Harlingen, lantaarngeld 1814

illustratie lantaarngeld 1814
Al in 1678 werd in de gemeenteraad gesproken over de wenselijkheid van straatverlichting, naar aanleiding van het feit dat in Amsterdam de stad toen al verlicht was. Het bleef vanwege de grote financiële bezwaren helaas bij vrome wensen. Het zou nog 45 jaren duren voor de magistraat tot de conclusie kwam dat een langer uitstel onverantwoord was. Een commissie stelde vast dat voor de verlichting 225 houten lantaarns nodig waren, die op een afstand van 125 voet (plm. 37 meter) van elkaar geplaatst moesten worden. Ter dekking van de kosten werden belastingen voorgesteld. Hoewel een overgrote meerderheid van de gemeenteraad instemde met de plannen, kwam het ook toen, in 1723, opnieuw niet tot uitvoering en zou het tot september 1761 duren voor Harlingen echt 'in het licht' kwam.

In die maand brandden voor het eerst de 280 pitjes in de stad en tot half april werden ze iedere avond opnieuw aangestoken door het daarvoor in dienst genomen volk. Er waren weinig klachten en 25 jaar lang was iedereen tevreden, alleen werden de kosten steeds hoger. Er werd bezuinigd op de lonen en de lantaarns moesten per dag een half uur korter branden. Het gevolg was dat het aantal klachten sterk toenam en het personeel niet meer gemotiveerd was. Er werd gerommeld met de olie en het onderhoud en daardoor gingen veel lantaars vroeg uit of gaven geen licht omdat de glazen beroet waren. Het werk werd vervolgens aanbesteed in 1811, omdat de gemeente van alle sores af wilde. In de loop van dat jaar kwam de bewuste aannemer echter tot de conclusie dat hij niet zeker kon zijn van zijn geld, omdat het met het ophalen van de belasting helemaal mis ging. Tenslotte liet hij de verlichting niet meer ontsteken en zat Harlingen na 50 jaar opnieuw in het donker. Het duurde tot 1814 voor er weer licht kwam, maar met minder lantaarns om de kosten te drukken.'

(Uit: 'Oud Harlingen', elfde jaargang, pag. 18-19)

Op negen maart 1814 werd in de vroedschap van Harlingen (de toenmalige gemeenteraad) een voorstel aangenomen om bepaalde ingezetenen van Harlingen de 'kosten voor het branden der lantaarns' te laten dragen. De meest gegoede burgers moesten -naar draagkracht- een jaarlijks bedrag betalen, het zogenaamde lantaarngeld. Dit register noemt hun namen en het te betalen bedrag.

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.



Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 2021-06-26 08:48:16



A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  



 voornaam familienaambedrag (gulden)geschat adres
G.Ackeringa3Hoogstraat 10
Johs.Agema3Brouwersstraat 10
B.Agema3Heiligeweg 56
LeendertAlbada3Rommelhaven 8
wedG.Andrae2Franekereind 15
B.Arink2Hoogstraat 14
dsJohs.vanAssen2Noorderhaven 57
Romke J.Bakker1Sint Jacobstraat 5
C.W.Bakker3Zuiderplein 5
Atze L.Bakker1Kerkpoortstraat 53
Age H.Bakker2Heiligeweg 23
wedB.vanBeemen1Both Apothekerstraat 6
Johs.vanBeemen2Sint Jacobstraat 2
CornelisvanBeemen1Schritsen 7
wedG.deBeer1Zuiderhaven 26
BaukedeBeer2Zoutsloot 45
wedJohs.Bensonides2Noorderhaven 97
J.Bettels3Noordijs 27
Johs.Beuker1
E.Bijlsma1Sint Jacobstraat 14
A.Binksma3Noordijs 12
ArnoldusBisschop2Hofstraat 14
Schelte T.Blok2Noorderhaven 4
SakeBlok2Voorstraat 7
W.D.Blom2Schritsen 52
W.B.Blom2Noorderhaven 11
JacobdeBoer3Lanen 70
J.H.deBoer1Zoutsloot 49
J.G.deBoer2Zoutsloot 95
Hylke JarigsdeBoer3Dijksteeg 1
DirkdeBoer3Grote Bredeplaats 24
CornelisdeBoer1
Betting A.deBoer2Raamstraat 6
P.deBoer4Zoutsloot 107
LykledeBoer2Zoutsloot 54
A.Bolman4Voorstraat 57
Willem L.Bonnema1
JetzeBoomsma3Noorderhaven 22
D.Boomsma3Zuiderhaven 77
D.Boterweg3Nieuwstraat 33
J.E.Bouwknegt3Rommelhaven 11
BerendBraameyer2Droogstraat 37
Johs.Broodkorf2Heiligeweg 14
Jan H.Brouwer2Kleine Bredeplaats 24
Wyger H.Brouwer2Bildtstraat 4
Johs.Jac.Brouwer1Bildtstraat 8
J.B.van derBrug1Voorstraat 12
JacobdeBruin3Franekereind 23
LeendertBuisman3Noorderhaven 69
D.Buisman3Voorstraat 80
J.J.Burggraaf1Nieuwstraat 24
RomkeButter1Kleine Bredeplaats 25
SwerusCoersen2Vijverstraat 6
P.J.Coulbaut2Raamstraat 10
wedJ.Cromwel3Voorstraat 69
G.vanDanswijk2Droogstraat 14
P.Deketh5Zuiderhaven 65
A.Dekker2Lanen 84
Determeyer & Comp5Noorderhaven 114
JurjenvanDeulen1Hoogstraat 22
ReinDhamen1Scheerstraat 3
RoelofvanDijk3Grote Kerkstraat 23
D.H.vanDorpen3
M.Driso1Noorderhaven 89
T.IJ.Duininga2Grote Ossenmarkt 15
wedC.Duman1Grote Bredeplaats 20
JanvanEeken2Voorstraat 89
AlbertvanEeken3Noorderhaven 88
H.Enninga1Zuiderhaven 27
F.F.vanEsta5Zuiderplein 1
Jan L.Faber5Voorstraat 51
Jan IJ.Faber1Hoogstraat 29
F.Feersma2Grote Bredeplaats 15
F.Fluks2Noorderhaven 70
A.Foekens2Lanen 71
B.Fontein3Zuiderstraat 14
JanFontein6Franekereind 12
DirkFontein Pz5Franekereind 8
JanGalama3Kleine Bredeplaats 23
wedD.Gautier1Hoogstraat 3
Johs.Gebel1Grote Bredeplaats 15
L.C.vanGoch2Voorstraat 9
Johs.M.Godhelp2
J.H.Gonggrijp1Bildtstraat 21
J.Gonggrijp1Hoogstraat 32
wedH.Gonggrijp2Grote Bredeplaats 21
Johs.Gorter2Scheerstraat 2
JanGroen1
Marten D.deGroot2Grote Ossenmarkt 6
Y.S.deGroot2Sint Jacobstraat 3
wedC.deGroot3Voorstraat 4
S.deHaan3Noorderhaven 66
F.deHaas3Heiligeweg 8
Christ.deHaas2Hofstraat 15
A.deHaas3
Geert A.Hamstra1Scheerstraat 11
Johs.Hanekamp1Grote Bredeplaats 25
W.Hanekuik6Heiligeweg 60
P.Hanekuik6Noorderhaven 63
JacobHanekuik5Noordijs 13
H.Hanekuik6Noorderhaven 47
JanHannema6Voorstraat 56
W.Harmens5Voorstraat 16
G.Hartman2Lanen 93
Johs.Hassenberg1Hoogstraat 30
C.Heinser3Voorstraat 62
H.Helmer2Brouwersstraat 25
G.A.Herklotz5
D.P.Heslinga2Simon Stijlstraat 7
D.vanHettinga2Voorstraat 94
G.terHeyde3Heiligeweg 25
AafkeHibma2Noordijs 5
W.Hilarius3Kleine Bredeplaats 1
S.Hingst6Noordijs 21
G.Hingst3Franekereind 3
wedD.E.Hingst4Voorstraat 60
Cornelisvan derHoef1Grote Kerkstraat 25
wedJohs.Homburg3Voorstraat 52
H.Homeulen3Lanen 42
IJ.Hoornstra4Zoutsloot 53
J.J.Horreus2Noorderhaven 1
D.van derHout4Voorstraat 91
W.S.Houtsma3Brouwersstraat 22
SipkeHoutsma4Hoogstraat 20
Jan W.Houtsma5Rozengracht 8
H.Houtsma3Noordijs 1
M.Houttuin3Bildtstraat 11
P.Huidekoper4Rommelhaven 24
Rinke S.Hunia2Kerkpoortstraat 4
JankeIJsenbeek2Voorstraat 97
JanIJsenbeek5Noordijs 9
JacobJacobi1Lanen 16
DirkJager3Brouwersstraat 20
Pieter P.deJong2Franekereind 40
JenskedeJong2Grote Bredeplaats 9
Jelke T.deJong2Voorstraat 70
CornelisJonker3Hofstraat 17
P.Kallenborn1Heiligeweg 1
JanKamerling2Zoutsloot 65
Jan H.Kamp2Sint Jacobstraat 13
wedKamsma2Grote Bredeplaats 23
G.Keil2Voorstraat 48
Johs.Kerkhoven2Heiligeweg 48
JacobusKerkhoven2Voorstraat 63
JacobKerkhoven2Zoutsloot 47
JanKiel2Bildtstraat 1
W.R.Kleinvogel1Franekereind 1
Klaas MoritsKlundert2Lanen 50
H.B.Komst1Noorderhaven 32
KlaasKoster3Schritsen 65
M.Kroon2Schritsen 52
wedJohs.deLange1Hoogstraat 38
C.Lautenbach3Noordijs 25
F.W.Leemkoel5Voorstraat 68
Johs.Leenderts2Lanen 17
wedH.Lieuwma1Voorstraat 45
J.van derLinde1Nieuwstraat 38
E.Lindeboom2Kerkpad 1
Symon J.vanLoon2Zoutsloot 25
H.Loots2Brouwersstraat 11
H.Luxemburg1Zeilmakersstraat 20
Medendorp2Voorstraat 27
Cornelis B.van derMeer3Zeilmakersstraat 13
wedR.Meints2Grote Bredeplaats 4
A.Mentes5Zuiderhaven 73
wedH.Merkelbach2Grote Kerkstraat 12
M.vanMessel2Voorstraat 61
wedC.P.Metselaar2Noorderhaven 36
Rientsvan derMeulen1Hoogstraat 47
Johs.van derMeulen1Hoogstraat 49
Hemmesvan derMeulen1Bildtstraat 19
Jan Martens.van derMey1Zoutsloot 68
HendrikMeyer2Lanen 56
S.Miedema3Zoutsloot 43
R.Miedema4Voorstraat 53
F.Miedema2Hoogstraat 51
P.Minnema3Noorderhaven 87
Symon H.Molenaar2
C.Mollema5Voorstraat 52
CornelisMonsma1Zuiderstraat 15
H.terMos2Heiligeweg 38
wedH.Mulder2Zuiderhaven 53
W.P.Nauta3Zoutsloot 100
wedNauta2Voorstraat 50
H.Nolmans1Heiligeweg 26
KlaasNorel2Lanen 9
Johs.Norel3Voorstraat 37
W.S.vanNoten6Noordijs 19
J.H.Olinjus3Heiligeweg 7
B.Omans1Heiligeweg 54
D.Oolgaard4Kleine Bredeplaats 5
B.Oorthuis1Heiligeweg 70
A.Oostendorp2Lanen 21
M.Ouendag3Voorstraat 13
H.W.Overmeer2Grote Ossenmarkt 13
Jan J.Pannebakker1Achterstraat 25
Folkert J.Park1Spekmarkt 1
H.A.Peaux4Voorstraat 10
M.Pettinga3Voorstraat 85
G.Pettinga5Brouwersstraat 1
R.Peyzel3Noorderhaven 26
G.Piekinga4Voorstraat 49
M.van derPlaats3Voorstraat 67
H.Poort3Grote Bredeplaats 13
S.Popta6Noorderhaven 55
P.Popta3Noorderhaven 53
wedJ.F.Posthuma2Zuiderhaven 77
J.Posthuma3Zuiderhaven 42
Roelof R.Postma1Kerkpoortstraat 17
Gerrit G.Postma1Sint Jacobstraat 11
Johs.Pottinga5Voorstraat 83
A.Rasschen3Hoogstraat 1
H.IJ.vanRees4Hoogstraat 7
Jan C.Reidsma3Brouwersstraat 8
JacobRiet1Rapenburg 6
P.Rikkers3Grote Ossenmarkt 21
A.vanRingh3Zuiderhaven 50
H.Rinkes2Lanen 82
Johs.Rinsma3Voorstraat 29
YpeRodenhuis5Noorderhaven 65
J.Rodenhuis3Noorderhaven 67
A.R.deRoock6Noorderhaven 104
JacobRoorda6Grote Bredeplaats 26
SjoukeRootje1Hofstraat 47
P.J.vanRuiten2Franekereind 17
A.deRuiter3Raamstraat 4
W.Ruitinga5Noorderhaven 101
T.N.Schattenberg1Havenplein 3
N.Schenkius3Voorstraat 46
JanSchiere5Noorderhaven 48
BouweSchiere2Noorderhaven 20
Gosse A.Schipper2Kerkpad 24
SipkeSchoonbergen2
WiebeSchoonhoven2Lanen 75
wedH.vanSchouwenburg5Noorderhaven 77
M.Schrage2Kleine Bredeplaats 20
H.Schuur1Kerkpoortstraat 5
S.Schuurman3Vijverstraat 20
RinseSeba2Noorderhaven 58
D.Siersma4Noorderhaven 51
Th.vanSlooten4Voorstraat 11
JacobvanSlooten3Noorderhaven 76
Harm.J.Smit1Ooievaarstraat 9
Th.Smith2Brouwersstraat 21
H.J.Smith2Noordijs 21
Jacob T.Spanjer1Rommelhaven 4
S.Spannenburg3Brouwersstraat 26
Anske F.Stallinga1Scheffersplein 1
A.vanSteenderen3Voorstraat 24
DouweSteenstra2Noorderhaven 40
Wopke D.van derStel3Zuiderhaven 19
F.van derStel1Voorstraat 99
wed drG.Stinstra3Noorderhaven 99
G.Stinstra6Voorstraat 20
J.A.van derStraaten6Grote Bredeplaats 33
wedC.van derStraaten1Noorderhaven 111
wedClaasSwart1Lanen 1
SiebeSwart1
A.Tadema3Voorstraat 75
A.Terwocht2Kleine Bredeplaats 14
S.Teyema2Voorstraat 79
G.vanThemmen2Zuiderhaven 15
wedJ.Trompetter2Noorderhaven 15
RuurdTuininga2Kleine Bredeplaats 22
BoteTuininga2Heiligeweg 62
P.Valderpoort1Hoogstraat 41
H.vanVarel1Gardenierstraat 4
Jan L.van derVeen3Voorstraat 23
R.van derVeen3Lanen 58
P.van derVeen3Lanen 26
M.van derVeen3Kleine Bredeplaats 13
GerritjVeenstra3Noorderhaven 98
C.van derVeer2Schritsen 19
H.G.Vellinga2Schritsen 67
W.Vettevogel3Voorstraat 26
Johs.W.Vettevogel3Kleine Bredeplaats 19
Jan W.Vettevogel1Voorstraat 43
M.Vink3Hofstraat 6
Johs.Visser2Kerkpoortstraat 24
M.vanVliet1Noorderhaven 9
A.Vogelzang2
Wybren C.deVries2Heiligeweg 52
Sybren B.deVries2Bildtstraat 22
Foppe C.deVries2Schritsen 58
Dirk H.deVries2Grote Bredeplaats 10
ClaasdeVries2Hoogstraat 13
WiebeWagenaar2Bildtstraat 18
Jurjenvan derWal1Rommelhaven 7
Jan D.vanWeerd1Noorderhaven 105
J.A.van derWerff4Noorderhaven 95
Hendrik B.van derWerff2
ervenWestendorp3Voorstraat 7
B.Westerhoff1
Anth.B.Westerhoff1Kerkpoortstraat 55
T.Westerhuis1Voorstraat 90
H.J.Westra6Noorderhaven 71
D.van derWey2Karremanstraat 1
S.P.Wiarda4Voorstraat 35
S.E.Wiarda3Zuiderhaven 26
K.vanWielen2Kleine Bredeplaats 9
Berend Johs.Wielinga1Sint Jacobstraat 6
Hielke M.Wiersma2Voorstraat 66
Sjoerd S.Wijma5Hoogstraat 5
SikkeWijnalda2Zoutsloot 73
J.Wildschut6Noordijs 15
H.Winter3Voorstraat 39
B.F.van derZee3Noorderhaven 16
Allart H.van derZee2Lanen 44
wedJ.D.Zeylmaker3Noorderhaven 61
wedC.Zijlstra1Zuiderhaven 7
Rinnert Johs.Zijlstra1Grote Ossenmarkt 1
H.W.C.Zijlstra3Lanen 85
D.C.Zijlstra6Voorstraat 36
W.Zondervan1Noorderhaven 72
J.Zuiderman3Sint Jacobstraat 4