Wonen en werken in Harlingen in de loop der eeuwen.

Harlingen, zoek je huis

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.

De omgeving van Zuiderhaven 49

op een plattegrond van ca. 1613	op een kadastrale kaart van 1832	op een kadastrale kaart van 1887	op een kaart met huisnummers van 1905	en op een monumentenkaart van 2000

Huisnummering:
	Ter hoogte van	Nummering 1716-1775	Nummering 1776-1806	Nummering 1807-1880	Nummering 1881-1905
	Zuiderhaven 49	8-168	8-191	F-254	F-010

1623 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 230 folio 0348v van 15 feb 1623 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Zuiderhaven 49	Zuiderhaven NZ		205‑00‑00 GG	ledige plaats of huisstede, met houtstek of gebouw daar op

	koper	Marten Hendricks, gehuwd met	scheepstimmerman
	koper	Imck Douues
	verpachter grond	de stad Harlingen		4‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	Bruyn Gijsberts
	naastligger ten zuiden	Zuiderhaven [niet vermeld]
	naastligger ten westen	de verkoper Mary Tiaardts
	naastligger ten noorden	N. N.
	verkoper q.q.	Egbert Harings, ter assistentie van zijn schoonzuster
	verkoper	Mary Tiaardts voor zich en haar twee jongste kinderen, weduwe van
	verkoper	wijlen Robijn Wybes

1628 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 232 folio 0033v van 19 jan 1628 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Dit betreft een eerste verkoop per decreet. Meestal vind je hierna een tweede verkoop per decreet, maar niet altijd is dit nauwkeurig geregistreerd. Verkoop per decreet gebeurt na een uitspraak van het provinciaal gerechtshof, het Hof van Friesland. De reden is meestal een uitgesproken faillissement of betrokkenheid van minderjarige weeskinderen die hun kindsdeel willen of moeten verkopen. Proclamatieboeken bevatten de aankondigingen van verkoop en niet de verslaglegging, dit kan de reden zijn dat hier geen koper vermeld is en soms zelfs geen verkoper. Ook ontbreekt om deze reden vaak de (uiteindelijke) koopsom.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Zuiderhaven 49	Zuiderhaven NZ [staat: zuider nieuwe haven]	0‑00‑00 GG	huis, stal en timmerhuis

	koper provisioneel	N. N.
	verpachter grond	de stad Harlingen	4‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	burgemeester Bruyn Gijsbert Geersma
	naastligger ten zuiden	Zuiderhaven [staat: zuider nieuwe haven]
	naastligger ten westen	de weduwe van Robijn Wybes
	naastligger ten noorden	Cleys Bartels
	verkoper	de curatoren over de crediteuren van w: Maarten Hendricks c.u.
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Wordt geveild ten verzoeke van de crediteuren van Marten Hendricks c.u., een huis, stalling en timmerhuis nz. zuider nieuwe haven. Ten O. de burgemeester Bruyn Gijsberts Geersma, ten Z. de straat en haven, ten W. wd. Robijn Wybes, ten N. Cleys Bartels.

1628 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 232 folio 0045v van 9 feb 1628 (het 5e verkochte perceel van deze akte/bladzijde) (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Dit betreft een tweede verkoop per decreet. Meestal vind je hiervóór een eerste verkoop per decreet, maar niet altijd is dit nauwkeurig geregistreerd. Verkoop per decreet gebeurt na een uitspraak van het provinciaal gerechtshof, het Hof van Friesland. De reden is meestal een uitgesproken faillissement of betrokkenheid van minderjarige weeskinderen die hun kindsdeel willen of moeten verkopen. Proclamatieboeken bevatten de aankondigingen van verkoop en niet de verslaglegging, dit kan de reden zijn dat hier geen koper vermeld is en soms zelfs geen verkoper. Ook ontbreekt om deze reden vaak de (uiteindelijke) koopsom.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Zuiderhaven 49	Zuiderhaven NZ [staat: zuider nieuwe haven]	00‑00‑00 cg	huis, stallingen en timmerhuis

	koper finaal	N. N.
	naastligger ten oosten	burgemeester Bruyn Gijsberts Geersma
	naastligger ten zuiden	N. N.
	naastligger ten westen	de weduwe van Robijn Wybes
	naastligger ten noorden	N. N.
	verkoper	N. N.

1639 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 234 folio 0077v van 16 jan 1639 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione proximitatis of ratione vicinitatis, ofwel een protest vanwege naastliggerschap. Een naastligger is eigenaar van een aangrenzend perceel, zelfs als daar een steeg tussen zit. Een naastligger kan een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere naastliggers heeft de eigenaar van de langste gemeenschappelijke grens voorrang boven anderen, en zo verder in volgorde van die lengte. De achterliggende gedachte hierbij kan zijn het verkrijgen van meerdere aaneengesloten percelen, maar ook het dwarsliggen van een minder gewenste buur.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Zuiderhaven 49	Zuiderhaven NZ [staat: zuider nieuwe haven]		320‑00‑00 GG	huis met stal en timmerhuis

	koper door niaar	Cleys Bartels, gehuwd met
	koper door niaar	Tietske Dirx
	geniaarde koper	Hendrick Onnes	schipper
	naastligger ten oosten	de ledige plaats van Tiomme Oedses
	naastligger ten zuiden	Zuiderhaven [niet vermeld]
	naastligger ten westen	Here Reyns
	naastligger ten noorden	Cleys Bartels
	verkoper q.q.	Pyeter Aebes, gelastigde van
	verkoper	Pouwel Jaspers
	verkoper	Pyeter Jelmers

1640 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 234 folio 0107r van 31 mei 1640 (exacte ligging niet zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Zuiderhaven 49	Zuiderhaven NZ [staat: zuider nieuwe haven]	100‑00‑00 GG	kamer

	koper	Simon Teunis van der Piet, gehuwd met
	koper	Marytie Jans
	naastligger ten oosten	Simon Teunis van der Piet
	naastligger ten zuiden	de kamer van Cleis Bartels
	naastligger ten westen	N. N.
	naastligger ten noorden	de erfgenamen van wijlen Jacob Fransen
	verkoper	Cleis Bartels c.u.
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Simon Teunis van der Piet x Marytje Jans kopen een kamer nz. Zuider Nieuwe haven. Ten O. de kopers, ten Z. de andere camer van de verkoper, ten N. erven Jacob Fransen. Gekocht van Cleis Bartels [Lanting] c.u. voor 100 gg.

1641 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 234 folio 0152r van 22 aug 1641 (exacte ligging niet zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Zuiderhaven 49	Zuiderhaven NZ	225‑10‑00 CG	ledige plaats

	koper	Gosse Johannes c.u.
	verpachter grond	de stad Harlingen	4‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	Jan Everts
	naastligger ten zuiden	Zuiderhaven
	naastligger ten westen	Sent Huyberts
	naastligger ten noorden	N. N.
	verkoper	Johannes Jansen
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Gosse Johannis koopt een ledige plaets nz. Zuiderhaven. Ten O. Jan Ruurds, ten W. Sent Huiberts. Gekocht van Johannes Jansen voor 225 cg 10 st.

1716 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3889, "1716"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	8-168	Zuiderhaven 49				pakhuis

		eigenaar	Claes Rinties Botsma
		gebruiker		Claes Rinties Botsma
		huurwaarde			33‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			06‑12‑00 CG

1719 - reëelkohier		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 520, "1719"

	vermeld als	geschat adres			gebruik
	8-168	Zuiderhaven 49			pakhuis

		eigenaar	Pieter Feitama
		huurwaarde		33‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde		06‑12‑00 CG
		aansl. huurw. voldaan		23‑7‑1720

1726 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3892, "1726"

	vermeld als	geschat adres			gebruik
	8-168	Zuiderhaven 49			pakhuis

		eigenaar	wed. Pyter Feytema
		gebruiker
		huurwaarde		33‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde		05‑10‑00 CG

1736 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3896, "1736"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	8-168	Zuiderhaven 49				pakhuis

		eigenaar	Pyter Feitama
		gebruiker		Pyter Feitama
		huurwaarde			33‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			05‑10‑00 CG

1746 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3903, "1746"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	8-168	Zuiderhaven 49				pakhuis

		eigenaar	Sybrand Feitama
		gebruiker		Sybrand Feitama
		huurwaarde			33‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			06‑00‑00 CG

1774 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 258 folio 0192v van 27 nov 1774 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione sanguinis of sanguinitatis, ofwel een protest vanwege bloed of bloedverwantschap. Bloedverwanten tot in de zevende graad van de verkoper kunnen een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere bloedverwanten heeft een lagere graad voorrang boven een hogere, dus een vader of zoon (eerste graad) heeft voorrang boven een broer of zuster (tweede graad). De achterliggende gedachte hierbij is het voorkomen van verwatering van bezit in een familie. Je broer kan bijvoorbeeld niet je ouderlijk huis verkopen -zou hij dat als enige geërfd hebben- zonder dat jij daartegen met succes in bezwaar kunt gaan.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Zuiderhaven 49	Zuiderhaven NZ		1000‑00‑00 CG	pakhuis en woning

	koper door niaar	Schelto Andries Wybenga, gehuwd met	koopman
	koper door niaar	Baukje Sybrands Feitema
	geniaarde koper	Simon van der Ley	koopman
	huurder pakhuis beneden	Pieter Alberts	sleefmaker
	huurder woning	Pieter Daniels
	naastligger ten oosten	Jan A. Bakker
	naastligger ten zuiden	Zuiderhaven [staat: straat en haven]
	naastligger ten westen	Jan Paulus
	naastligger ten noorden	Ossenmarkt, enige woningen tot aan de
	verkoper	Maartje Nauta, weduwe van
	verkoper	wijlen Sybrand Feitema	koopman

1793 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 264 folio 0095v van 20 jan 1793 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione sanguinis of sanguinitatis, ofwel een protest vanwege bloed of bloedverwantschap. Bloedverwanten tot in de zevende graad van de verkoper kunnen een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere bloedverwanten heeft een lagere graad voorrang boven een hogere, dus een vader of zoon (eerste graad) heeft voorrang boven een broer of zuster (tweede graad). De achterliggende gedachte hierbij is het voorkomen van verwatering van bezit in een familie. Je broer kan bijvoorbeeld niet je ouderlijk huis verkopen -zou hij dat als enige geërfd hebben- zonder dat jij daartegen met succes in bezwaar kunt gaan.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Zuiderhaven 49	Zuiderhaven NZ		147‑00‑00 GG	plek grond

	koper door niaar	P. Tetrode, gehuwd met	koopman
	koper door niaar	Aurelia Gratama
	geniaarde koper	Albert Bolman
	geniaarde koper	Harke van der Stok
	geniaarde koper	Johannes Jac. Kerkhoven
	naastligger ten oosten	de erfgenamen van wijlen Rasschen
	naastligger ten zuiden	Zuiderhaven [staat: straat]
	naastligger ten westen	de weduwe van W. C. Bakker
	naastligger ten noorden	Jan Yemes
	verkoper	Baukje Feytama, gehuwd met
	verkoper	Schelte Wybenga

1810 - sint jacobischatting		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 224, "Kohier der Sint Jacobischatting, 1810"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	verschuldigd	gebruik
	8-191, pag. 178	Zuiderhaven 49	P Tetrode	3‑00‑00 cg	pakhuis

1810 - sint jacobischatting		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 224, "Kohier der Sint Jacobischatting, 1810"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	verschuldigd	gebruik
	8-191, pag. 178	Zuiderhaven 49	P Tetrode	3‑00‑00 cg	pakhuis

1835 - wijziging		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 222 achterin

	vermeld als	geschat adres	naam	woonplaats	omschrijving
	Sectie A nr. 0	Zuiderhaven 49	de Stad	Harlingen	hierop een nieuw gebouw gesticht

1840 - wijziging		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 222 achterin

	vermeld als	geschat adres	naam	woonplaats	omschrijving
	Sectie A nr. 0	Zuiderhaven 49	de Stad	Harlingen	op een koud steed nieuwe school geplaatst

1841 - wijziging		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 222 achterin

	vermeld als	geschat adres	naam	woonplaats	omschrijving
	Sectie A nr. 0	Zuiderhaven 49	de Stad	Harlingen	de zoogenaamde lanen gedemd

1847 - wijziging		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 222 achterin

	vermeld als	geschat adres	naam	woonplaats	omschrijving
	Sectie A nr. 0	Zuiderhaven 49	Engelsche Stoombootmaatscha		een nieuw gebouw gemaakt staande buiten de havenspoort, wordt voor een pakhuis gebruikt ten dienste van de engelsche stoombooten

1851 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	F-254	Zuiderhaven 49	Johannes van der Velde	... en Janke Johannes; BS huw 1820, huw 1823, ovl 1834, huw 1835, huw 1839, ovl 1881, bev.reg. HRL 1851 wijk F-254; oud 41 jaar, geb en wonende te HRL. 1839, turfdrager, wijk F-201; ... (alles)

1851 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	F-254	Zuiderhaven 49	Sijke/Lucia Reitsma	... 1874, bev.reg. HRL 1851 F0254; oud 41 jaar, (vnm: Sijke), geb en wonende te HRL. 1839, wijk F-201; ... (alles)

1862 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 4249, "Lijst van de nummering der huizen", 1862

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 2783	Zuiderhaven F-254	van Oppens zonen	schuur

1880 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2062, "Lijst van de nummering der huizen", 1880

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 3570*	Zuiderhaven F-010	Hendrik J. Jager	pakhuis
	Sectie A nr. 3570*	Zuiderhaven F-011	Benjamin Boas	woonhuis

1905 - eigenaren		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2066, woningregister, 1905

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 4175	Zuiderhaven 49 (F-010)	Jan Holstein (Pzn.)	stal

terug

Naastliggers van

Zuiderhaven 49

ten oosten

Zuiderhaven 51

ten zuiden

de Zuiderhaven

ten westen

Zuiderhaven 47

ten noorden

de Grote Ossenmarkt