Wonen en werken in Harlingen in de loop der eeuwen.

Harlingen, zoek je huis

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.

De omgeving van Spekmarkt 6

op een plattegrond van ca. 1613	op een kadastrale kaart van 1832	op een kadastrale kaart van 1887	op een kaart met huisnummers van 1905	en op een monumentenkaart van 2000

Huisnummering:
	Ter hoogte van	Nummering 1716-1775	Nummering 1776-1806	Nummering 1807-1880	Nummering 1881-1905
	Spekmarkt 6	5-126	5-154	F-188	F-179

1619 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 230 folio 0187r van 8 aug 1619 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione proximitatis of ratione vicinitatis, ofwel een protest vanwege naastliggerschap. Een naastligger is eigenaar van een aangrenzend perceel, zelfs als daar een steeg tussen zit. Een naastligger kan een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere naastliggers heeft de eigenaar van de langste gemeenschappelijke grens voorrang boven anderen, en zo verder in volgorde van die lengte. De achterliggende gedachte hierbij kan zijn het verkrijgen van meerdere aaneengesloten percelen, maar ook het dwarsliggen van een minder gewenste buur.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Spekmarkt 6	Spekmarkt WZ [staat: Molenstraat]		332‑00‑00 GG	huis

	koper	Hendrick Hendricks, gehuwd met	smid
	koper	Barber Ates
	niaarnemer	Hans Mardorff	glasmaker
	naastligger ten oosten	N. N.
	naastligger ten zuiden	Hans Mardorff*	glasmaker
	naastligger ten westen	N. N.
	naastligger ten noorden	Jan Claesen	kistenmaker
	verkoper	Tjallingh Jans, gehuwd met	molenaar
	verkoper	Attie Jansen
	verkoper	Sibrant Jans, gehuwd met	te Schiedam
	verkoper	Antie Cornelis	te Schiedam
	verkoper	Arian Jans, weduwe van
	verkoper	wijlen Jan	kolfmaker
	verkoper	Iete Douues vrijgezel
	erflater	wijlen Jan Claes	molenaar
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Hendrick Hendricks, smid x Barbar Ates kopen een huis wz. Moelenstraat. Ten Z. glazenmaker Hans, ten N. kistmaker Jan Claes. Geen grondpacht. Gekocht van molenaar Tyalling Jans x Attje Haytses, Sibrant Jans x Antie Cornelis te Schiedam, en vrijgezel Iete? Douues, die garant staan voor Arian Jans wv kolfmaker Jan, als erfgenamen van hun vader resp. bestevader molenaar Jan Claes, voor 332 gg.

1712 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 245 folio 0315v van 13 feb 1712 (het 5e verkochte perceel van deze akte/bladzijde) (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Dit betreft een eerste verkoop per decreet. Meestal vind je hierna een tweede verkoop per decreet, maar niet altijd is dit nauwkeurig geregistreerd. Verkoop per decreet gebeurt na een uitspraak van het provinciaal gerechtshof, het Hof van Friesland. De reden is meestal een uitgesproken faillissement of betrokkenheid van minderjarige weeskinderen die hun kindsdeel willen of moeten verkopen. Proclamatieboeken bevatten de aankondigingen van verkoop en niet de verslaglegging, dit kan de reden zijn dat hier geen koper vermeld is en soms zelfs geen verkoper. Ook ontbreekt om deze reden vaak de (uiteindelijke) koopsom.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Spekmarkt 6	Spekmerkt WZ	205‑00‑00 GG	huis

	koper provisioneel	Melle Niholt
	naastligger ten oosten	Spekmarkt [niet vermeld]
	naastligger ten zuiden	Rinske Jans
	naastligger ten westen [staat: oosten]	steegje tussen Schritsen en Lanen
	naastligger ten noorden	het huis van vaandrig Syds Wybes
	verkoper q.q.	Lolke Jarigs Westra, curator
	verkoper q.q.	Jan Ydes, curatoren over
	verkoper	de krankzinnige dr. Timen de Lange

1712 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 245 folio 4va van nov 1712 (exacte ligging vrij zeker)
	adres	samenvatting
	Spekmarkt 6	(per decreet) "De curatoren over de krankzinnige dr. Timen de Lange verkopen (5) een huis wz. Spekmarkt, met ten O. een steegje tussen Lanen en Schritsen. Ten Z. Rinske Jans, ten N. de vaandrig Syds Wybes. Geboden door Melle Niholt 205 gg.

1715 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 245 folio 0245r van 14 apr 1715 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Spekmarkt 6	Spekmarkt WZ	205‑00‑00 GG	huis

	koper	Gerrit Willems, gehuwd met
	koper	Antie Jans
	naastligger ten oosten	Spekmarkt
	naastligger ten zuiden	Rinske Jans
	naastligger ten westen	steegje
	naastligger ten noorden	het huis van Syds Wybes
	verkoper	Melle Niholt c.u.
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Gerrit Willems x Antie Jans kopen een huis wz. Spekmarkt. Ten O. de kopers, ten Z. Rinske Jans, ten W. een steegje, ten N. Syds Wybes. Gekocht van Melle Nijholt.

1716 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3889, "1716"

	vermeld als	geschat adres			gebruik
	5-126	Spekmarkt 6			huis

		eigenaar	Gerrit Willems
		gebruiker		Gerrit Willems
		opmerking			heeft pro deo versogt

1719 - reëelkohier		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 520, "1719"

	vermeld als	geschat adres			gebruik
	5-126	Spekmarkt 6			huis

		eigenaar	Gerrit Willems
		aansl. huurw. voldaan		‑‑
		opmerking			pro deo versogt

1726 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3892, "1726"

	vermeld als	geschat adres			gebruik
	5-126	Spekmarkt 6			huis

		eigenaar	Gerrit Willems
		gebruiker		Gerrit Willems
		opmerking			pauper

1736 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3896, "1736"

	vermeld als	geschat adres			gebruik
	5-126	Spekmarkt 6			huis

		eigenaar	Gerryt Willems
		gebruiker		Gerryt Willems
		opmerking			pauper

1744 - volkstelling		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 1631, "Omschrijvinge van familiën in Friesland, Steden"

	vermeld als	geschat adres	bewoner: het gezin van	aangeboden capitaal	verhoging	opmerking
	5-126	Spekmarkt 6	wed. Gerrit Willems, bestaande uit 1 persoon, insolvent	00‑00‑00 cg	0

1746 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3903, "1746"

	vermeld als	geschat adres			gebruik
	5-126	Spekmarkt 6			huis

		eigenaar	Gerryt Willems
		gebruiker		Gerryt Willems
		opmerking			onvermogende

1753 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 253 folio 0048v van 21 jan 1753 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Spekmarkt 6	Spekmarkt WZ		540‑00‑00 CG	huis

	koper	Baukjen Doedes, weduwe van
	koper	wijlen Wopke Edsges	matroos op het Admiraliteitsjacht
	naastligger ten oosten	Spekmarkt
	naastligger ten zuiden	de erfgenamen van wijlen Jan Kuipers
	naastligger ten westen	steeg
	naastligger ten noorden	Frans Jansen
	verkoper	Antie Jans, weduwe van
	verkoper	wijlen Gerryt Willems	scheepstimmerman
	verkoper	Trijntie Fockes, gehuwd met
	verkoper	Albert Hiddes	arbeider
	verkoper	Rinske Gerryts, weduwe van
	verkoper	wijlen Douwe Clases Backer
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Baukje Doedes wv Wopke Esges, matroos op het Admiraliteit jacht koopt een huis wz. Spekmarkt. Ten O. die straat, ten Z. erven Jan Kuipers, ten W. een steeg, ten N. Frans Jansen. Gekocht van wd. scheepstimmerman Gerrit Willems, Trijntie Fockes x arbeider Albert Hiddes, als moeder van haar kind bij wl. haar 1e man Jan Gerrits, en Rinske Gerrits wv bakker Douwe Clases, voor 540 cg.

1804 - burgerwapening		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 203, "Nieuw plan der Burgerwapening, 1804"

	vermeld	geschat adres	genoemde persoon	gebruik
	5-155 , pag. 81	Spekmarkt 6	Doede Veer, 31 jaar, gehuwd	leeuwarderschipper

1810 - sint jacobischatting		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 224, "Kohier der Sint Jacobischatting, 1810"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	verschuldigd	gebruik
	5-154, pag. 118	Spekmarkt 6	Doede Johannes	1‑05‑00 cg	huis

1811 - notariaat		bron: Tresoar toegang 26 inv.nr. 50003 (notaris Wytze Vettevogel) repertoire nr. 394 van 13 dec 1811

	vermeld als	adres		soort	bedrag	gebruik
	F-188	Spekmarkt 6		koopakte	fl. 550	huis op de Spekmarkt F-188

		verkoper	Doede van der Veer
		koper	Hendrik Smith

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	F-188	Spekmarkt 6	Doede van der Veer	... 6 jun 1802 HRL, trekveerschipper van HRL. op Leeuwarden vv, transporteert militairen 1807-1808, ovl wijk F-188; huw Grote Kerk HRL 1802, BS geb 1811, ovl 1813; wed. D. vdV. gebruiker wijk F-188; eigenaar is H.J. ... (alles)

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	F-188	Spekmarkt 6	Harmen Johannes Smit	... 1814. (GAH204); eigenaar van wijk F-140; gebruiker Pieter Butter, schipper, 1814. (GAH204); d van wijk F-188; gebruiker Doede vd Veer wed., 1814. (GAH204); H.J.S. ende Antje Isaacs Faber, beide van HRL, zijnde ... (alles)

1814 - woningregister		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 204, "Huis- en woonregister, 1814"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	bewoner/gebruiker	beroep of gebruik
	F-188	Spekmarkt 6	H J Smith	Doede van der Veer wed

1824 - memorie van successie		bron: Tresoar toegang 42 inv.nr. 7003 aktenr. 272 (filmnr. 115)

	vermeld als	geschat adres	naam	samenvatting
	F-188	Spekmarkt 6	Geertje Jarigs Venhuizen, overleden op 11 maart 1824	winkeliersche (Spekmarkt F 188), dochter van wijlen Martje Sipkes, in leven te Loppersum, wed. Doede Johannes van der Veer, in leven trekschipper (zoon van wijlen Johannes Alberts, vruchtgebruik, helft van boedel, vervalt nu aan zijn 2zusters), geen kinderen, zuster van Aafje Jarigs Venhuizen (vrouw van Adam Ulot, metselaarsknecht), schoonzuster van Aukje (vrouw van Meindert Jacobs Messonides, werkman) en Saakje Johannes van der Veer (vrouw van Ymke Clazes Camminga, graanverschieter). Saldo fl. 911,20. Er behoorde onroerend goed tot de nalatenschap.

1824 - notariaat		bron: Tresoar toegang 26 inv.nr. 51013 (notaris Jacob Hanekuyk) repertoire nr. 41 van 12 apr 1824

	vermeld als	adres		soort	bedrag	gebruik
	F-188	Spekmarkt 6		koopakte	fl. 1000	huis F-188

		verkoper	Hendrik Jans Smith
		koper	Griettje Sijes (te Noordwolde)

1832 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. KO, "Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel der grondeigenaren [...], 1832"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	beroep	woonplaats	gebruik en grootte
	Sectie A nr. 1312	Spekmarkt 6	wed. Wytze Sjoerds Witteveen		Harlingen	huis (50 m²)

1833 - memorie van successie		bron: Tresoar toegang 42 inv.nr. 7007 aktenr. 41 (filmnr. 116)

	vermeld als	geschat adres	naam	samenvatting
	F-188	Spekmarkt 6	Janke Bonnes Stoker, overleden op 5 juni 1833	winkeliersche Spekmarkt F 188, wed. Wytze Sjoerds Witteveen, in leven turfschipper, moeder van Sjoerd, idem (wonend in schip zonder vaste woonplaats) en Bonne Wytzes Witteveen, jachtschipper Amersfoort, legaat (beugeltas, oorijzer etc) voor oudste kleindochter Wytske Sjoerds Witteveen. Er behoorde onroerend goed tot de nalatenschap.

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	F-188	Spekmarkt 6	Wopke Douwes van der Mey	... geb 1811, huw 1837, huw 1861, ovl 1881; oud 28 jaar, geb en wonende te HRL. 1839, schippersknecht, wijk F-188; ... (alles)

1839 - volkstelling		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2054, "Volkstellingregister, 1839"

	vermeld als	straat	bewoner	leeftijd	beroep	geboorteplaats	geslacht, religie, huwelijkse status
	F-188	Spekmark	Wopke van der Mey	28 j	schippersknegt	Harlingen	m, protestant, gehuwd
	F-188	Spekmark	Janke Leeksma	25 j		Harlingen	v, protestant, gehuwd
	F-188	Spekmark	Aaltie van der Mey	1,5 j		Harlingen	v, protestant, ongehuwd

1851 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	F-188	Spekmarkt 6	Anke Alberts Sluik	... huwt met Bonne Wietses Witteveen op 16 aug 1827 HRL, huw.afk. 5 en 12 aug 1827 HRL, won HRL, DG, ovl wijk F-188, dv Albert Heyns S, en Abbe Jans Zwart; BS huw 1827, ovl 1864, bev.reg. HRL 1851 wijk F-237, supp wijk ... (alles)

1851 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	F-188	Spekmarkt 6	Eelkje Stavenga	geb 7 mrt 1801 Leeuwarden, ovl 1 mei 1875 HRL, N.H., 1e huwt met Pieter van Vliet, 2e huwt met Johannes Louer, Vst 11 apr 1850 uit Almenum; BS geb en ovl 1875, bev.reg. HRL 1851 wijk F-188

1851 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	F-188	Spekmarkt 6	Johannes Louer	geb 9 feb 1797 HRL, ovl 9 mrt 1876 HRL, huwt met Eelkje Stavenga en Antje Jans Tinga, Nederlands Hervormd; BS ovl 1848; 1876 overlijdens, bev.reg. HRL 1851 wijk F-188

1862 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 4249, "Lijst van de nummering der huizen", 1862

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 1312	Spekmarkt F-188	Bonne W. Witteveen	woonhuis

1880 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2062, "Lijst van de nummering der huizen", 1880

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 1312	Spekmarkt F-179	Uilke S. de Vrij	woonhuis

1905 - eigenaren		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2066, woningregister, 1905

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 1312	Spekmarkt 6 (F-179)	Jacob de Vrij	woonhuis

1918 - hoofdelijke omslag	bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2398

	vermeld adres	naam	beroep	vorige grondslag	huidige grondslag
	Spekmarkt 6	Jacob de Vrij	blikslager	f. 800	f. 1000

1990 - monumentenlijst	bron: Monumenten Inventarisatie Project, 1990

	adres	soort monument	score	bouwjaar
	Spekmarkt 6	rijksmonument 20668

terug

Naastliggers van

Spekmarkt 6

ten oosten

de Spekmarkt

ten zuiden

Schritsen 67

ten noorden

Spekmarkt 4