Wonen en werken in Harlingen in de loop der eeuwen.

Harlingen, zoek je huis

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.

De omgeving van Franekereind 16

op een plattegrond van ca. 1613	op een kadastrale kaart van 1832	op een kadastrale kaart van 1887	op een kaart met huisnummers van 1905	en op een monumentenkaart van 2000

Huisnummering:
	Ter hoogte van	Nummering 1716-1775	Nummering 1776-1806	Nummering 1807-1880	Nummering 1881-1905
	Franekereind 16	3-184	3-182	G-015	G-014

aangrenzende stegen

	adres	heeft
	Franekereind 16	Lammert Warnderssteeg ten westen

Afbeeldingen in de Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

1628 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 232 folio 0056r van 15 mrt 1628 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	Bij de verkoop van (geschat adres) Lammert Warndersteeg 1noord, een perceel ten zuiden van dit perceel, wordt genoemd als
	naastligger ten noorden	Timan Andries
	naastligger ten noorden	de kamer van Grietie Pieters, weduwe van
	naastligger ten noorden	wijlen Tyte Jouckes

1645 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 235 folio 0191v van 10 dec 1645 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 16	Lammert Warndersteeg	00‑00‑00 cg	hoekhuis

	koper	Cornelis Bastiaens c.u.
	naastligger ten oosten	N. N.
	naastligger ten zuiden	N. N.
	naastligger ten westen	N. N.
	naastligger ten noorden	N. N.
	verkoper	N. N.
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Cornelis Bastiaens c.u. kopen een hoekhuis op de hoek van Lammert Warnerts [rest niet ingevuld]. In de marge: de 56e penning wort nu aen gegeven gecocht den 10e december 1645

1651 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 236 folio 0151v van 26 jan 1651 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 16	Franekereind ZZ [staat: bij de Franekerpijpen ten oosten van Lambart Warners huis]		1400‑00‑00 GG	huis

	koper	Jelle Claessen, gehuwd met	boterkoper
	koper	Antie Sytses
	verpachter grond	de stad Harlingen		1‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	de weduwe van Gerrit Pyters
	naastligger ten zuiden	N. N.
	naastligger ten westen	Lambart Warnerssteeg en huis
	naastligger ten noorden	Franekereind [staat: straat met houten brug]
	verkoper	Cornelis Bastiaens, gehuwd met	bakker
	verkoper	Arjaentie Piters
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Jelle Claessen, boterkoper x Antie Sytses kopen een huis bij de Franekerpijpen ten oosten van Lambart Warners huis. Ten O. wd. Gerryt Pyters, ten W. steeg en huis van Lambart Warners, ten N. de straat en houten brugge. Grondpacht 20 st aan de Stad. Er mag geen bakkerij uitgeoefend worden zolang Cornelis of Jelle leven. Gekocht van bakker Cornelis Bastiaens x Arjaentje Pieters voor 1400 gg.

1653 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 236 folio 0227r van 5 mrt 1653 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 16	Franekereind ZZ hoek Lambert Warnerssteeg		1425‑00‑00 GG	huis, alwaar de Muijse vreuchde uithangt

	koper	Cornelis Wynerts	koopman		de Muizenvreugde
	verpachter grond	de stad Harlingen		1‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	Folckert Jansen
	naastligger ten zuiden	Rioerd Wirders
	naastligger ten westen	Lambert Warnerssteeg
	naastligger ten noorden	Franekereind [staat: straat]
	verkoper	Jelle Claessen c.u.	koopman

1658 - inventarisatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 203 folio 276r van 23 apr 1658 (de overledene woonde ten tijde van overlijden waarschijnlijk op dit adres)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	Franekereind 16
	requireerde en aangever	Tieetske Ulbes, weduwe (1) van
		wijlen Cornelis Wijnerts
	requireerde en aangever	Tieetske Ulbes, gehuwd (2) met
		burgervaandrig Jacob Jansen Haselaer
	requirant	Jelmer Olpherts geauthoriseerde curator ad actum divisionis over het nagelaten weeskind

1669 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 239 folio 0036va van 3 jan 1669 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Dit betreft een eerste verkoop per decreet. Meestal vind je hierna een tweede verkoop per decreet, maar niet altijd is dit nauwkeurig geregistreerd. Verkoop per decreet gebeurt na een uitspraak van het provinciaal gerechtshof, het Hof van Friesland. De reden is meestal een uitgesproken faillissement of betrokkenheid van minderjarige weeskinderen die hun kindsdeel willen of moeten verkopen. Proclamatieboeken bevatten de aankondigingen van verkoop en niet de verslaglegging, dit kan de reden zijn dat hier geen koper vermeld is en soms zelfs geen verkoper. Ook ontbreekt om deze reden vaak de (uiteindelijke) koopsom.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 16	Franekereind ZZ [staat: op de hoek van de Lammert Warndersteeg bij de Frankerpijpen]		1320‑00‑00 GG	huis, alwaar de Muijse vreuchde uithangt

	koper provisioneel	Pieter Cornelis Bonk c.u.
	verpachter grond	de stad Harlingen		1‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	de erfgenamen van wijlen Antje Symons
	naastligger ten zuiden	N. N.
	naastligger ten westen	Lammert Warndersteeg
	naastligger ten noorden	Franekereind [staat: straat en diept]
	verkoper q.q.	vroedsman Pytter Tyttes, curator over	te Franeker
	verkoper	het nagelaten weeskind van Teetske Ulbes

1689 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 242 folio 0300r van 1 dec 1689 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 16	Franekereind [staat: bij de Franekerpijpen] hoek Lammert Warnderstreeg	1000‑00‑00 CG	huis

	koper	Symen Pyters Bonck c.u.
	verpachter grond	de stad Harlingen	1‑08‑00 CG
	naastligger ten oosten	de erfgenamen van wijlen Antje Symens
	naastligger ten zuiden	N. N.
	naastligger ten westen	Lammert Warndersteeg
	naastligger ten noorden	Franekereind [staat: straat en houten brug]
	verkoper	Cornelis Pyters Bonck

1692 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 242 folio 0374r van 17 jan 1692 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 16	Lammert Warner Steegh, op de hoek van de, bij de Franekerpijpen		565‑00‑00 CG	huis c.o.a.

	koper	Cornelis Minses, gehuwd met	koopman
	koper	Doetje Romkes
	verpachter grond	de stad Harlingen		1‑00‑00 CG
	naastligger ten oosten	Claes Rinties Botsma
	naastligger ten zuiden	de mouterij van Cornelis Minses, gehuwd met	koopman
	naastligger ten zuiden	Doetje Romkes
	naastligger ten westen	Lammert Warner Steegh
	naastligger ten noorden	straat
	verkoper	Symen Pytters Bonq, gehuwd met	te Schapendijk buiten Harlingen
	verkoper	Marijke Joannes
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Cornelis Minses x Doetie Romkes [Braam] kopen een huis op de hoek van de Lammert Warnerssteeg, omtrent de Franeker Pijpen. Ten O. Claes Rinties Botsma, ten W. die steeg, ten Z. de mouterij van de verkoper, ten N. de straat. Gekocht van Symen Pieters Boncq x Mayke Joannes.

1694 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 243 folio 0113v van 18 nov 1694 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 16	Franekereind ZZ [staat: Voorstraat hoek zgn. Lammert Warndersteeg]		400‑00‑00 CG	huis en bakkerij

	koper	Johannes Willems Vosma, gehuwd met	koopman
	koper	Jancke Doedes
	huurder	Dirck Jacobs	mr. bakker
	naastligger ten oosten	Claes Rintjes Botsma
	naastligger ten zuiden	Johannes Willems Vosma c.u.
	naastligger ten westen	Lammert Warndersteeg
	naastligger ten noorden	Franekereind [staat: Voorstraat en diept]
	verkoper	Mense Cornelis, als curator over zijn	te Amsterdam
	verkoper	kindskind Rompcke Cornelis
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Johannes Willems Vosma x Jancke Doedes koopt een huis en bakkerij zz. Voorstraat/hoek Lammert Warnerssteeg. Ten O. Claes Rintjes Botsma, ten Z. de koper, ten W. die steeg, ten N. de Voorstraat en diept. Gekocht van de curator over Romcke Cornelis, zijn kindskind.

1716 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3889, "1716"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	3-184	Franekereind 16				huis

		eigenaar	Johannes Vosma
		gebruiker		Pieter Tomas
		huurwaarde			36‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			07‑04‑00 CG

1719 - reëelkohier		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 520, "1719"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	3-184	Franekereind 16				huis

		eigenaar	Johannes Vosma
		gebruiker		Pieter Tomas
		huurwaarde			36‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			07‑04‑00 CG
		aansl. huurw. voldaan			17‑6‑1720

1726 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3892, "1726"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	3-184	Franekereind 16				huis

		eigenaar	Johannes Vosma
		gebruiker		Pyter Thomas
		huurwaarde			36‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			06‑00‑00 CG

1726 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 246 folio 0274v van 1 sep 1726 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 16	Lammert Warndersteeg, hoek		375‑00‑00 CG	huis

	koper	Harmanus Portier c.u.	zoutzieder
	huurder	Pieter Tomas c.u.	mr. kuiper
	naastligger ten oosten	Wybe Gerrits Backer
	naastligger ten zuiden	de erfgenamen van wijlen Dirk Pyters
	naastligger ten westen	Lammert Warndersteeg
	naastligger ten noorden	Franekereind [staat: straat en diept]
	verkoper	Johannes Willems Vosma
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Harmanus Portier, zoutzieder, koopt een huis op de hoek v.d. Lammert Warnerssteeg, nu bewoond door mr. kuiper Pieter Thomas. Ten O. bakker Wybe Gerrits, ten Z. erven Dirk Pyters?, ten W. die steeg, ten N. de straat en diept. Gekocht van Johannes Willems Vosma, voor 375 cg.

1736 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3896, "1736"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	3-184	Franekereind 16				huis

		eigenaar	Harmanus Portier
		gebruiker		Harmanus Portier
		huurwaarde			36‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			06‑00‑00 CG

1739 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 250 folio 35v van mei 1739 (exacte ligging vrij zeker)
	adres	samenvatting
	Franekereind 16	Harmen Arents Baksma, mede-vroedschap, en Wouter Arents Baksma, gebroeders, kopen?, na niaar ratione sanguinis door Evert Nieuwenhuis, een pakhuis op de noordoosthoek van de Lammert Warnerssteeg. Ten O. Wybe Gerrits, ten Z. Reinder- en Freerk Fontein, ten W. die steeg, ten N. de straat en diept. Gekocht van Harmanus Portier voor 80 gouden ducaten of 470 cg. Zie het Recesboek.

1739 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 250 folio 0035v van 31 mei 1739 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione proximitatis of ratione vicinitatis, ofwel een protest vanwege naastliggerschap. Een naastligger is eigenaar van een aangrenzend perceel, zelfs als daar een steeg tussen zit. Een naastligger kan een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere naastliggers heeft de eigenaar van de langste gemeenschappelijke grens voorrang boven anderen, en zo verder in volgorde van die lengte. De achterliggende gedachte hierbij kan zijn het verkrijgen van meerdere aaneengesloten percelen, maar ook het dwarsliggen van een minder gewenste buur. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione sanguinis of sanguinitatis, ofwel een protest vanwege bloed of bloedverwantschap. Bloedverwanten tot in de zevende graad van de verkoper kunnen een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere bloedverwanten heeft een lagere graad voorrang boven een hogere, dus een vader of zoon (eerste graad) heeft voorrang boven een broer of zuster (tweede graad). De achterliggende gedachte hierbij is het voorkomen van verwatering van bezit in een familie. Je broer kan bijvoorbeeld niet je ouderlijk huis verkopen -zou hij dat als enige geërfd hebben- zonder dat jij daartegen met succes in bezwaar kunt gaan.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 16	Franekereind ZZ [staat: op de hoek van Lammert Warndersteeg]		420‑00‑00 CG	pakhuis

	koper door niaar	Freerk Fontein vrijgezel	zoutzieder
	geniaarde koper	vroedsman Harmen Arents Baksma, en zijn broer
	geniaarde koper	Wouter Arents	mr. schoenmaker
	teruggetrokken niaarnemer ratione sanguinis	Evert Nieuwenhuis
	naastligger ten oosten	Wybe Gerrits Backer
	naastligger ten zuiden	Reinder Fontein	koopman
	naastligger ten zuiden	Freerk Fontein	koopman
	naastligger ten westen	Lammert Warndersteeg
	naastligger ten noorden	Franekereind [staat: straat en diept]
	verkoper	Harmanus Portier	koopman

1746 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3903, "1746"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	3-184	Franekereind 16				huis

		eigenaar	Freerk Fontein
		gebruiker		Freerk Fontein
		huurwaarde			36‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			06‑10‑14 CG

1810 - sint jacobischatting		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 224, "Kohier der Sint Jacobischatting, 1810"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	verschuldigd	gebruik
	3-182, pag. 67	Franekereind 16	Jan Fontein	3‑00‑00 cg	pakhuis en stal

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	G-015	Franekereind 16	Jan Fontein	... ledig, 1814. (GAH204); eigenaar en gebruiker van wijk G-014, pakhuis, 1814. (GAH204); eigenaar van wijk G-015, wagenhuis, 1814. (GAH204); id. van wijk G-016, koopman, 1814. (GAH204); id. van wijk G-017, kantoor, ... (alles)

1814 - woningregister		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 204, "Huis- en woonregister, 1814"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	bewoner/gebruiker	beroep of gebruik
	G-015	Franekereind 16	Jan Fontein		wagenhuis

1832 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. KO, "Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel der grondeigenaren [...], 1832"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	beroep	woonplaats	gebruik en grootte
	Sectie A nr. 937	Franekereind 16	Freerk Fontein Jz.	koopman	Harlingen	stal en wagenhuis (75 m²)

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	G-015	Franekereind 16	Trijntje Pottinga	... Sijbrens in 1811; huw Grote Kerk HRL 1806, dopen Grote Kerk HRL 1810, BS geb 1811, bev.reg. Ha18 51 wijk G-015, 245; Joost Walles en T. Harkes P., beide van HRL, zijnde de aangave geschied onder productie van ... (alles)

1862 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 4249, "Lijst van de nummering der huizen", 1862

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 937	Franekereinde G-015	Jan Freerk Fontein	wagenhuis

1880 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2062, "Lijst van de nummering der huizen", 1880

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 937	Franekereinde G-014	Jan Freerk Fontein	pakhuis

1905 - eigenaren		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2066, woningregister, 1905

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 937	Franekereind 16 (G-014)	Sybrand Fontein	zoutkeet

1927 - advertentie	bron: Vloeiboek voor 1927, Aangeboden door de N.V. Boek- en Muziekhandel v.h. A. Land E [...]

	geschat of vermeld adres	naam	bedrijfsnaam	omschrijving
	Franekereind 16	D. Overzet		zuiver roggebrood met zachte korst

1931 - advertentie	bron: H.A.R.E.T.O., Handels-reclame-verkoop tentoonstelling

	geschat of vermeld adres	naam	bedrijfsnaam	omschrijving
	Franekereind 16	Overzet		bakkerij

1934 - advertentie	bron: Officieele Feestgids Harlingen 700 jaar stad, Herdenkingsfeesten 27 augs. tot en met 3 sept. 1934

	geschat of vermeld adres	naam	bedrijfsnaam	omschrijving
	Franekereind 16	D. Overzet		brood-, koek-, beschuit- en banketbakkerij

1935 - advertentie	bron: Gids voor Harlingen, VVV Harlingen

	geschat of vermeld adres	naam	bedrijfsnaam	omschrijving
	Franekereind 16	D. Overzet		brood-, koek-, beschuit- en banketbakkerij

1957 - briefhoofd	bron: particuliere verzameling

	vermeld adres	naam	bedrijfsnaam	omschrijving
	Franekereind 16	D. Overzet		brood-, koek-, beschuit- en banketbakkerij

1960 - briefhoofd	bron: particuliere verzameling

	vermeld adres	naam	bedrijfsnaam	omschrijving
	Franekereind 16	Overzet		brood- en banketbakkerij

1965 - advertentie	bron: Harlingen, Gemeente Adresboek

	geschat of vermeld adres	naam	bedrijfsnaam	omschrijving
	Franekereind 16	Overzet		brood-, koek- en banketbakkerij

terug

Naastliggers van

Franekereind 16

ten oosten

Franekereind 18

ten zuiden

de Lammert Warndersteeg

ten westen

de Lammert Warndersteeg

ten noorden

het Franekereind