Wonen en werken in Harlingen in de loop der eeuwen.

Harlingen, zoek je huis

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.

De omgeving van Noordijs 19

op een plattegrond van ca. 1613	op een kadastrale kaart van 1832	op een kadastrale kaart van 1887	op een kaart met huisnummers van 1905	en op een monumentenkaart van 2000

Huisnummering:
	Ter hoogte van	Nummering 1716-1775	Nummering 1776-1806	Nummering 1807-1880	Nummering 1881-1905
	Noordijs 19	2-151	2-184	D-019	D-015

1672 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 240 folio 0086v van 11 feb 1672 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Noordijs 19	Noordijs OZ [niet vermeld]		4810‑15‑00 GG	huis, hof, paardenstalling en huis aan de zijkant aangebouwd met de eigendom van de steeg

	koper	Jan Foppes, en	koopman
	koper	Theunis Foppes	koopman
	verpachter grond	de stad Harlingen		1‑17‑08 CG
	verpachter grond	de stad Harlingen armvoogdij		1‑17‑00 CG
	naastligger ten oosten	William Boothstraat [staat: Zoutsloot]
	naastligger ten zuiden	het huis van Freerck Jacobs	koopman
	naastligger ten zuiden	de hof van Lammert Claesen	koopman
	naastligger ten westen	Noordijs
	naastligger ten noorden	het huis en de mouterij van Eelco Rinnerts
	verkoper	commandeur-kolonel in de fortresse Boertange Gerrit van Ammama, vader en wettige voorstander over zijn zoon	kapitein over een compagnie te voet
	verkoper	Jochum van Viersen, echtelijk geprocreeert bij
	verkoper	juffrouw Bennu van Viersen, erfgenaam van
	erflater	wijlen juffrouw Uilkjen van Viersen
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Jan- en Theunis Foppes, kooplieden, kopen heerlijk huis en hof met paardenstal en een huis daar terzijde aangebouwd, met de steeg ten Z. van dat achterhuis, waardoor Freerk Jacobs een vrij in- en uitgang en op- en afslag zal hebben. Ten O. de Zoutsloot, ten W. het Noordijs, ten Z. Freerk Jacobs en de hof van Lammert Claesens, ten N. Eelco Rinnerts en de mouterij. Gekocht van Gerrit van Ammama, commandeur kolonel in het fort Boertange en kapt. over een Cie. te voet, als vader en voogd over zijn zoon Jochum van Ammama bij wl. Bennu? van Viersen, als erven van Uilkjen van Viersen.

1716 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3889, "1716"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-151	Noordijs 19				huis

		eigenaar	Teunis Foppes erven
		gebruiker		Jarig Jacobs
		huurwaarde			50‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			10‑00‑00 CG

1719 - reëelkohier		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 520, "1719"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-151	Noordijs 19				huis

		eigenaar	Teunis Foppes erven
		gebruiker		Jarig Jacobs
		huurwaarde			50‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			10‑00‑00 CG
		aansl. huurw. voldaan			8‑6‑1720

1721 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 246 folio 0110r van 20 apr 1721 (exacte ligging niet zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione sanguinis of sanguinitatis, ofwel een protest vanwege bloed of bloedverwantschap. Bloedverwanten tot in de zevende graad van de verkoper kunnen een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere bloedverwanten heeft een lagere graad voorrang boven een hogere, dus een vader of zoon (eerste graad) heeft voorrang boven een broer of zuster (tweede graad). De achterliggende gedachte hierbij is het voorkomen van verwatering van bezit in een familie. Je broer kan bijvoorbeeld niet je ouderlijk huis verkopen -zou hij dat als enige geërfd hebben- zonder dat jij daartegen met succes in bezwaar kunt gaan.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Noordijs 19	Noordijs OZ van Noordijs tot Zoutsloot		1750‑00‑00 CG	huis en tuin

	koper	burgervaandrig Bartold Lanting	rentmeester
	verpachter grond	de stad Harlingen		1‑06‑00 CG
	geniaarde koper	Pyter Tjebbes Dreyer c.u.	koopman
	toehaak	een gouden ducaat
	huurder	N. N.		40‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	William Boothstraat [staat: Zoutsloot]
	naastligger ten zuiden	dr. Eelko Suringar
	naastligger ten zuiden	de tuin van de weduwe Gratema
	naastligger ten westen	Noordijs
	naastligger ten noorden	de erfgenamen van wijlen dr. Allardus Scheltinga
	verkoper	Tilia Lantinga, weduwe van
	verkoper	wijlen oud burgemeester Rein Sytzes Kimstra
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Barteld Lanting, rentmeester en burger-vaandrig, koopt, na niaar ratione sanguinis, een huis met hof erachter, op de Oosterwal of Noordijs en strekkende tot de Zoutsloot (William Boothstr)., waar vrij in- en uitgang. Ten O. die Zoutsloot, ten W. het Noordijs, ten Z. dr. Eelko Zuringar en de hof van wd. Gratama, ten N. erven dr. Allardus Scheltinga. Gekocht van Titia Lantingh wv oud-burgemeester Rein Sytzes Kimstra.

1726 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3892, "1726"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-151	Noordijs 19				huis

		eigenaar	Teunis Foppes erven
		gebruiker		Jarig Jacobs
		huurwaarde			50‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			08‑06‑08 CG

1736 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3896, "1736"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-151	Noordijs 19				huis

		eigenaar	erven Teunis Foppes
		gebruiker		Jarig Jacobs
		huurwaarde			50‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			08‑06‑10 CG

1744 - volkstelling		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 1631, "Omschrijvinge van familiën in Friesland, Steden"

	vermeld als	geschat adres	bewoner: het gezin van	aangeboden capitaal	verhoging	opmerking
	2-151	Noordijs 19	wed. Jarig Jacobs, bestaande uit 6 personen	50‑00‑00 cg	10‑00‑00 cg

1746 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3903, "1746"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-151	Noordijs 19				huis

		eigenaar	Teunis Foppes erv.
		gebruiker		wed. Jarigh Jacobs
		huurwaarde			50‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			09‑01‑12 CG

1788 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 263 folio 0029v van 14 sep 1788 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione proximitatis of ratione vicinitatis, ofwel een protest vanwege naastliggerschap. Een naastligger is eigenaar van een aangrenzend perceel, zelfs als daar een steeg tussen zit. Een naastligger kan een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere naastliggers heeft de eigenaar van de langste gemeenschappelijke grens voorrang boven anderen, en zo verder in volgorde van die lengte. De achterliggende gedachte hierbij kan zijn het verkrijgen van meerdere aaneengesloten percelen, maar ook het dwarsliggen van een minder gewenste buur.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Noordijs 19	Noordijs OZ		1280‑21‑00 GG	koopmanshuis en pakhuis

	koper door niaar	Baudina Stinstra, gehuwd met
	koper door niaar	Jelle Wildschut
	verpachter grond	de stad Harlingen		2‑00‑00 CG
	geniaarde koper	Pieter Huidekoper	koopman
	naastligger ten oosten	William Boothstraat [staat: straat]
	naastligger ten zuiden	dr. Wybe Jacobs Hanekuik
	naastligger ten westen	Noordijs [staat: straat]
	naastligger ten noorden	Jelle Wilschut
	verkoper q.q.	dr. Wybe Jacobs Hanekuik, curator
	verkoper q.q.	dr. Henricus Jans Westra, curator
	verkoper q.q.	Pieter Sjoerds Hannema, curatoren over
	verkoper	de verlaten boedel van hopman Jarig Annes van der Ley

1794 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 264 folio 0181r van 4 mei 1794 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Dit betreft een eerste verkoop per decreet. Meestal vind je hierna een tweede verkoop per decreet, maar niet altijd is dit nauwkeurig geregistreerd. Verkoop per decreet gebeurt na een uitspraak van het provinciaal gerechtshof, het Hof van Friesland. De reden is meestal een uitgesproken faillissement of betrokkenheid van minderjarige weeskinderen die hun kindsdeel willen of moeten verkopen. Proclamatieboeken bevatten de aankondigingen van verkoop en niet de verslaglegging, dit kan de reden zijn dat hier geen koper vermeld is en soms zelfs geen verkoper. Ook ontbreekt om deze reden vaak de (uiteindelijke) koopsom.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Noordijs 19	Noordijs OZ		1065‑00‑00 GG	huis

	koper	Willem Sandt van Nooten, gehuwd met
	koper	Titia Johanna Alberda
	huurder	Elisabeth Huidekoper		80‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	N. N.
	naastligger ten zuiden	de weduwe van Gouke Hingst
	naastligger ten westen	Noordijs
	naastligger ten noorden	N. N.
	verkoper q.q.	W. J. Hanekuyk, curator over	advocaat Hof van Friesland
	verkoper	Allard Scheltinga

1804 - burgerwapening		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 203, "Nieuw plan der Burgerwapening, 1804"

	vermeld	geschat adres	genoemde persoon	gebruik
	2-175 , pag. 32	Noordijs 19	W.S. Nooten

1810 - sint jacobischatting		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 224, "Kohier der Sint Jacobischatting, 1810"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	verschuldigd	gebruik
	2-1841/2, pag. 44	Noordijs 19	W S van Noten	2‑10‑00 cg	zeperij

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	D-019	Noordijs 19	Willem Sandt van Nooten	... de Groot, kleine negotie, Jacobus de Zwaan, schoenlapper, 1814. (GAH204); eigenaar en gebruiker van wijk D-019, vendumeester, 1814. (GAH204); id. van wijk D-032, zeepziederij, ledig, 1814. (GAH204); heeft een chais ... (alles)

1814 - lantaarngeld

	geschat adres	naam
	Noordijs 19	W.S. van Noten	fl. 6

1814 - woningregister		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 204, "Huis- en woonregister, 1814"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	bewoner/gebruiker	beroep of gebruik
	D-019	Noordijs 19	W S van Noten	W S van Noten	vendumeester

1821 - memorie van successie		bron: Tresoar toegang 42 inv.nr. 7002 aktenr. 238 (filmnr. 115)

	vermeld als	geschat adres	naam	samenvatting
	D-019	Noordijs 19	Willem Sandt v. Norten, overleden op 26 mei 1821	man van Titia-Johanna Albarda (getrouwd Ferwerd 1790, testamentair erfgenaam, Noordijs/ Zoutsloot D 19), waarschijnlijk vader van Cornelis, ontvanger Deventer, Dieuwke (vrouw van J. van Borcharen, Secretaris Gorinchem) en Agatha-Margaretha Willems Sandt van Noten. Er behoorde onroerend goed tot de nalatenschap.

1832 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. KO, "Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel der grondeigenaren [...], 1832"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	beroep	woonplaats	gebruik en grootte
	Sectie A nr. 730	Noordijs 19	wed. Willem Sands van Nooten		Harlingen	huis en erf (240 m²)

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	D-019	Noordijs 19	Agatha Margaretha Sandt van Nooten	... HRL, dv Willem SvN, en Titia Johanna Alberda; BS huw 1843; oud 42 jaar, geb en wonende te HRL. 1839, wijk D-019; VT1839; geb 29 nov 1795, ged 12 jan 1796 Grote Kerk HRL, dv Willem Sandt van Nooten en Titia Johanna ... (alles)

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	D-019	Noordijs 19	Jeltie Jacobi	oud 38 jaar, geb Embden, Dl, en wonende te HRL. 1839, wijk D-019; VT1839

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	D-019	Noordijs 19	Johanna Titia Albarda	... ovl 1841; regattdv 1826-93; in 1839: Titia Johanna, oud 77 jaar, geb Ferwerd, wonende te HRL. 1839, wijk D-019; VT1839; geb 3 okt 1762, huisvrouw van Willem Sant van Nooten, ovl 10 jan 1841; staat in boek: akten, ... (alles)

1839 - volkstelling		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2054, "Volkstellingregister, 1839"

	vermeld als	straat	bewoner	leeftijd	beroep	geboorteplaats	geslacht, religie, huwelijkse status
	D-019	Noordijs	Titia Johanna Albarda	77 j		Ferwerd	v, protestant, weduwe
	D-019	Noordijs	Agatha Sandt van Nooten	42 j		Harlingen	v, protestant, ongehuwd
	D-019	Noordijs	Trijntie Brugsma	42 j		Leeuwarden	v, protestant, ongehuwd
	D-019	Noordijs	Jeltie Jacobi	38 j		Embden	v, protestant, ongehuwd

1841 - personele belasting

	vermeld als	adres	naam	grondslag	huurwaarde	deuren en vensters	haardsteden	mobilair
	Sectie A nr. 730	Noordijs 19	wed willem s van nooten	200 gl.	10.00 gl.	13.000 gl.	15.00 gl.	14.00 gl.

1851 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	D-019	Noordijs 19	Margaretha van Straten	geb 4 dec 1779 HRL, vanaf 1860 niet meer gevonden ih bevr; bev.reg. HRL 1851 wijk D-019

1851 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	D-019	Noordijs 19	Trijntje Wybes Brugsma	... bev.reg. HRL 1851 wijk B-073, 184, wijk C-062; oud 42 jaar, geb Leeuwarden en wonende te HRL. 1839, wijk D-019; ... (alles)

1862 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 4249, "Lijst van de nummering der huizen", 1862

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 730	Noordijs D-019	Jan Fontein Tuinhout	woonhuis

1880 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2062, "Lijst van de nummering der huizen", 1880

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 2876	Noordijs D-015	Jan Fontein Tuinhout	woonhuis

1905 - eigenaren		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2066, woningregister, 1905

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 4440	Noordijs 19 (D-015)	Nicolaas Simonsz	woonhuis

1910 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Noordijs 19	N. Simonsz	32	Lid. Ged. Staten v. Friesland

1918 - hoofdelijke omslag	bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2398

	vermeld adres	naam	beroep	vorige grondslag	huidige grondslag
	Noordijs 19	Nicolaas Simonsz	burgemeester	f. 13600	f. 14600
	Noordijs 19	Frits Simonsz	cementfabrikant	f. 2700	f. 2800

1923 - briefhoofd	bron: particuliere verzameling

	vermeld adres	naam	bedrijfsnaam	omschrijving
	Noordijs 19	N. Simonsz	V.V.V.

1940 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Noordijs 19	N. Simonsz	465

1948 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Noordijs	E. Simonsz	465

1950 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Noordijs	E. Simonsz	465
	Noordijs	Consultatiebur. v. T.b.c.-bestrijding	465	(spr.u. Di. 9-11)

1953 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Noordijs	Consultatiebur. v. T.b.c.-bestrijding	465	(spr.u. Di. 9-11)

1990 - monumentenlijst	bron: Monumenten Inventarisatie Project, 1990

	adres	soort monument	score	bouwjaar
	Noordijs 19	rijksmonument 20614

terug

Naastliggers van

Noordijs 19

ten zuiden

Noordijs 21

ten westen

het Noordijs

ten noorden

Noordijs 17