Wonen en werken in Harlingen in de loop der eeuwen.

Harlingen, zoek je huis

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.

De omgeving van Franekereind 1

op een plattegrond van ca. 1613	op een kadastrale kaart van 1832	op een kadastrale kaart van 1887	op een kaart met huisnummers van 1905	en op een monumentenkaart van 2000

Huisnummering:
	Ter hoogte van	Nummering 1716-1775	Nummering 1776-1806	Nummering 1807-1880	Nummering 1881-1905
	Franekereind 1	2-158 1/2	2-190	D-025	D-020
	Franekereind 1	2-159	2-190	D-025	D-020

Afbeeldingen in de Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

1671 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 240 folio 0008va van 6 mei 1671 (het 2e verkochte perceel van deze akte/bladzijde) (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Dit betreft een eerste verkoop per decreet. Meestal vind je hierna een tweede verkoop per decreet, maar niet altijd is dit nauwkeurig geregistreerd. Verkoop per decreet gebeurt na een uitspraak van het provinciaal gerechtshof, het Hof van Friesland. De reden is meestal een uitgesproken faillissement of betrokkenheid van minderjarige weeskinderen die hun kindsdeel willen of moeten verkopen. Proclamatieboeken bevatten de aankondigingen van verkoop en niet de verslaglegging, dit kan de reden zijn dat hier geen koper vermeld is en soms zelfs geen verkoper. Ook ontbreekt om deze reden vaak de (uiteindelijke) koopsom.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 1	Franekereind NZ [staat: bij de Zakkendragersbrug alwaar de Groene Molen uithangt]		1015‑21‑00 GG	huis, loods en plaats

	koper provisioneel	Symon Groenwolt c.u., en			de Groene Molen
	koper provisioneel	Beern Boyes c.u.
	verpachter grond	de stad Harlingen		2‑16‑00 CG
	bewoner	Pytter Sjoerdts	kaarsenmaker
	naastligger ten oosten	het huis van de erfgenamen van wijlen Sipke Dirx
	naastligger ten zuiden	Franekereind [staat: straat]
	naastligger ten westen	Jan Dirxen	bakker
	naastligger ten noorden	Sjoerd Ages
	verkoper	drie nagelaten weeskinderen van Edger Feddes c.u.

1707 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 245 folio 0019v van 23 jan 1707 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 1	Franekereind NZ [staat: over de Zakkendragersbrug]		224‑00‑00 GG	1/2 huis genaamd de Groene Molen

	koper	Cornelis Freerx, gehuwd met			de Groene Molen
	koper	Antje Jans
	huurder	Feyke Jansen c.u.		50‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	het huis van hopman van der Form
	naastligger ten zuiden	Franekereind [staat: straat en diept]
	naastligger ten westen	burgemeester Bierma
	naastligger ten noorden	Claes Ypes	mr. smid
	verkoper	huisman Sybe Jans, samen met	te Pingjum
	verkoper	Hiltie Jans, gehuwd met	te Tzum
	verkoper	Sybe Hendrix, en	te Tzum
	verkoper	Gertie Heins, gehuwd met	te Boer
	verkoper	Jacob Pytters, en	te Boer
	verkoper q.q.	Dirk Folkerts, curator over
	verkoper	Sybe Heins

1708 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 245 folio 0063r van 1 jul 1708 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 1	Franekereind NZ [staat: bij de Zakkendragersbrug]		300‑00‑00 CG	1/2 huis genaamd de Groene Molen

	koper	Cornelis Freerx, gehuwd met			de Groene Molen
	koper	Antie Jans
	eigenaar van 1/2	Cornelis Freerx, gehuwd met
	eigenaar van 1/2	Antie Jans
	naastligger ten oosten	burgerhopman van der Form
	naastligger ten zuiden	Franekereind [staat: straat]
	naastligger ten westen	Jan Dirx Cuik
	naastligger ten noorden	Claas Ypes
	verkoper	Romke Gerx, gehuwd met	trekschipper te Doccum
	verkoper	Gryttie Simons Groenewolt

1716 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3889, "1716"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-158	Franekereind 1				huis

		eigenaar	Cornelis Freerx
		gebruiker		Cornelis Freerx
		huurwaarde			47‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			09‑08‑00 CG

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-159	Franekereind 1				huis

		eigenaar	Tiaard Tiaerdsen
		gebruiker		Theod. Binsonides
		huurwaarde			60‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			12‑00‑00 CG

1719 - reëelkohier		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 520, "1719"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-158	Franekereind 1				huis

		eigenaar	Cornelis Freercks
		huurwaarde			17‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			09‑08‑00 CG
		aansl. huurw. voldaan			13‑4‑1720

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-159	Franekereind 1				huis

		eigenaar	Tiaard Tiaardsen
		gebruiker		Harmen Ages
		huurwaarde			60‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			12‑00‑00 CG
		aansl. huurw. voldaan			17‑7‑1720

1726 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3892, "1726"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-159	Franekereind 1				huis

		eigenaar	Jacob van der Form
		gebruiker		Jacob van der Form
		huurwaarde			60‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			10‑00‑00 CG

1736 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3896, "1736"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-159	Franekereind 1				huis

		eigenaar	burgemr. van der Vorm
		gebruiker		burgemr. van der Vorm
		huurwaarde			60‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			10‑00‑00 CG

1744 - volkstelling		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 1631, "Omschrijvinge van familiën in Friesland, Steden"

	vermeld als	geschat adres	bewoner: het gezin van	aangeboden capitaal	verhoging	opmerking
	2-158	Franekereind 1	burgemr. Veersma, bestaande uit 6 personen	24‑00‑00 cg	0
	2-159	Franekereind 1	Symon Stijl, bestaande uit 2 personen	40‑00‑00 cg	05‑00‑00 cg

1746 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3903, "1746"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-159	Franekereind 1				huis

		eigenaar	Symon Stijl
		gebruiker		Symon Stijl
		huurwaarde			60‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			10‑18‑02 CG

1758 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 254 folio 0152r van 3 sep 1758 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 1	Franekereind NZ [staat: bij de Zakkendragersbrug]		1460‑00‑00 CG	huis waar de Groene Molen uithangt

	koper	Jan Peima	gerechtsbode		de Groene Molen
	naastligger ten oosten	Simon Stijl
	naastligger ten zuiden	Franekereind [staat: straat]
	naastligger ten westen	kind van Hendrik Heerman
	naastligger ten noorden	S. Sloterdijk	convooimeester Admiraliteit in Friesland
	verkoper	oud burgemeester Corneles Veersma		445‑00‑00 CG
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Jan Peima, geregtsbode koopt huis bij de Sackedragersbrug, waar 'de Groene Moolen' uithangt. Ten O. Simon Stijl, ten W. Hendrik Heermans ten Z. de straat, ten N. de convooimeester Sloterdijk. Gekocht van oud-burgemeester Cornelis Veersma.

1761 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 255 folio 0086v van 11 okt 1761 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione proximitatis of ratione vicinitatis, ofwel een protest vanwege naastliggerschap. Een naastligger is eigenaar van een aangrenzend perceel, zelfs als daar een steeg tussen zit. Een naastligger kan een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere naastliggers heeft de eigenaar van de langste gemeenschappelijke grens voorrang boven anderen, en zo verder in volgorde van die lengte. De achterliggende gedachte hierbij kan zijn het verkrijgen van meerdere aaneengesloten percelen, maar ook het dwarsliggen van een minder gewenste buur.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 1	Franekereind NZ [staat: bij de Zakkendragersbrug, waar voorheen de Groene Molen heeft uitgehangen]		942‑00‑00 GG	huis

	koper door niaar	vroedsman Simon Stijl	koopman
	geniaarde koper	vroedsman Magnus van Aarsen, gehuwd met
	geniaarde koper	Hylkjen Overzee
	naastligger ten oosten	Simon Stijl	koopman
	naastligger ten zuiden	Franekereind [staat: straat]
	naastligger ten westen	kind van Hendrik Heermans
	naastligger ten noorden	de weduwe van Sloterdijk	convooimeester Admiraliteit in Friesland
	verkoper	meerderjarige ongehuwde dochter Dorothea Boevings, erfgenaam van
	verkoper	Jan Peima	gerechtsbode
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Simon Stijl koopt, na niaar rat. vicinitatis tegen Magnus van Aarsen, huis bij de Sackedragersbrug, voorheen 'de Groene Molen'. Ten O. Simon Stijl, ten W. Hendrik Heermans, ten Z. de straat, ten N. wd. Sloterdijk. Gekocht van Dorothea Boevings als erfgenaam van Jan Peima.

1797 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 265 folio 0057v van 3 sep 1797 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 1	Franekereind NZ [staat: bij de Zakkendragersbrug]		1300‑00‑00 CG	huis

	koper	Jacob Dirks Houtschool, gehuwd met
	koper	Antie Claases Norel
	huurder	Jacob Dirks Houtschool		60‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	Sybrand Hingst	koopman
	naastligger ten zuiden	Franekereind [staat: Voorstraat]
	naastligger ten westen	dr. S. IJsbrandy
	naastligger ten noorden	G. Andreae
	verkoper	Elisabeth Stijl, gehuwd met
	verkoper	Sibrand Hingst
	verkoper	Getruid Stijl, ongehuwd en meerderjarig en	te Leeuwarden
	verkoper	Johannes Stijl, kinderen en erfgenamen van	oud leraar te Koudum
	erflater	wijlen S. Stijl, gehuwd met
	erflater	wijlen Grietje Hannema

1805 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 267 folio 0155r van 30 jun 1805 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 1	Franekereind NZ [staat: bij de Zakkendragersbrug]		825‑00‑00 CG	huis

	koper	Heerke Jans, gehuwd met	schuitschipper
	koper	Trijntje Barts
	naastligger ten oosten	de erfgenamen van wijlen Stijl
	naastligger ten zuiden	Franekereind [staat: straat]
	naastligger ten westen	de erfgenamen van wijlen IJsbrandy
	naastligger ten noorden	Harmen Winekes	koopman
	verkoper	Jacob Dirks Danser	plateelschilder en winkelier

1810 - sint jacobischatting		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 224, "Kohier der Sint Jacobischatting, 1810"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	verschuldigd	gebruik
	2-190, pag. 45	Franekereind 1	S Hingst	4‑00‑00 cg	huis

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	D-025	Franekereind 1	Wopke Rimkes Kleynvogel	... van wijk A-124, gebruiker is Bote F. Bijlsma, timmerknegt, 1814. (GAH204); eigenaar en gebruiker van wijk D-025, varensgesel, 1814. (GAH204); wed. W.R.K. eigenaresse van perceel nr. 277 te HRL, woonplaats HRL, legger ... (alles)

1814 - lantaarngeld

	geschat adres	naam
	Franekereind 1	W.R. Kleinvogel	fl. 1

1814 - woningregister		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 204, "Huis- en woonregister, 1814"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	bewoner/gebruiker	beroep of gebruik
	D-025	Franekereind 1	Wopke R Kleinvogel	Wopke R Kleinvogel	varensgesel
	D-025	Franekereind 1	Wopke R Kleinvogel	Egbert

1820 - notariaat		bron: Tresoar toegang 26 inv.nr. 51011 (notaris Jacob Hanekuyk) repertoire nr. 163 en 169 van 23 aug 1820

	vermeld als	adres		soort	bedrag	gebruik
	D-025	Franekereind 1		provisionele en finale toewijzing	fl. 768	huis D-025

		verkoper	Trijntje Barts van der Werf
		koper	Nicolaas Fredriks Giel

1832 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. KO, "Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel der grondeigenaren [...], 1832"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	beroep	woonplaats	gebruik en grootte
	Sectie A nr. 738	Franekereind 1	Nicolaas Frederik Geel	blauwverwer	Harlingen	huis en erf (91 m²)

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	D-025	Franekereind 1	Aaltje van der Vliet	... BS ovl 1864; bev.reg. HRL 1851 wijk D-028; oud 44 jaar, geb Franeker en wonende te HRL. 1839, wijk D-025; ... (alles)

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	D-025	Franekereind 1	Nicolaas Giel	... 1855, bev.reg. HRL 1851 wijk D-028; oud 44 jaar, geb Franeker en wonende te HRL. 1839, blauwverver, wijk D-025; ... (alles)

1839 - kiezersregister

	vermeld als	geschat adres	naam	hoedanigheid
	D-025	Franekereind 1	N Geel	stemgerechtigde

1839 - volkstelling		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2054, "Volkstellingregister, 1839"

	vermeld als	straat	bewoner	leeftijd	beroep	geboorteplaats	geslacht, religie, huwelijkse status
	D-025	Noorderhaven	Nikolaas Giel	44 j	blauwverwer	Franeker	m, protestant, gehuwd
	D-025	Noorderhaven	Aaltie van der Vliet	44 j		Franeker	v, protestant, gehuwd
	D-025	Noorderhaven	Anna Giel	18 j		Harlingen	v, protestant, ongehuwd
	D-025	Noorderhaven	Trijntie Giel	16 j		Harlingen	v, protestant, ongehuwd
	D-025	Noorderhaven	Frederika Giel	15 j		Harlingen	v, protestant, ongehuwd
	D-025	Noorderhaven	Aaltie Giel	11 j		Harlingen	v, protestant, ongehuwd

1842 - memorie van successie		bron: Tresoar toegang 42 inv.nr. 7013 aktenr. 248 (filmnr. 118)

	vermeld als	geschat adres	naam	samenvatting
	D-025	Franekereind 1	Jeep Jans van der Schoot, overleden op 19 december 1842	overleden Franekerend D 25, zoon van Jan van der Schoot, schipper en Hillechien de Jong. Er behoorde geen onroerend goed tot de nalatenschap.

1862 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 4249, "Lijst van de nummering der huizen", 1862

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 738	Franekereinde D-025	erv. N.F. Giel	woonhuis

1880 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2062, "Lijst van de nummering der huizen", 1880

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 3303	Franekereind D-020	Erven Janneke Blok en Geertruida Blok	woonhuis

1905 - eigenaren		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2066, woningregister, 1905

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 3303	Franekereind 1 (D-020)	Jan Westendorp	woonhuis

1918 - hoofdelijke omslag	bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2398

	vermeld adres	naam	beroep	vorige grondslag	huidige grondslag
	Franekereind 1	Jan Westendorp	zonder	f. 4100	f. 4700

1960 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Franekereind	T. Algra	2154	Vrouwenarts

1990 - monumentenlijst	bron: Monumenten Inventarisatie Project, 1990

	adres	soort monument	score	bouwjaar
	Franekereind 1	rijksmonument 20334

terug

Naastliggers van

Franekereind 1

ten oosten

Franekereind 3

ten zuiden

het Franekereind

ten westen

Noordijs 27

ten noorden

Noordijs 25