Wonen en werken in Harlingen in de loop der eeuwen.

Harlingen, zoek je huis

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.

De omgeving van Wortelstraat 5

op een plattegrond van ca. 1613	op een kadastrale kaart van 1832	op een kadastrale kaart van 1887	op een kaart met huisnummers van 1905	en op een monumentenkaart van 2000

Huisnummering:
	Ter hoogte van	Nummering 1716-1775	Nummering 1776-1806	Nummering 1807-1880	Nummering 1881-1905
	Wortelstraat 5	2-072	2-098	B-077	B-069

1652 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 236 folio 0195v van 25 jan 1652 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Wortelstraat 5tuin	Wortelstraat NZ [staat: bij de drie pijpen]		1200‑00‑00 GG	hof, bomen en plantagie

	koper	Gijsbert Juriens Fonteyn vrijgezel	koopman
	naastligger ten oosten	N. N.
	naastligger ten zuiden	Wortelstraat [niet vermeld]
	naastligger ten westen	N. N.
	naastligger ten noorden	N. N.
	verkoper	Maycke Sybrants Feytema
	verkoper	Yde Sybrants Feytema

1706 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 244 folio 0322r van 31 jan 1706 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Wortelstraat 5tuin	Wortelstraat NZ [staat: bij de Franekerpoort]		615‑14‑00 GG	hof

	koper	Johan van Leeuwen, gehuwd met	kapitein Admiraliteit in Friesland
	koper	Anna Knijff
	huurder	Jan Taekes		40‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	een schoenmakersperk
	naastligger ten zuiden	Wortelstraat [staat: straat]
	naastligger ten westen	Frans Haeyes*	waterhaler
	naastligger ten noorden	Zoutsloot [staat: straat]
	verkoper	Reiner Gijsberts Fontein

1713 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 245 folio 0200r van 3 sep 1713 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Wortelstraat 5tuin	Wortelstraat NZ [staat: bij de Franekerpoort]		865‑00‑00 CG	hof met bomen, planten en zomerhuis

	koper	burgervaandrig Jan Croese, gehuwd met	wijnhandelaar
	koper	Baukjen Nauta
	naastligger ten oosten	de tuin van Anne Jans	koopman
	naastligger ten zuiden	Wortelstraat [staat: straat]
	naastligger ten westen	de weduwe van Frans Haeyes*	waterhaler
	naastligger ten noorden	Zoutsloot [staat: straat]
	verkoper	Jan van Leeuwen	kapitein
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Jan Croese, burger-vaandrig en wijnhandelaar x Bauckien Nauta koopt een hof met bomen etc. en een deftig zomerhuis of kamer met een washuis bezijden, alsmede een galerij, keukentje en put en back, omtrent de Franekerpoort. Ten O. de tuin van de koopman Anne Jans [Huidekoper], ten W. wd. waterhaler Frans, ten Z. en N. de straten. Conditie is dat de verkoper nog 14 dagen na de verkoop het recht heeft om in de tuin vruchten te plukken. Gekocht van kapitein Jan van Leeuwen, voor zich en et liberarum, voor 865 cg.

1716 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3889, "1716"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-072	Wortelstraat 5				hoff

		eigenaar	hopman Croese
		gebruiker		hopman Croese
		huurwaarde			20‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			04‑00‑00 CG

1719 - reëelkohier		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 520, "1719"

	vermeld als	geschat adres			gebruik
	2-072	Wortelstraat 5			hoff

		eigenaar	hopman Croese
		huurwaarde		20‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde		04‑00‑00 CG
		aansl. huurw. voldaan		3‑9‑1720

1723 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 246 folio 0170r van 30 mei 1723 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Wortelstraat 5tuin	bij de Franekerpoort		806‑00‑00 CG	tuin, zomerhuis met voorhuis, galerij en keuken

	koper	Junius Alema, gehuwd met
	koper	Ydvarda Nauta
	naastligger ten oosten	de verkochte tuin van Anne Jans
	naastligger ten zuiden	Wortelstraat [staat: straat]
	naastligger ten westen	de weduwe van Frans Haeyes*	waterhaler
	naastligger ten noorden	Zoutsloot [staat: straat]
	verkoper	Baukien Nauta, weduwe van
	verkoper	wijlen burgerkolonel Jan Croese
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Junius Alema x Yduarda (Eduarda?) Nauta koopt een hof met vruchtbomen etc. en een deftig zomerhuis of kamer met een voorhuis ernaast etc., omtrent de Franekerpoort. Ten O. de door Anne Jans [Huidekoper] verkochte hof, ten Z. en N. de straten. Gekocht van Bauckien Nauta wv Jan Croese, burger-kolonel, voor 806 cg.

1726 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3892, "1726"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-072	Wortelstraat 5				hoff

		eigenaar	Junius Alema
		gebruiker		Junius Alema
		huurwaarde			20‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			03‑06‑08 CG

1736 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3896, "1736"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-072	Wortelstraat 5				hoff

		eigenaar	Junius Alema
		gebruiker		Junius Alema
		huurwaarde			20‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			03‑06‑10 CG

1746 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3903, "1746"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	2-072	Wortelstraat 5				hof

		eigenaar	Junius Alema
		gebruiker		Junius Alema
		huurwaarde			20‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			03‑12‑12 CG

1771 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 257 folio 0197v van 17 feb 1771 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione proximitatis of ratione vicinitatis, ofwel een protest vanwege naastliggerschap. Een naastligger is eigenaar van een aangrenzend perceel, zelfs als daar een steeg tussen zit. Een naastligger kan een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere naastliggers heeft de eigenaar van de langste gemeenschappelijke grens voorrang boven anderen, en zo verder in volgorde van die lengte. De achterliggende gedachte hierbij kan zijn het verkrijgen van meerdere aaneengesloten percelen, maar ook het dwarsliggen van een minder gewenste buur.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Wortelstraat 5tuin	Zoutsloot ZZ bij de Franekerpoort		1021‑00‑00 CG	tuin met zomerhuis

	koper door niaar	Syds Schaef, gehuwd met	koopman
	geniaarde koper	Jacob Willems, gehuwd met
	geniaarde koper	Marijke Jans Lex
	naastligger ten oosten	Wessel Gerryts
	naastligger ten zuiden	Wortelstraatje
	naastligger ten westen	burgemeester Barend van der Meulen c.s.
	naastligger ten noorden	Zoutsloot
	verkoper	vrouw Eduarde Nauta, weduwe van
	verkoper	wijlen Junius van Alema

1810 - sint jacobischatting		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 224, "Kohier der Sint Jacobischatting, 1810"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	verschuldigd	gebruik
	2-098, pag. 35	Wortelstraat 5	H Smith	0‑00‑00 cg	tuin

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	B-077	Wortelstraat 5	Hendrik Jans Smith	... ovl 1816, ovl 1819, huw 1821, huw 1828, ovl 1829, ovl 1847, ovl 1859; eigenaar en gebruiker van wijk B-077, tuin, 1814. (GAH204); id. van wijk D-021, griffier, 1814. (GAH204); Willem Hessels van Witmaarsum ende ... (alles)

1814 - woningregister		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 204, "Huis- en woonregister, 1814"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	bewoner/gebruiker	beroep of gebruik
	B-077	Wortelstraat 5	H J Smith	H J Smith	tuin

1832 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. KO, "Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel der grondeigenaren [...], 1832"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	beroep	woonplaats	gebruik en grootte
	Sectie A nr. 187	Wortelstraat 5	Hendrik Jans Smith	griffier bij 't vredegeregt	Harlingen	plaisiertuin (582 m²)

1851 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	B-077	Wortelstraat 5	Engeltje Homan	geb 2 aug 1804 Sneek, ovl 4 jan 1874 HRL, huwt met Taede Pieters de Moed, arbeidster in 1851, N.H., dv Hendriks H, en Sietske ... ; BS ovl 1847; 1874 overlijdens, bev.reg. HRL 1851 wijk B-077, 97, 175, wijk G-173

1851 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	B-077	Wortelstraat 5	Jan Siegers Tigchelaar	... mei 1832 HRL, thans dienende bij de Mob. Schutterij, gekantonneerd tot Boxtel, werkman in 1866, ovl wijk B-077, zv Sieger T, en Meindertje Sleeper; BS huw 1832, ovl 1866; bev.reg. HRL 1851 wijk ... (alles)

1866 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	B-077	Wortelstraat 5	Douwe Hendriks Tigchelaar	... ovl 2 jul 1866 HRL, N.H., huwt met Aaltje Pereboom, (gk), op 6 mei 1841 HRL, werkman in 1851, ovl wijk B-077, ged 7jun18 07 HRL, zv Hendrik Sipkes T, en Antje Douwes Bleeker; dopen Grote Kerk HRL 1807, BS huw 1841, ... (alles)

1880 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2062, "Lijst van de nummering der huizen", 1880

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 2826	Wortelstraat B-069	Jan Geerts Munneke	woonhuis
	Sectie A nr. 2826	Aan de Leeuward. trekv. I-019	Jacobus en Jetze Posthuma	stoommolen

1904 - verkoopbericht LC		bron: Leeuwarder Courant van zaterdag 28 okt 1904

	vermeld als	geschat adres	bericht
	B-077	Wortelstraat 5	Het huis met hok en bleek aan de Wortelstraat no. 5, in huur bij de wed., bakker. Provisioneel verkocht op 2 nov 1904 in de Korenbeurs door notaris Okkinga.

1904 - verkoopbericht LC		bron: Leeuwarder Courant van vrijdag 04 nov 1904

	vermeld als	geschat adres	bericht
	B-077	Wortelstraat 5	Het huis met hok en bleek aan de Wortelstraat no. 5, in huur bij de wed., bakker. Finaal verkocht op 16 nov 1904 in de Korenbeurs door notaris Okkinga. Waarop geboden is f. 602.

1905 - eigenaren		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2066, woningregister, 1905

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 2826	Wortelstraat 5 (B-069)	Klaartje L. van der Wal (wed. J. Munneke, en Cons.)	woonhuis

1918 - hoofdelijke omslag	bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2398

	vermeld adres	naam	beroep	vorige grondslag	huidige grondslag
	Wortelstraat 5	Simon Schaafsma	besteller	f. 500	f. 600

terug

Naastliggers van

Wortelstraat 5

ten oosten

Wortelstraat 7

ten zuiden

de Wortelstraat

ten westen

Wortelstraat 3