Harlingen, inventarisatieboeken

Sinds september 2016 zijn leden van de Werkgroep Archiefonderzoek, een werkgroep van de Vereniging Oud Harlingen, bezig met het overnemen van de belangrijkste gegevens uit de 33 Inventarisatieboeken van Harlingen. In deze boeken staan verslagen van inventarisaties van sterfhuizen, zoals die plaatsvonden van 1589 tot 1727. Het project RedBot stelde hiervoor welwillend de foto's van deze inventarisatieboeken beschikbaar, het Hannemahuis een werkruimte en het Stadsarchief inhoudelijke ondersteuning. We zijn ze dankbaar.

De inventarissen die aan een bepaald adres zijn toegeschreven zijn ook zichtbaar via 'Huizen -> Zoek je huis'. In onderstaande lijsten is dat adres ook zichtbaar. Een groen adres geeft aan dat het adres vrij zeker juist is. Bij niet groene adressen is dat minder zeker, maar het is hopelijk toch minstens in de buurt. Zoals altijd zijn de kolommen te sorteren door op de kolomkop te klikken, boven de tabel kan snel naar de juiste letters of de juiste pagina worden gesprongen, en door op een adres te klikken verschijnt de pagina met alle bekende gegevens van dat adres.

N.B. Alleen als de lijst is gesorteerd op datum, is de extra kolom 'relatie' te zien, omdat die alleen dan de relatie met de volgende persoon in de lijst kan weergeven.

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.



Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 2025-04-11 22:01:08



Vindplaats: Tresoar, Nedergerecht Harlingen (13-16) inventarisnummer 199 folio 220r

Pand: Bildtstraat 14

Inleiding: [0220r] Inventarisatie ende beschrijvinge gedaen ende gemaeckt bij ons presiderende burgemeester Pybe Oedses als in desen bij den gerechte van Harlingen verordineerde commissaris geadsocieert met den secretaris der selver stede van alle de goederen bij wijlen Banier Gerryts ende Dieuke Reyners in tijden echteluiden binnen voorschreven stede naegelaten, ende dat op 't versoeck van Pyter Walings ende Peter Middachten beyde mede burgers aldaer, als oomen ende geautoriseerde tutoren ende curatoren over Gerryt Baniers olt 9 jaeren, eenichste kint ende erfgenaem van de voorschreven echteluiden, sijne olders, ten proufite van de selve, op het aengeven van Baukien Jacobs dochter, dienstmaecht ende boelhouster van de voorschreven echtelijke goederen, nae dat sij den belofte daartoe staende in handen van welgemelte commissaris hadde gepraesteert. Actum den 25e marty 1653

Inventaris: 
[0220r] Bedden en bedscleren sampt linnen en wollen 
drie bedden met drie peulen 
twe kindere bedties 
[0220v] sestien oorkussens 
ses deeckens 
ses kindere deeckens 
drie paer gardinen 
drie rabatten 
drie schorsteens cleeden 
twaliff stoelcussens 
vier wijtlingen 
drie en dartich slaeplakens 
twaliff peuldoecken 
elliff halve lakens wesende ende doecken voor 't bed 
een ende veertich slopen 
noch twe slopen 
een en vijftich servietten 
thien tafellakens 
vijftien handdoecken 
dartich mans hemden 
noch drie mans hemden 
twe paer witte linnen hosen 
drie witte onderbroecken 
2 witte mans hemdrocken 
vijff bonte mans onderbroecken 
drie bonte mans hemdrocken 
acht en dartich mans beffen 
veertien dassies 
negen ende twintich paer socken 
vier mans mutsen 
 
[0221r] negen ende twintich vrouwen hemden 
twaliff witte schorteldoecken 
twintich vrouwen halsdoecken 
dartich linnen huyfkes, plasmutsen ende hullen onder een gerekent 
veertien hooftdoecken 
negen ondermutsen 
ses ronde flippen 
vier halve neusdoecken 
ses huivel doecken 
vijff wrongen ende vlechten 
acht nacht halsdoecken 
acht ende twintich gestickte neusdoecken 
acht en dartich gesoomde neusdoecken 
een doppies neusdoeck 
vijftien blauwe schorteldoecken 
een witte borstrock 
drie witte paer mouwen 
twee groene grote spreeden 
twe swarte mantels  
2 packen swart lakens kleeren 
een kleurd grofgreynen pack kleren 
een swart lakens broeck 
twe kleurde lakens broecken 
een pack kouleurde sayen kleeren 
een lakens broeck met een swart wambais 
 
[0221v] een vuilemorten overtrecksel over kleeren 
een grofgreynen wambais 
twe packen wollen zeecleeren met een rockien zonder mouwen 
een swart lakens rockie met een couleurde rockie 
twe lakens reysrocken 
twe rode hemdrocken 
een pack witte ondercleeren 
veertiende half paer so swarte als couleurde hosen 
acht paer witte onderhosen 
een paer groene halfe mouwen met een swarte schorteldoeck 
een caloltie met een riem 
vijff swarte en couleurde hoeden onder melkander 
een Engelse muts 
een paer laersen 
ses paer schoenen 
twe hueicken  
een grofgreinen rock 
twe swart lakens rocken 
een rood schaerlakens rock 
twe karmosijnen rocken 
een gladde rock 
twe blauwe rocken 
een roode buffelse rock 
 
[0222r] een rassen schort 
twe vuilemorten schorten 
ijetwes [=ietwat, een beetje] bay uit een rock 
ses borstlijven 
vier mantelties 
twe bratten schorteldoecken 
twe paerse schorteldoecken 
vijfte half paer vrouwen hosen 
een rode borstrock 
een rijdmanteltie 
een moff met een cleed daerom 
drie rode borstlappen met een hueick-lap [= lap voor een huik] 
twee voormouwen 
een paer breydene handschoenen 
een lapke brat, 5 1/4 ellen lang 
drie lapkes swart grofgreyn 
drie lapkes couleurd grofgreyn 
een fluweelen tasch met een speldcussen 
een swarte buidel met een beenen tontie 
twe paer wanten 
twe lapkes wit doeck 
eenige perceelen speldewerck 
vijff bonte slopen 
twe en twintig bonte en blauwe doecken 
twe bonte grote doecken 
een stuck bont van enckhoorns vellen 
een ruige muts 
 
[0222v] drie schorties 
een leedband 
vier hemdrockies 
twe mofkes 
vier paer hooskes 
acht pislappen 
een groen schorteldoeckie 
een blauw overlijffie 
een bratten rockie 
drie paer swarte moukes 
een mutske met een half blau overlijff 
twe rode borstrocken 
een swart lijffke met een mutske 
een paer schoenties 
twe swachtels 
vier ruften 
vier en sestich kleyne doecken 
drie en twintich grote doecken 
veertien borsthemdties 
thien hemdties 
veertien schorteldoeckies 
negen neusdoeckies 
twe paer witte moukes 
een naeid kussentie 
vier clapmutsen 
vier en twintich flippen 
negen hulties 
 
[0223r] ses en dartich slapkes 
vier en twintich voorbanden 
twintich beffen 
twe halve neusdoecken 
een en twintich mutskes 
vijftien groene spreeties 
een wit slaeds neltie 
 
Houtwerck 
een grote eken kas 
een cantoor 
een setbanck 
een marmerde kas 
een eken tafeltie 
een verfft tafeltie 
twee kisten 
een pulpitum 
een glaescas 
vijftien stoelen 
een groen kindere krebbe 
een kleyne kindere slaepbanck 
een rijsen wijge 
vier stoffers 
een zijter 
twe houtwrijvers 
drie kleerbeesems 
een haerborsel 
een mangelbord 
2 mangelstocken 
8 doosen 
1 puister 
een wateremmer 
[0223v] een lanteern 
twe marmerde emmerties 
vier stoven 
twe grote en 
twe kleyne globis 
sestien so schilderijen als prenten 
twe spiegels 
 
Tin, mesch en ijserwerck 
een tinnen plateel 
een tinnen tromp 
twe messchen kandelaers 
een ijseren kandelaer 
een hang kandelaer 
een blicken vuirslach 
een messchen schuimspaen 
een messchen vuirbecken 
een tinnen kanne 
een tange 
een hangiser 
twe potceelen 
een heugel met een ketting 
een treeft 
een strijckijser 
een rooster 
vijff stuckies tinnen kindergoet 
een tinnen kistie 
een pistol 
een scheer met een snuyter 
[0224r] een ijseren pot 
een koperen aecker 
een koperen panne 
een turffkorff 
een baskie 
een houten scherm met eenigh schuttelgoet 
negen beds plancken 
vijff korven 
een voeder met flessen 
een naeykussen 
 
Steenwerck 
ses witte schalen 
achtien Oostindische coppen so groot als kleyn 
ses Oostindische butterpannen 
drie oostindisse vruchtschaelen 
negen Oostindisse clapmutsen goot en kleyn 
vier grote Oostindisse pannen 
twe Oostindisse schaelties 
twaliff steenen tafelborden 
twe soutvatten met een olijpot 
twintich pannen groot en kleyn 
vijff slechte schuttelties 
drie witte rinties 
vier vergulden glasen 
een romer 
 
Boecken 
drie in folio 
negen in quarto 
sestien in 8o 
drie beslagene in 4o met eenige blauwe boeckies 
 
[0224v] Silverwerck 
een grote silveren kroes 
een kleyne silveren kroes 
negenthien grote lepels 
ses kleyne lepelties 
een bel 
een vingerhoed 
een sleuteltie 
een vioeltie 
een mantelstockie 
een pantie met een kolffie 
een brandewijns kroeske 
een oorijser 
een haeck, hoorntie, ketting en knoop 
een onderriem met slotten 
twe kettingen 
twe silveren vrouwen mes heften 
drie brandsteenen hechten 
twe met silver ingeleyde mansheften 
een silver vergulder haeck, ende een euys [= oog] met een ackerke 
 
De troupenning in een silveren kistie ende in een rode gebreidde buidel aen naevolgende specien, als: 
twe gouden ringen 
een gouden rijxdaler gemunt met een wildeman 
[0225r] een gouden dubbelde Elisabeth 
een Jacobus 
een rosenobel 
een suvereyn [= souverein] 
een halve Friesse gouden rijder 
een halve gouden Coninx daler 
twe en twintich oude rijxdalers 
twe carolus guldens a 40 stuivers 't stuck 
een State daler 
drie silveren met een silver vergulten medaille penningen 
Noch in een spaerpot aen verscheydene kleyne specien oudgelt ontrent ter waerdije van dartich caroli guldens 
 
Gerede gelden ten sterfhuyse bevonden: 
twe hondert negen ende vijftich en een half Albertus dalers facit aen caroli guldens f 648-15-00 
vijff ende dartich en een halff ducatons a 63 stuivers f 111-16-08 
hondert werp a 10 stuivers f 50-00-00 
dartien en 3/5 a 30 stuivers f 19-08-00 
drie a 28 stuivers f 4-04-00 
vier a 9 stuivers f 1-16-00 
een a 54 stuivers f 2-14-00 
ses stuckies goud te samen f 23-17-08 
---------- 
somma f 862-11-00 
 
[0225v] Brieven en instrumenten 
Een handschrift ofte assignatie tot laste van de weduwe van wijlen Jacob Pieters, de dato den 1e octobris 1651 continerende ses en dartich hondert caroli guldens capitael, ende staende tegens 10 stuivers procento ter maent f 3600-00-00 
Een obligatie op Peter Gerryts Middachten in dato den 26e maert 1648 continerende duisent caroli guldens capitael staende tegens 12 stuivers ter maent procento zijnde de intresse betaelt tot den 28 julij 1652 toe f 1000-00-00 
Een handschrift op Symen Dirx in dato den 11e september 1652 continerende negen hondert vijftich caroli guldens capitael f 950-00-00 
Een assignatie op Jan Everts Biencorff bij Pyter Isbrants passeert, in dato den 11e junij 1652 continerende seven hondert negentich caroli guldens capitael f 790-00-00 
Een obligatie tot laste van Peter Isbrants in dato den 12e junij 1642 continerende ses hondert vijftich caroli guldens daeraf d' intressen betaelt sijn, tot den 12 e junij 1652 f 650-00-00 
[0226r] Een obligatie tot laste van Harmen Pieters in dato den 10e junij 1652 continerende ses hondert caroli guldens staende tegens 10 stuivers ter maent procento f 600-00-00 
Een obligatie op Symen Riekes dateert den 14e may 1632 holdende tot hondert caroli guldens staende tegens ses ten hondert in 't jaer f 100-00-00 
Een obligatie tot laste van Jacob Tiaerdts tot Doccom dateert den 18e octobris 1615 continerende twe hondert caroli guldens capitael, doch onwis 
Seker coopbrieff van Dirck Longerhou aen Banier Gerryts cum uxore, rakende 't huis in de Bilstraet alhier [=Bildtstraat 14] daer de echteluiden uit versturven sijn, van dato den 26e februarij 1648 
 
Vasticheden 
 
Het voorschreven huis in de Bilstraet [=Bildtstraat 14] volgens bovengenoemde coopbrieff 
Een sestichste part aen 't huis op de Turfhaven, daer Sierd Sytses tegenwoordich in woont 
 
[0226v] Parten scheeps 
Een 64e part aen 't schip van Sioerd Tiaerts mette uytredinge ofte buydel ende eenige gelden tot coopmanschap 
Een 64e part aen 't schip nu bij Cornelis Egberts gevoert werdende, daerop Haring Egberts te voren schipper is geweest 
Een 64e ende een halff 64e part aen 't schip van Reyn Reynsen 
Een 64e part aen 't schip van Albert Symens 
Een 64e part aen Gosse Jansen met uytredinge ende gelt tot coopmanschap. 
Een 64e part aen Sioerd Schiere mette uytredinge 
Een 64e part aen Jan Lolles mette uytredinge 
Een 64e part aen Edger Douwes mette uytredinge 
Een 64e part aen Andries Douwes mette uytredinge ende eenich gelt tot coopmanschap 
Een 64e part aen Symen Foeckes gevoerde schepen mette uytredinge 
Een 64e part aen Reyn Peters Duentie mette uytredinge 
Een 64e part aen Haring Douwes mette uytredinge ende gelt mette tot coopmanschap 
Drie 64e ende ses 128e parten aen 't schip bij Peter Isbrants geroert werdende mette uytredinge ende gelt tot coopmanschap 
 
Een 64e part aen Isbrant Isbrants mette buydel penningen onder de Schotse cooplieden so volgt: 
Bij Heyn Tiebbes geweest 250 guldens daervan gecomen nae afftochte des verlies f 194-02-08 
Bij Jacob Isbrants 400 guldens daervan mette winst 428 guldens 
Bij Sybrand Hessels 250 guldens daervan gecomen 190 guldens 1 stuiver 8 penningen 
Bij Sioerd Tiaerts 200 guldens daervan gecomen f 153-07-00 
Bij Robijn Egberts 300 guldens daervan gecomen f 279-19-08 
Bij Rintje Claessen 300 guldens daervan gecomen f 276-09-00 
Bij Okke Peters 290 guldens daervan gecomen f 160-00-00 
Bij Peter Bock 300 guldens daeraff gecomen f 313-18-00 
Bij Hilbrant Lieuwes 100 guldens daervan gecomen is f 99-00-00 
Bij Johannes van Schendel 200 guldens export nihil  
Bij Reyn Cornelis 300 guldens daervan gecomen f 235-05-00 
Bij Johannes van Schendel twee hondert guldens daeraff gecomen is f 255-06-00 
 
Siet recto pag. 257 
 
[0257r] Siet folio 226 ante 
 
Ende is te weten dat noch 26 lasten 8 1/2 lopen Pruysse rogge door wijlen Banier Gerrits als Schots coopman voor sijn meysters ende hem oock voor een gedeelte tot Danswijck gecocht, ende van daer hier overgebrocht sijnde bij sijn versterven onvercocht geweest, die naederhants bij publijcke vercopinge opgebrocht hebben vier duysent vier hondert twee ende twintich guldens 7 stuivers f 4422-07-00 
Ende heeft de mede curator Peter Gerrits bij sijn broeders leven voor hem aen verscheydene posten ontfangen van de copers van de andere mede overbrochte rogge, ende andersins aen hem schuldich geworden vijff duysent twee hondert twee ende seventich caroli guldens vijftien stuivers ende dat buyten de schult is 't voor gevoerde handschrift geroert ende is van Jan Lolles voor uytdelinge (doorhaling: voor uytdelinge) van sijn partschips tien guldens van Andries Douwes part schips uytdelinge ontfangen twaliff guldens tien stuivers f 22-10-00 
Ende van 't gelt bij Peter Isbrants gescheept geweest ende met gedaen om coophandel t' driven [= drijven] opgecomen twee hondert ses ende tachtich guldens negen stuivers vier penningen van de turff ende brantgelt in 't sterffhuys bevonden is gecomen acht guldens f 8-00-00 
Ende is opgecomen voor een restie van Banier Gerrits bestemoeders erffenisse voor sijn dartichste part acht ende twintich guldens f 28-00-00 
Ende is bij d'curator Peter Gerrits ontfangen van Lourens Hendricx factoor tot Amsterdam vier hondert achtien guldens 16 stuivers die hij per slot van reckeninge aen de sterfhuyse schuldich was f 418-16-00 
Ende noch ontfangen voor 't [voorschreven] wijlen Banier Gerrits wijff ende soontje mede in 't capitael van de schotse handelinge hebben gehadt hondert twee ende seventich guldens sestien stuivers 10 penningen f 172-16-10 
Ende voor des weeskints darde part van sijn bestevaders boelpenningen ontfangen twee hondert drie ende twintich guldens acht stuivers acht penningen f 223-08-08 
[0257v] Ende staen dan noch uyt enige so wisse als onwisse schulden des kints moeder Diencke Reyners van haer moeders uyt staende schulden t' deele gevallen 't samen ontrent vijff hondert guldens bedragende f 500-00-00 
Voorts is te weten dat de huysraden ende inboelen van de sterffhuyse hiervoren specificeert bij boelgoet vercocht sijnde in alles opgebracht hebben suyver gelt nae afftochte van de omgelden duysent negen hondert drie ende sestich caroli guldens sestien stuivers 6 penningen f 1963-16-06 
Ende is Harmen Peters voornoemt boven de ses hondert guldens hier voor geroert noch schuldich vierhondert negen ende seventich guldens negen stuivers 8 penningen daervoor wijlen Banier Gerrits nomine uxoris aen hem overgedragen heeft sijn aenpart van haer moeders boeckschulden f 479-09-08 
Ende is noch bij de curator Peter Gerrits ontfangen op rente van de vier geroerde obligatien t' samen tot vier hondert een ende tachtich guldens seventien stuivers f 481-17-00 
Ende is van schipper Reyn Peters voor uytdelinge aen Peter Walings weduwe Banier Gerrits cranck sijnde betaelt twaliff caroli guldens tien stuivers f 12-10-00 
Ende is Peter Walings schuldich van eenich Oostindies eerdwerck van Banier Gerrits gecocht veertien guldens f 14-00-00 
 
Sterfhuys schulden ende lasten 
De verschieter compt voor 't verschieten van wijlen Banier Gerrits eygen rogge f 10-17-00 
De commissaris Pybe Oedses voor polderhuir f 22-10-00 
Maycke Breman tot Amsterdam f 0-16-00 
Tomas Wybes voor eenige winkelwaren f 29-05-00 
Joannes van Schendel voor vracht ende omgelden van Baniers rogge f 24-08-12 
Harmen Peters voor gelevert bier f 37-03-08 
Jancke waster compt f 9-00-00 
Antie Jans voor winckelwaren f 3-06-00 
Folckert Foppes voor verlies over drie jaart gehat voor Baniers portie compt f 34-16-00 
Lourens Hendrix compt voor briefport f 2-18-00 
De oncosten over de vercopinge van Baniers rogge 't weeskint in de rekeninge van sijn meesters goet gedaen, bedragen f 71-01-08 
 
[0258r] Een half tonne bier met een callotie aen Peter Isbrants tot f 9-18-00 
Inske Sibrants compt voor winkelwaren f 10-10-00 
Het meten van Baniers eygen rogge f 3-05-12 
 
Doodschulden 
Dr. Joannes Ansta f 34-04-00 
Mr. Marten chirurgijn f 11-00-00 
Edger Feddes ende de kannegieter te samen f 10-05-08 
Hans Harmens voor geleverde wijnen f 13-15-00 
Huibert slachter voor vleys f 3-02-08 
Evert Doedes voor 't doodsschrijn f 14-00-00 
De bidders ter begravenisse f 6-06-00 
Het weeskint een hoed met een paer hosen, gecocht voor f 7-10-00 
Dr. Feyckens medicus f 7-10-00 
Claes Gerrijts Braem voor geleverde medicamenten f 101-09-00 
Jaques Lijbart voor gehaelde waeren f 4-09-00 
De doodgravers f 2-15-00 
Voor een ham f 1-15-14 
Noch de doodtbidders ende doodtgravers ende de begravenisse van Dieuke Reyners te samen f 14-05-00 
Van een halftonne bier in te brengen f 0-03-00 
Maycke Gerrijts compt een legaet tot f 500-00-00 
De Reformeerde Kercke Armen alhier f 50-00-00 
De drie Mennonijte Gemeente Armen elck 50 caroli guldens facit te samen f 150-00-00 
't Weeshuys alhier f 100-00-00 
Paulus Wiltvang compt van geleverde wijnen over de begravenisse van Dieuke Reyners f 7-00-00 
Ende is het sterfhuys noch daerteboven schuldich aen de dienstmaecht Baukien Jacobs voor loon en toegoet te samen f 22-15-00 
Aen schorsteengelt f 2-02-00 
Aen Wibrant Peters voor een glas f 8-15-00 
Aen Aris Peters weduwe betaelt voor stoffen tot het weeskints ondercleren en f 4-16-00 
noch bij Peter Walings uytleyt aen schoolpenningen ende boeck voor 't kint f 1-09-00 
ende bij Peter Gerrits voor boecken ende een pulpitrum voor 't kint t'samen f 3-15-00 
 
Voorts is bij de gecommiteerde uyt de cooplieden ende personen aen wijlen Banier Gerrits gelden niet gegeven hebbende t' schotsen gereeckent dat aende gecochte, ende weder vercochte rogge voorschreven restich is [0258v] van de hondert seventien caroli guldens veertien stuyvers, bedragende also in alles 't geen den schepers van hun gescheepte gelden competeert heeft, ende door Peter Medachten [= Peter Gerrits Middachten] voornoemt alsmede curator uyt den vorige profijtelijcke staet ontfangen is volgens de reeckeninge bij desen vertoont t samen in een summe tien duysent negen hondert seven ende seventich caroli guldens sestien stuivers seven penningen f 10977-16-07 
Ende belopen alle des sterffhuyses lasten ende schulden vorengeroert twaliff duysent drie hondert een ende dartich caroli guldens dartien stuivers dartien penningen f 12331-13-13 
Ende belo[o]pt de profijtelijcke staet voren geroert t' samen geaddeert vijff ende twintich duysent vier hondert drie caroli guldens veertien stuivers twaliff penningen. 
Ende dat buyten de vastichheden als huyse ende 30e part van een halffhuys, sampt buyten den parten scheeps met de buydels, ende met den gelden tot coopmanschap daerbij sijnde, als oock buyten de troupenning ende spaerpot voren geroert. 
 
Aldus gedaen inventariseert ende beschreven in datum als boven, doch door continatie ende nae gehoudene diverse comparitien gesloten ende bevestigen bij ons commissaris ende de secretaris, dese 1e augusti 1653 
(get.) Pybe Oedses 
(get.) Andr. Heemstra 1653