Wonen en werken in Harlingen in de loop der eeuwen.

Harlingen, zoek je huis

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.

De omgeving van Sint Jacobstraat 16

op een plattegrond van ca. 1613	op een kadastrale kaart van 1832	op een kadastrale kaart van 1887	op een kaart met huisnummers van 1905	en op een monumentenkaart van 2000

Huisnummering:
	Ter hoogte van	Nummering 1716-1775	Nummering 1776-1806	Nummering 1807-1880	Nummering 1881-1905
	Sint Jacobstraat 16	7-063	7-068	C-119	C-110

1618 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 230 folio 0105r van 11 jan 1618 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione sanguinis of sanguinitatis, ofwel een protest vanwege bloed of bloedverwantschap. Bloedverwanten tot in de zevende graad van de verkoper kunnen een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere bloedverwanten heeft een lagere graad voorrang boven een hogere, dus een vader of zoon (eerste graad) heeft voorrang boven een broer of zuster (tweede graad). De achterliggende gedachte hierbij is het voorkomen van verwatering van bezit in een familie. Je broer kan bijvoorbeeld niet je ouderlijk huis verkopen -zou hij dat als enige geërfd hebben- zonder dat jij daartegen met succes in bezwaar kunt gaan.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Sint Jacobstraat 16	Sint Jacobstraat WZ, op de Catterugge in de		500‑00‑00 GG	huis

	koper	Haeringh Hanssen
	verpachter grond	de stad Harlingen		3‑00‑00 CG
	afgewezen niaarnemer	Lourens Folckerts, gehuwd met
	afgewezen niaarnemer	Antie Gerryts volle zuster van de verkoper
	naastligger ten oosten	N. N.
	naastligger ten zuiden	de erfgenamen van wijlen Rogier Janssen
	naastligger ten westen	N. N.
	naastligger ten noorden	de weduwe van Aelcke Taackes
	verkoper	Gerryt Gerryts	kleermaker [staat: snijder]
	tekst in de marge	Alsoo d'vercoper ende cooper hierneffens gemeld 't contract van coop mit elcx anderen gecasseert hebben ende alsoe mit den anderen affgesteigert zijn, soo ist dat Lourens Folckerts oock 't nyaer versoeck hier neffens mits desen renuncieert ende affstaet, onvercort nochtans hem sijn recht indien hiernae yemant anders sich mochte openbaren ende 't niaer versoecken, sulcx Gerryt Gerryts, hierbij present, accepteert. Actum den 22en january 1618. Mij presente als clerck (get.) F. Gerardus 1618.

1641 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 234 folio 0159v van 14 nov 1641 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione proximitatis of ratione vicinitatis, ofwel een protest vanwege naastliggerschap. Een naastligger is eigenaar van een aangrenzend perceel, zelfs als daar een steeg tussen zit. Een naastligger kan een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere naastliggers heeft de eigenaar van de langste gemeenschappelijke grens voorrang boven anderen, en zo verder in volgorde van die lengte. De achterliggende gedachte hierbij kan zijn het verkrijgen van meerdere aaneengesloten percelen, maar ook het dwarsliggen van een minder gewenste buur.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Sint Jacobstraat 16	Sint Jacobstraat [staat: Katterug]		480‑00‑00 GG	huis

	koper door niaar	burgemeester Jan Rogiers de Gavere
	verpachter grond	de stad Harlingen		3‑00‑00 CG
	geniaarde koper	Neel Simens
	naastligger ten oosten	Sint Jacobstraat [niet vermeld]
	naastligger ten zuiden	Jan Rogiers de Gavere
	naastligger ten westen	N. N.
	naastligger ten noorden	Antie Wabbes
	verkoper van 2/5	Sioerd Jansen	te Delfzijl
	verkoper van 1/5	Willem Jansen	te Delfzijl
	verkoper	Gercke Jansen
	verkoper	Jan Willems, vader en voogd van
	verkoper	Sierck Jansen minderjarig
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Jan Rogiersz. de Gavere verzoekt het niaar op het naast hem gelegen huis gelegen op de Katterugh. Gekocht van Sioerd Jansen en Willem Jansen te Delfzijl voor 480 gg.

1709 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 245 folio 0095r van 16 jun 1709 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Sint Jacobstraat 16	Sint Jacobstraat WZ [staat: Katterug]		150‑00‑00 CG	huis

	koper	Geertruid Willems, weduwe van
	koper	wijlen Servaas de Haas
	verpachter grond	de stad Harlingen		3‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	Sint Jacobstraat [staat: Katterug]
	naastligger ten zuiden	Marten Rozee
	naastligger ten westen	Marten Rozee
	naastligger ten noorden	Willem	koperslager
	verkoper van 1/2	Anna Eisma, gehuwd met	te Hindelopen
	verkoper van 1/2	Hessel Wiersma	te Hindelopen
	verkoper van 1/2	Catelina Eisma, gehuwd met	te Kollum
	verkoper van 1/2	ds. Theodory Vomelius	predikant te Kollum

1716 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3889, "1716"

	vermeld als	geschat adres			gebruik
	7-063	Sint Jacobstraat 16			huis

		eigenaar	wed. Servaas de Hase
		gebruiker		wed. Servaas de Hase
		opmerking			pauper

1719 - reëelkohier		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 520, "1719"

	vermeld als	geschat adres			gebruik
	7-063	Sint Jacobstraat 16			huis

		eigenaar	wed. Servaas de Haaze
		aansl. huurw. voldaan		‑‑
		opmerking			pauper

1726 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3892, "1726"

	vermeld als	geschat adres			gebruik
	7-063	Sint Jacobstraat 16			huis

		eigenaar	wed. Servaas de Haese
		gebruiker		wed. Servaas de Haese
		opmerking			pauper

1736 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3896, "1736"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	7-063	Sint Jacobstraat 16				huis

		eigenaar	Fokke Abbes kinderen
		gebruiker		Jan Christiaans
		huurwaarde			32‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			05‑06‑10 CG

1746 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3903, "1746"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	7-063	Sint Jacobstraat 16				huis

		eigenaar	Fokke Abbes kinde.
		gebruiker		Romkjen Jacobs
		huurwaarde			14‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			02‑10‑14 CG

1750 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 252 folio 0059v van 5 apr 1750 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Sint Jacobstraat 16	Sint Jacobstraat WZ of de zgn. Katterug		440‑00‑00 CG	huis

	koper	Bartel Oedses, gehuwd met	kooltjer
	koper	Jeltje Willems
	verpachter grond	de stad Harlingen		3‑00‑00 CG
	huurder	ds. Wibrandus Heineman
	naastligger ten oosten	Sint Jacobstraat
	naastligger ten zuiden	Andries Rosee
	naastligger ten westen	Folkert van der Plaats
	naastligger ten noorden	Abbe Jansen
	verkoper van 1/2	meerderjarige vrijgezel Marten Fokkes	timmerman
	verkoper van 1/2	Mayke Fokkes, gehuwd met
	verkoper van 1/2	Tevis Jacobs Bakker
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Bartel Oedses, kooltjer x Jeltje Willems kopen huis c.a. in de Sint Jacobstraat of soogenaamde Katterug. Grondpacht 3 cg. aan de Stad. Verhuurd aan ds. Wibrandus Heineman. Ten O. de straat, ten W. Folkert van der Plaats, ten Z. Andries Rosee, ten N. Abbe Jansen. Gekocht van Marten Fokkes, timmerman, meerderjarig vrijgezel voor 1/2, Mayke Fokkes x Teves Jacobs, bakker, voor 1/2, tezaemen voor het geheel, voor 440 cg.

1772 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 258 folio 0030v van 12 jul 1772 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Sint Jacobstraat 16	Sint Jacobstraat WZ [staat: Katterug]		230‑14‑00 CG	1/2 huis

	koper	Arent Wouters, gehuwd met	mr. bakker
	koper	Trijntje Bartles
	eigenaar van 1/2	Arent Wouters, gehuwd met	mr. bakker
	eigenaar van 1/2	Trijntje Bartles
	verpachter grond	de stad Harlingen		3‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	Sint Jacobstraat [staat: Katterug]
	naastligger ten zuiden	Jan Bretel
	naastligger ten westen	Folkert van der Plaats
	naastligger ten noorden	Jan Abbes
	verkoper	Janke Bartels, als erfgenaam van haar ouders
	erflater	wijlen Bartel Oedses, gehuwd met
	erflater	wijlen Jeltje Willems
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Arent Wouters, mr. bakker x Trijntje Bartles koopt 1/2 huis wz. Katrug. Ten O. die straat, ten W. Folkert v.d. Plaats, ten Z. Jan Bretzel, ten N. Jan Abbes. Koper bezat al de helft. Gekocht van Janke Bartles, als mede-erfgenaam van haar ouders Bartel Oedses x Jeltje Willems, voor 230 cg.

1804 - burgerwapening		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 203, "Nieuw plan der Burgerwapening, 1804"

	vermeld	geschat adres	genoemde persoon	gebruik
	7-070, pag. 109	Sint Jacobstraat 16	Huite Feykes

1810 - sint jacobischatting		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 224, "Kohier der Sint Jacobischatting, 1810"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	verschuldigd	gebruik
	7-068, pag. 148	Sint Jacobstraat 16	Arend Wouters	1‑10‑00 cg

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	C-119	Sint Jacobstraat 16	Claas Lourens Coster	... ter zaake geleverde Twee koeyen wegende 1541 Pond, 15 nov 1796, quit. no. 4 (GAH1128); eigenaar van wijk C-119, gebruiker is Evert Tadema, korfmaker, 1814. (GAH204); id. van wijk F-101, gebruiker is Haitse Jorrits, ... (alles)

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	C-119	Sint Jacobstraat 16	Evert Edsgers Tadema	... Besling, 1814, korfmaker in 1826; BS huw 1812, huw 1813, huw 1814, ovl 1826, ovl 1830; gebruiker van wijk C-119, korfmaker; eigenaar is Klaas L. Koster, 1814. (GAH204); ontvangt van de rentmeester van het Weeshuis f. ... (alles)

1814 - woningregister		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 204, "Huis- en woonregister, 1814"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	bewoner/gebruiker	beroep of gebruik
	C-119	Sint Jacobstraat 16	Klaas L Koster	Evert Tadema	korfmaker

1828 - notariaat		bron: Tresoar toegang 26 inv.nr. 49021 (notaris Sjoerd Simons Wijma) repertoire nr. 130 en 139 van 4 jun 1828

	vermeld als	adres		soort	bedrag	gebruik
	C-119	Sint Jacobstraat 16		provisionele en finale toewijzing	fl. 230	huis in de Sint Jacobstraat C-119

		verkoper	Wigle de Vries
		koper	Andries Hoogmolen

1832 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. KO, "Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel der grondeigenaren [...], 1832"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	beroep	woonplaats	gebruik en grootte
	Sectie A nr. 626	Sint Jacobstraat 16	Andries Hoogmolen	koopman	Harlingen	huis en erf (36 m²)

1836 - wijziging		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 222 achterin

	vermeld als	geschat adres	naam	woonplaats	omschrijving
	Sectie A nr. 626	Sint Jacobstraat 16	Andries Hoogmolen	Harlingen	dit perceel agebroken, en een nieuw pakhuis gesticht

1851 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	C-119	Sint Jacobstraat 16	Aukje de Boer	... de B., en Henderina Westendorp; BS huw 1817, huw 1836, ovl 1862, bev.reg. HRL 1851 wijk A-161, wijk C-119, wijk F-090; Hermanus Witte en A. Jans de B., beide van HRL, zijnde de aangave geschied door proc. Smith ... (alles)

1862 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 4249, "Lijst van de nummering der huizen", 1862

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 626	Sint Jacobstraat C-119	Margaretha Anna Hoogmolen en mede eig.	pakhuis

1880 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2062, "Lijst van de nummering der huizen", 1880

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 626	Sint Jacobstraat C-110	Hermanus Bernardus Hoogmolen	woonhuis

1881 - verkoopbericht LC		bron: Leeuwarder Courant van vrijdag 30 dec 1881

	vermeld als	geschat adres	bericht
	C-119	Sint Jacobstraat 16	Een winkelhuis c.a. in de Sint Jacobstraat. Finaal verkocht op 30 dec 1881 in de Korenbeurs bij Fekkes door notaris Kijlstra. Waarop geboden is f. 1065.

1898 - advertentie	bron: Programma van de feestelijkheden te Harlingen op maandag 5 en dinsdag 6 september 1898, ter gelegenheid van de troonsbestijging van H.M. Wilhelmina [...]

	geschat of vermeld adres	naam	bedrijfsnaam	omschrijving
	Sint Jacobstraat 16	B.N. de Hartogh de Vries, firma		behangselpapieren

1905 - eigenaren		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2066, woningregister, 1905

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 4443	Sint Jacobstraat 16 (C-110)	fa. de Hartogh de Vries	woonhuis

terug

Naastliggers van

Sint Jacobstraat 16

ten oosten

de Sint Jacobstraat

ten zuiden

Sint Jacobstraat 18

ten westen

Voorstraat 67

ten noorden

Sint Jacobstraat 14