Wonen en werken in Harlingen in de loop der eeuwen.

Harlingen, zoek je huis

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.

De omgeving van Rozengracht 9

op een plattegrond van ca. 1613	op een kadastrale kaart van 1832	op een kadastrale kaart van 1887	op een kaart met huisnummers van 1905	en op een monumentenkaart van 2000

Huisnummering:
	Ter hoogte van	Nummering 1716-1775	Nummering 1776-1806	Nummering 1807-1880	Nummering 1881-1905
	Rozengracht 9	4-168	4-165	H-025	H-026

1694 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 243 folio 0099v van 18 mrt 1694 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Dit betreft een verkoop van grondpacht. Er wordt geen onroerend goed verkocht, maar slechts de grondpacht. Soms koopt de eigenaar van een onroerend goed de bijbehorende grondpacht, maar soms ook verwisselen meerdere grondpachten van eigenaar als een soort belegging. De locatie van een verkochte grondpacht is nogal eens gebrekkig geregistreerd waardoor niet elke verkochte grondpacht thuis te brengen is, maar deze blijkbaar wel.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Rozengracht 9	Rozengracht NZ [staat: bij de Kerkpoort]	100‑00‑00 CG	grondpacht van 4-00-00 CG voor een hof

	koper	burgemeester Theodorus Stansius
	eigenaar perceel	grondpacht uit de hof van de koper burgemeester Theodorus Stansius	4‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	het panwerk van Johannes Jansen
	protesteert met sententie HvF 23 maart 1697	Pieter Sioerds Bierma
	naastligger ten zuiden	Rozengracht [staat: straat]
	naastligger ten westen	de hof en ingang van de erfgenamen van wijlen Claes Rutgers
	naastligger ten noorden	de hof van de conrector Simon Beeltsma
	verkoper	de stad Harlingen

1694 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 243 folio 0111v van 9 sep 1694 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione proximitatis of ratione vicinitatis, ofwel een protest vanwege naastliggerschap. Een naastligger is eigenaar van een aangrenzend perceel, zelfs als daar een steeg tussen zit. Een naastligger kan een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere naastliggers heeft de eigenaar van de langste gemeenschappelijke grens voorrang boven anderen, en zo verder in volgorde van die lengte. De achterliggende gedachte hierbij kan zijn het verkrijgen van meerdere aaneengesloten percelen, maar ook het dwarsliggen van een minder gewenste buur.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Rozengracht 9	Hofstraat ZZ	450‑00‑00 CG	hof met prieel en kamer

	koper door niaar	burgemeester en gedeputeerde staat van Friesland de heer Theodorus Stansius, gehuwd met
	verpachter grond	de stad Harlingen	4‑00‑00 CG
	geniaarde koper	Jan Pieters Oldaens, gehuwd met
	geniaarde koper	Trijntie Cornelis
	naastligger ten oosten	de conrector van de Latijnse scholen
	naastligger ten zuiden	de hof van de heer Stansius
	naastligger ten zuiden	de hof van de heer Zeestra
	naastligger ten westen	de hof van de heer Zeestra
	naastligger ten noorden	Hofstraat
	verkoper	Willem Douwes

1716 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3889, "1716"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	4-168	Rozengracht 9					huis

		eigenaar	Melle Feyes
		gebruiker		Melle Feyes
		huurwaarde				00‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde				00‑00‑00 CG
		opmerking					pauper
		grondpacht aan			de vroedsman Zeestra
		grondpacht				04‑10‑00 CG
		aanslag grondpacht				01‑02‑08 CG

1719 - reëelkohier		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 520, "1719"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	4-168	Rozengracht 9				huis

		eigenaar	Melle Feyes
		opmerking				pauper
		huurwaarde			00‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			00‑00‑00 CG
		aansl. huurw. voldaan			‑‑
		grondpacht aan		de vroedsman Zeestra
		grondpacht			04‑10‑00 CG
		aanslag grondpacht			01‑02‑08 CG
		aansl. grondp. voldaan			‑‑

1726 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3892, "1726"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	4-168	Rozengracht 9					huis

		eigenaar	Melle Feyes
		gebruiker		Melle Feyes
		huurwaarde				00‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde				00‑00‑00 CG
		opmerking					pauper
		grondpacht aan			Reinder Fonteyn
		grondpacht				04‑10‑00 CG
		aanslag grondpacht				00‑18‑00 CG

1730 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 247 folio 0300v van 15 jan 1730 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione sanguinis of sanguinitatis, ofwel een protest vanwege bloed of bloedverwantschap. Bloedverwanten tot in de zevende graad van de verkoper kunnen een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere bloedverwanten heeft een lagere graad voorrang boven een hogere, dus een vader of zoon (eerste graad) heeft voorrang boven een broer of zuster (tweede graad). De achterliggende gedachte hierbij is het voorkomen van verwatering van bezit in een familie. Je broer kan bijvoorbeeld niet je ouderlijk huis verkopen -zou hij dat als enige geërfd hebben- zonder dat jij daartegen met succes in bezwaar kunt gaan.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Rozengracht 9	Rozengracht NZ, tussen Oude Kimswarderpijp en Kerkpoort		180‑00‑00 CG	zomerhuis en kamer

	koper door niaar	Heere Jansen van Slooten	oud schipper
	geniaarde koper	Rouke Wytses, gehuwd met
	geniaarde koper	Trijntje Pouwlus
	naastligger ten oosten	het panwerk van de erfgenamen van wijlen Johannes Cramer
	naastligger ten zuiden	Rozengracht
	naastligger ten westen	gemeensman Wopco Buma
	naastligger ten noorden	vroedsman Vosma
	naastligger ten noorden	dr. Reen
	verkoper	Sibbeltje van Slooten, gehuwd met
	verkoper	Egbartus Wiardi	predikant
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Heere Jansen van Slooten, oud-schipper, koopt, na niaar ratione sanguinis, een hof c.a. met een groot zomerhuis met een bovenkamertje, nz. Rozengracht. Ten O. het panwerk van erven Johannes Cramer, ten W. Wopke Buma, gemeensman, ten Z. de straat, ten N. de vroedsman Vosma en ds. Reen. De ledige plaets in de noordwesthoek moet onbebouwd blijven. Gekocht van Sibbeltje van Slooten x ds. Egbertus Wiaerdi te Tzum, voor 180 cg.

1730 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 247 folio 0317v van 16 apr 1730 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Rozengracht 9	Rozengracht NZ, tussen Kimswerder Pijp en Kerkpoort		315‑00‑00 CG	huis, zomerhuis en kamer

	koper	gemeensman Wopke Buma, gehuwd met
	koper	Johanna Beth
	naastligger ten oosten	het panwerk van de erfgenamen van wijlen Johannes Kramer	koopman
	naastligger ten zuiden	Rozengracht
	naastligger ten westen	Wopke Buma, gehuwd met
	naastligger ten westen	Johanna Beth
	naastligger ten noorden	vroedsman Vosma
	naastligger ten noorden	dr. Reen
	verkoper	Heere Jansen van Slooten, gehuwd met	oud schipper
	verkoper	Stijntje Rinnerts
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Wopke Buma, mede-gezworen gemeensman x Johanna Beth, koopt een hof met zomerhuis, waarboven een kamertje en een lange galerij, met bloemen, gewassen etc., nz. Rozengracht, tussen de Oude Kimswerderpijp en de Kerkpoort. Ten O. het panwerk van erven Johannes Cramer, ten W. de koper, ten Z. de straat, ten N. de vroedsman Vosma en ds. Reen. De koper moet de ledige plaets in de noordwesthoek van de hof tot 42, 5 voet O. en W., en 10, 5 voet Z. en N. strekkende, ledig en onbebouwd laten. (Lange acte met veel voorwaarden). Gekocht van Heere Jansen van Slooten, oud-schipper x Stijntje Rinnerts, voor 315 cg.

1736 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3896, "1736"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	4-168	Rozengracht 9				hoff

		eigenaar	vroedsman Buma
		gebruiker		vroedsman Buma
		huurwaarde			12‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			02‑00‑00 CG

1740 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 250 folio 0141r van 18 dec 1740 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een niaar waarvan de uitkomst niet (hier) is vastgelegd. Hierdoor is vooralsnog onduidelijk of de oorspronkelijke koper het onroerend goed inderdaad heeft verkregen, of degene die in bezwaar is gegaan.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Rozengracht 9	Rozengracht NZ 9-17 oost van de hof van de verkoper		900‑00‑00 CG	twee hoven met huizen of woningen aan de einden

	koper	Antoni Vink, gehuwd met	scheepsbewaarder
	koper	Aukjen Oedses
	niaarnemer ratione sanguinis	Schelte Sipkes
	huurder	Trijntie
	huurder	Mayke
	naastligger ten oosten	Pytter Scheltema
	naastligger ten zuiden	Rozengracht
	naastligger ten westen	burgemeester Wopco Buma
	naastligger ten noorden	Antoni Vink	scheepsbewaarder
	naastligger ten noorden	burgemeester Doede Johannes Vosma
	verkoper	burgemeester Wopco Buma, gehuwd met
	verkoper	Johanna Beth
	tekst in de marge	Jacob Tuininga, procureur postulant binnen dese stad en mede practisijn voor desen Ed. Gerechte, schriftelijke last en procuratie hebbende van Schelte Sipkes, huistimmerman alhier ter stede, de dato den 27 january 1741 alhier in judicio vertoont, versoekt uit kragte dies ratione sanguinis 't niaer van nevenstaende geproclameerde hovinge cum omnibus annexis door de burgemeester Bouwma verkogt, met wijdere aenneminge om de wederhelft door gedagte burgemeester Buma huisvrouw Johanna Beth verkogt te willen overnemen,met verdere belofte en aenneminge om der eerste coperen handen, soo ten respecte van de beloofde coopsoma als alle vordere accessorien van dien vrij kost- en schadeloos te sullen guarranderen en ontheffen, tot dien einde alhier realiter in judicio aen de coper Antony Vink alhier in judicio praesent voor hem en sijn huisvrouw en in desen met de procureur Pesma gesterkt, offererende een soma van hondert caroliguldens tot hoedinge van der coperen liquide en illiquide praetensen, met vordere aenneminge om 't liquide in continenti en 't illiquide bij moderatie of tauxatie te willen voldoen, protesterende den proclamant in sijn qualiteyt niet te min salvs regt te willen zijn en blijven nopens sodanige janderan? als den proclamant in middelen tijde aen en in 't verkogte hebben gemaekt, 't zij om de geamoveerde bomen als andersintrs wederom ter plaetse in vorige staet wederom te herstellen of andersints de geledene schade daer door van de proclamanten te vorderen spp als den retrahent verstaen zal te behoren, onder welke praesentatie, aenneminge, offerte van penningen en respective protestatien den retrahent in sijn qualiteyt versoekt dat alle andere handen van 't geproclameerde mogen werden afgewesen en de adjudicatie op de retrahent in forma gedecerneerd, waerop de verclaringe van de proclamanten wert versogt.
	tekst in de marge	De mede proclamant Antony Vink en met de procureur Pesma gesterkt, verklaert sig te opponeren tegen 't niaerversoek bij den retrahent Schelte Sipkes [staat: Jacobs] alhier ondernomen, met versoek van libel en behoorlyke qualificatie en houdende de geoffereerde penningen des niet te min voer geconsigneerd. Vide het vervolg van deese niaarneming ende adjudicatie in het Recesboek op regtdag den 4e february 1741.
	tekst in de marge	Nedergerecht Harlingen (tresoar toegang 13-16), recesboek inv.nr. 62, folio 48v: Regtdag den 4 february 1741, commissaris: burgemeester Bretton. Vervolg uyt 't proclamatienoek. Nadien de kinderen al op den 22 december laetstleden, gesterkt met de fiscael deser stede, hun wijlen ouders boedel hebben gerepudieers ten profijte van dessselvs crediteuren, en vervolgens verklaert sig geen erfgenamen te gedragen van hun wijlen ouderen voornoemt, breder volgens acte hier voor ten recesboek staende vab gelijken dato uitgedrukt, onder welke praesentatien, aenneminge, offerte van penningen zampt protestatien de retrahent versoekt dat alle andere handen van 't geproclameerde mogen werden afgewesen en de adjudicatie op zijn persoon in forma gedecerneerd, versoekende hier op de verklaringe van de koperse cum marito gesterkt of zij in dit versogte niaer is accepterende en de geoffereerde penningen hout voor geconsigneert, andersints zal den retrahent de penningen in handen van commissaris van desen Edelen Geregte consigneren.
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Schelte Sipkes, huistimmerman, koopt, na niaar ratione sanguinis, 2 hoven oostwaarts van de hof van verkoper, aan de Rozengracht. Ten O. Pytter Scheltema, ten W. de verkoper, ten Z. die straat, ten N. Antoni Vink en burgemeester Doede Johannes Vosma. Gekocht van Wopke Buma, burgemeester x Johanna Beth?, voor 900 cg.

1744 - volkstelling		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 1631, "Omschrijvinge van familiën in Friesland, Steden"

	vermeld als	geschat adres	bewoner: het gezin van	aangeboden capitaal	verhoging	opmerking
	4-168	Rozengracht 9	Claas Ypes, bestaande uit 3 personen	06‑00‑00 cg	0

1746 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3903, "1746"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	4-168	Rozengracht 9				woning en hof

		eigenaar	Anthoni Vink
		gebruiker		Anthoni Vink
		gebruiker		Claas Ypes
		huurwaarde			21‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			03‑16‑06 CG

1810 - sint jacobischatting		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 224, "Kohier der Sint Jacobischatting, 1810"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	verschuldigd	gebruik
	4-165, pag. 90	Rozengracht 9	M Vink	1‑00‑00 cg	woning

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	H-025	Rozengracht 9	Albert Abeles	ovl voor 1815; is waarschijnlijk dezelfde als Harbart Abeles; wed. A.A. is gebruiker van wijk H-025, gealimenteert; eigenaar is M. Vink 1814. (GAH204)

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	H-025	Rozengracht 9	Minne Vink	... wed., 1814. (GAH204); eigenaar en gebruiker wijk H-012, tuinier, 1814. (GAH204); eigenaar van wijk H-025; gebruiker Albert Abeles wed., gealimenteerd, 1814. (GAH204); id. van wijk H-192; gebruiker Cath. dekker, ... (alles)

1814 - woningregister		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 204, "Huis- en woonregister, 1814"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	bewoner/gebruiker	beroep of gebruik
	H-025	Rozengracht 9	M Vink	Albert Abeles wed	gealimenteerd

1832 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. KO, "Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel der grondeigenaren [...], 1832"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	beroep	woonplaats	gebruik en grootte
	Sectie A nr. 1734	Rozengracht 9	Jan Everts Bouwknegt	koopman	Harlingen	huis en erf (35 m²)

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	H-025	Rozengracht 9	Geertje Hendriks de Vries	... dv Hendrik Jelles dV, en Trijntje Andeles; BS huw 1830, ovl 1858, bev.reg. HRL 1851 wijk G-295, wijk H-025; oud 46 jaar, geb en wonende te HRL. 1839, wijk H-021; ... (alles)

1839 - volkstelling		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2054, "Volkstellingregister, 1839"

	vermeld als	straat	bewoner	leeftijd	beroep	geboorteplaats	geslacht, religie, huwelijkse status
	H-025	Rozegragt	Oeds H Drijfhout	27 j	balkvlotter	Harlingen	m, protestant, gehuwd
	H-025	Rozegragt	Maria Klazes	26 j		Harlingen	v, protestant, gehuwd
	H-025	Rozegragt	Hendrik Drijfhout	3 j		Harlingen	m, protestant, ongehuwd
	H-025	Rozegragt	Ebele Drijfhout	9 m		Harlingen	v, protestant, ongehuwd
	H-025	Rozegragt	Eelkje Drijfhout	2 j		Harlingen	v, protestant, ongehuwd

1862 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 4249, "Lijst van de nummering der huizen", 1862

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 1734	Rozengracht H-025	Okke Beidschat	woonhuis

1880 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2062, "Lijst van de nummering der huizen", 1880

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 1734	Rozengracht H-026	Adam Lodewijks Hoek	woonhuis

1905 - eigenaren		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2066, woningregister, 1905

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 4820	Rozengracht 9 (H-026)	Gosse A. Hoek (en Zn.)	woonhuis

1918 - hoofdelijke omslag	bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2398

	vermeld adres	naam	beroep	vorige grondslag	huidige grondslag
	Rozengracht 9	Gosse Hoek	houthandelaar	f. 1500	f. 2000

1935 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Rozengracht 9	Gemeente en Gem. Instellingen	306	Woonh. Dir. R. v.d. Spoel

1947 - kenteken

bron: Tresoar (website momenteel niet beschikbaar)

kenteken

vermeld adres

naam

B-32518

Rozengracht 9

Theunis Runia

1990 - monumentenlijst	bron: Monumenten Inventarisatie Project, 1990

	adres	soort monument	score	bouwjaar
	Rozengracht 9	beeldbepalend pand	6 van 10

terug

Naastliggers van

Rozengracht 9

ten oosten

Rozengracht 11

ten zuiden

de Rozengracht

ten westen

Rozengracht 7