pyters, weduwe van
	verkoper van 1/2	wijlen Jelle Annes
	verkoper van 1/2	Mintie Ipes, weduwe van
	verkoper van 1/2	wijlen Symen Symens Grettinga
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Tiebbe Jansen x Bauck Lieuwes voor 1/2, en Dirck Claessen x Jetske Gerbens voor 1/2, kopen een ledige plaets, oz. Raamstraat, strekkende van die straat oostwaarts tot aan de schuur, 37, 5 voet lang en 20, 5 voet breed, maar NIET de andere halve schuur die ook strekt vanaf de Raamstraat tot aan de Perksteeg. Gekocht van Trijntie Pyters wv Jelle Annes, voor 1/2 en Mintie Ipes wv Symen Symens Grettinga, voor 1/2, voor 300 gg.

1692 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 242 folio 0398r van 6 mrt 1692 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Raamstraat 1	Raemstraat OZ		341‑09‑00 CG	huis

	koper	Hendrickjen Ysax Groenewolt ongehuwde dochter
	huurder voor 1 jaar	Gerrit Claessen	cherger	18‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	als huurder Tjeerd Hoitema
	naastligger ten zuiden	als huurder Tjeerd Hoitema
	naastligger ten westen	Raemstraat
	naastligger ten noorden	Pieter Yges	grootschipper
	verkoper	de erfgenamen van wijlen Jurjen Jansen Groenewolt, gehuwd met	kapitein
	verkoper	wijlen Aeltie Ritskes
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Hendrickjen Isaax Groenewolt, vrijster, koopt een huis oz. Raamstraat. Met beschrijving. Ten O. en Z. een verhuurd huis, ten W. de straat, ten N. Pieter Yges, grootschipper. Gekocht van erven Jurjen Jansen Groenewolt x Aeltie Ritskes, voor 341 gg.

1716 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3889, "1716"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	4-046	Raamstraat 1				huis

		eigenaar	Schelte Pieters
		gebruiker		Bouwe Willems
		huurwaarde			24‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			04‑16‑00 CG

1719 - reëelkohier		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 520, "1719"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	4-046	Raamstraat 1				huis

		eigenaar	Schelte Pieters
		gebruiker		Buwe Willems
		huurwaarde			24‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			04‑16‑00 CG
		aansl. huurw. voldaan			10‑6‑1720

1726 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3892, "1726"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	4-046	Raamstraat 1				huis

		eigenaar	Schelte Pyters
		gebruiker		Freerk Jans
		huurwaarde			24‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			04‑00‑00 CG

1732 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 248 folio 0103v van 31 aug 1732 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Raamstraat 1	Raamstraat OZ		650‑00‑00 CG	huis

	koper	Gosse Jansen, gehuwd met	smakschipper
	koper	Pietje Harmans
	naastligger ten oosten	Jacob van der Ley	koopman
	naastligger ten zuiden	Jacob van der Ley	koopman
	naastligger ten westen	Raamstraat
	naastligger ten noorden	de erfgenamen van wijlen Sybren Harmens
	naastligger ten oosten	de erfgenamen van wijlen Sybren Harmens
	verkoper van 1/2	Pyter Scheltema	bode
	verkoper van 1/2	Antie Scheltema, gehuwd met
	verkoper van 1/2	H. Siccama	mr. tingieter
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Gosse Jansen, smackschipper x Pietje Harmens, koopt huis oz. Raamstraat. Ten O. en Z. Jacob v.d. Ley, ten W. de straat, ten N. en O. erven Sybren Harmens. Gekocht van bode Pyter Scheltema voor 1/2 en Antie Scheltema x mr. tinnegieter Hermanus Siccama voor 1/2, voor 650 CG.

1736 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3896, "1736"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	4-046	Raamstraat 1				huis

		eigenaar	Sybren Harmens
		gebruiker		Sybren Harmens
		huurwaarde			30‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			05‑00‑00 CG

1744 - volkstelling		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 1631, "Omschrijvinge van familiën in Friesland, Steden"

	vermeld als	geschat adres	bewoner: het gezin van	aangeboden capitaal	verhoging	opmerking
	4-046	Raamstraat 1	Paulus Dirks, bestaande uit 4 personen	10‑00‑00 cg	05‑00‑00 cg

1746 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3903, "1746"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	4-046	Raamstraat 1				huis

		eigenaar	Poulus Dirks
		gebruiker		Poulus Dirks cum soc.
		huurwaarde			40‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			07‑05‑06 CG

1784 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 261 folio 0161r van 14 mrt 1784 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Raamstraat 1	Raamstraat OZ	385‑00‑00 GG	huis

	koper	Ruurd Ackringa
	naastligger ten oosten	Lambergen
	naastligger ten zuiden	Schelte Sipkes
	naastligger ten westen	Raamstraat
	naastligger ten noorden	de erfgenamen van wijlen Jan Paulus
	verkoper	Tettje Piers Acringa
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Ruurd Ackringa koopt een huis oz. Raamstraat. Ten O. de heer Lambergen, ten Z. Schelte Sipkes, ten W. die straat, ten N. erven Jan Paulus [Lansenberg]. Gekocht van Tettje Piers Ackringa voor 385 gg.

1786 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3943, "1786"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	4-046	Raamstraat 1				huis

		eigenaar	Ruurd Akkringa
		gebruiker		Ruurd Akkringa
		huurwaarde			30‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			05‑09‑00 CG

1794 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3951, "1794"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	4-046	Raamstraat 1				huis

		eigenaar	Hendrik Gerryts
		gebruiker		Dirk Cornelis (voor 25‑00‑00 CG)
		gebruiker		Cornelis Dirks (voor 15‑00‑00 CG)
		huurwaarde			40‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			07‑05‑06 CG

1794 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 264 folio 0163v van 19 jan 1794 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Raamstraat 1	Raamstraat		125‑00‑00 GG	huis

	koper	Hendrik Gerrits, gehuwd met	blauwverver
	koper	Rinske Claasen Voordewind
	bewoners	Arent Steffens c.u.
	naastligger ten oosten	P. Tetrode
	naastligger ten zuiden	Schelte Sipkes
	naastligger ten westen	Raamstraat
	naastligger ten noorden	Harman R. Binksma
	verkoper	Jiskjen Jans, weduwe van
	verkoper	wijlen Heere Meyles
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Hendrik Gerryts, blauwverver x Rinske Claasen Voordewint kopen een huis in de Raamstraat, nu bewoond door Arent Steffens c.u. Ten O. P. Tetrode, ten Z. Schelte Sipkes, ten W. de Raamstraat, ten N. H.R. Binksma. Geen grondpacht. Gekocht van Jiskjen Jans wv Heere Meyles, voor 125 GG.

1807 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 267 folio 0300v van 3 feb 1807 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Raamstraat 1	Raamstraat OZ		270‑00‑00 CG	huis

	koper	Aurelia Gratama, weduwe van
	koper	wijlen Pieter Tetrode
	huurder	Pieter Douwes c.u. en c.s.
	naastligger ten oosten	Aurelia Gratama
	naastligger ten zuiden	N. N.
	naastligger ten westen	Raamstraat
	naastligger ten noorden	F. Tjallingii
	verkoper	Hendrik Gerryts	blauwverver
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Aurelia Gratama, wed Pieter Tetrode koopt huis. Ten O. en Z. de koper, en W. de Raamstraat, ten N. F. Tjallingii. Gekocht van blauwverwer Hendrik Gerryts.

1810 - sint jacobischatting		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 224, "Kohier der Sint Jacobischatting, 1810"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	verschuldigd	gebruik
	4-047, pag. 78	Raamstraat 1	P Tetrode	2‑10‑00 cg	hieronder beklemd no 4

1814 - woningregister		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 204, "Huis- en woonregister, 1814"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	bewoner/gebruiker	beroep of gebruik
	F-062	Raamstraat 1	Joodsche Gemeente		kerk

1832 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. KO, "Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel der grondeigenaren [...], 1832"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	beroep	woonplaats	gebruik en grootte
	Sectie A nr. 1513	Raamstraat 1	Israelitische Gemeente		Harlingen	kerk (91 m²)

1851 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	F-062	Raamstraat 1	Geertje van der Stel	... N.H., dv Wopke vdS, en Joukje Wiegers (Rijpma); BS huw 1821, ovl 1872, bev.reg. HRL 1851 wijk E-131, wijk F-062, 78, wijk G-244, bev.reg. HRL 1860-80; oud 39 jaar, geb en wonende te HRL. 1839, wijk F-070; ... (alles)

1862 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 4249, "Lijst van de nummering der huizen", 1862

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 1513	Raamstraat F-062	Isra?litische Gemeente	synagoge

1880 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2062, "Lijst van de nummering der huizen", 1880

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 1513	Raamstraat F-058	Israëlitische Gemeente	kerk

1905 - eigenaren		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2066, woningregister, 1905

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 1513	Raamstraat 1 (F-058)	Israël. Gemeente	kerk

1992 - gevelsteen/opschrift	bron: archief wijlen Jelle van der Gaast

	adres	naam	opschrift	beschrijving
	Raamstraat 1		Moge hun zielen gebundeld woden in de bundel van het eeuwig leven' (Hebreeuws)	Najaar 1942 - Najaar 1992 50 Jaar geleden werden door de bezetter alle joodse burgers van Harlingen weggevoerd - zij zijn nooit meer teruggekeerd. Op de plaats waar de door oorlogsgeweld vernielde synagoge en de woning van de rabbi hebben gestaan is dit gedenkteken geplaatst door de Vereniging 'Oud Harlingen'. De steen is vervaardigd door Jan Murk de Vries.

terug

1627 - proclamatieboek

bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 232 folio 0022v van 19 aug 1627 (exacte ligging vrij zeker)

Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

Bij de verkoop van (geschat adres) Schritsen 50achter, een perceel ten noorden van dit perceel, wordt genoemd als

naastligger ten zuiden

Baucke Sierks