Wonen en werken in Harlingen in de loop der eeuwen.

Harlingen, zoek je huis

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.

De omgeving van Grote Kerkstraat 14

op een plattegrond van ca. 1613	op een kadastrale kaart van 1832	op een kadastrale kaart van 1887	op een kaart met huisnummers van 1905	en op een monumentenkaart van 2000

Huisnummering:
	Ter hoogte van	Nummering 1716-1775	Nummering 1776-1806	Nummering 1807-1880	Nummering 1881-1905
	Grote Kerkstraat 14	5-059	5-051	F-173	F-164

1600 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 228 folio 0203r van 6 apr 1600 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Dit betreft een eerste verkoop per decreet. Meestal vind je hierna een tweede verkoop per decreet, maar niet altijd is dit nauwkeurig geregistreerd. Verkoop per decreet gebeurt na een uitspraak van het provinciaal gerechtshof, het Hof van Friesland. De reden is meestal een uitgesproken faillissement of betrokkenheid van minderjarige weeskinderen die hun kindsdeel willen of moeten verkopen. Proclamatieboeken bevatten de aankondigingen van verkoop en niet de verslaglegging, dit kan de reden zijn dat hier geen koper vermeld is en soms zelfs geen verkoper. Ook ontbreekt om deze reden vaak de (uiteindelijke) koopsom.
	Dit betreft een verkoop van grondpacht. Er wordt geen onroerend goed verkocht, maar slechts de grondpacht. Soms koopt de eigenaar van een onroerend goed de bijbehorende grondpacht, maar soms ook verwisselen meerdere grondpachten van eigenaar als een soort belegging. De locatie van een verkochte grondpacht is nogal eens gebrekkig geregistreerd waardoor niet elke verkochte grondpacht thuis te brengen is, maar deze blijkbaar wel.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Grote Kerkstraat 14	Grote Kerkstraat ZZ		00‑00‑00 cg	grondpacht uit een huis en grond

	koper provisioneel	N. N.
	naastligger ten oosten	het huis van Evert Jansen
	naastligger ten zuiden	N. N.
	naastligger ten westen	Hilck Harings
	naastligger ten noorden	N. N.
	crediteur (triumphant)	Griet Claesen, weduwe van
	crediteur (triumphant)	wijlen Jan Lammerts	slotke
	verkoper (gesuccumbeerde)	Jan Jansen de jonge	slotke

1604 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 228 folio 0413r van 3 jun 1604 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Grote Kerkstraat 14	Grote Kerkstraat [staat: Kerkstraat]	525‑00‑00 GG	huis strekkende van voren van de straat tot achter aan het water

	koper	Jan Hessels, gehuwd met
	koper	Luythien Lammerts
	verpachter grond	de stad Harlingen	0‑12‑00 CG
	naastligger ten oosten	Hendrick Taeckes
	naastligger ten zuiden	Heiligeweg [niet vermeld]
	naastligger ten westen	Hilck Harings
	naastligger ten noorden	Grote Kerkstraat [niet vermeld]
	verkoper	Durck Heeres, gehuwd met
	verkoper	Wyck Hessels

1611 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 229 folio 0015v van 10 feb 1611 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Grote Kerkstraat 14	Grote Kerkstraat ZZ [staat: Kerkstraat]		600‑00‑00 GG	huis en erf

	koper	Lammert Jansen, gehuwd met	wieldraaier
	koper	Janneke Claeses
	verpachter grond	de stad Harlingen		0‑12‑00 CG
	verpachter grond	Jan Hessels Fries		0‑16‑00 CG
	protesteert omdat hij dit huis al gekocht heeft	Johan Symens
	naastligger ten oosten	Wybrant Rintses	bakker
	naastligger ten zuiden	N. N.
	naastligger ten westen	Lyckle Haringhs
	naastligger ten noorden	Grote Kerkstraat [niet vermeld]
	verkoper	Kempo Rintses, gehuwd met
	verkoper	Fijcke Hendricx
	tekst in de marge	Johan Symenszn. seggende d'huysinge alhier geproclameert van Kempo Rintses cum uxore gecoft te hebben, verspiert bij desen den vercopinge mit voors. proclamant gedaen in forma.
	tekst in de marge	D'vercoopers ontkennenden bij expres des verspierders aengeven van coop, protesteren de nullitate ende van ontschadelicheyt van de verspieringe sampt van costen, schaden ende interessen over den nulle spieringe te hebben ende te lijden, actum den 2en marty 1611, moegende lijden dat de verspierder tot bewijs van sijn pretense aengeven van coop werde geadmitteert.
	tekst in de marge	Johan Symens in persone verclaert sijn verspieringe. Actum den 12en marty 1611.
	tekst in de marge	Ende sijn alle verdere handen affgewesen ende tot decisie van partien questie 't gewijsde gereserveert. Actum utsupra.
	tekst in de marge	Toegewesen opten proclamanten den 6en aprilis 1611.
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Lammert Jans, wieldraaier x Janneken Claesen kopen een huis zz. Kerkstraat. Ten O. bakker Wybrant Rintses, ten W. Lyckle Harings. Grondpacht 12 st aan de Stad en 16 st aan Jan Hessels Fries? Gekocht van Kempe Rintses x Fycke Hendricx voor 600 gg.

1643 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 235 folio 0054v van 26 feb 1643 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	Bij de verkoop van (geschat adres) Heiligeweg 13, een perceel ten oosten van dit perceel, wordt genoemd als
	naastligger ten westen	de erfgenamen van wijlen Gerrit Dircx
	naastligger ten westen	de erfgenamen van wijlen Gerrit Dircx
	naastligger ten westen	de weduwe van Gerrit Claessens
	naastligger ten westen	de weduwe van Gerrit Claessens

1716 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3889, "1716"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	5-059	Grote Kerkstraat 14				huis

		eigenaar	de heer Widenbrug
		gebruiker		wed. Lieuwe Martens
		huurwaarde			32‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			06‑08‑00 CG

1719 - reëelkohier		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 520, "1719"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	5-059	Grote Kerkstraat 14				huis

		eigenaar	vrouw Widenbrugh
		gebruiker		wed. Lieuwe Martens
		huurwaarde			32‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			06‑08‑00 CG
		aansl. huurw. voldaan			14‑5‑1720

1726 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3892, "1726"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	5-059	Grote Kerkstraat 14				huis

		eigenaar	wed. de heer Wydenbrug
		gebruiker		conrector Wassenaer
		huurwaarde			32‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			05‑06‑08 CG

1728 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 247 folio 0071r van 18 jan 1728 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Grote Kerkstraat 14	Grote Kerkstraat ZZ		320‑14‑00 GG	huis

	koper	Jan Schonebeek, gehuwd met	mr. chirurgijn
	koper	Aefke Huiberts
	verpachter grond	de stad Harlingen		0‑12‑00 CG
	naastligger ten oosten	de weduwe van Arjen Beerns
	naastligger ten zuiden	Koert Burman
	naastligger ten westen	mevrouw Oldaen, weduwe van
	naastligger ten westen	wijlen Wijdenbrugh
	naastligger ten noorden	Grote Kerkstraat
	verkoper	Pyter Hendrix	koopman

1736 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3896, "1736"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	5-059	Grote Kerkstraat 14				huis

		eigenaar	Wydenbrugh
		gebruiker		ds. Faber
		huurwaarde			37‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			06‑03‑10 CG

1744 - volkstelling		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 1631, "Omschrijvinge van familiën in Friesland, Steden"

	vermeld als	geschat adres	bewoner: het gezin van	aangeboden capitaal	verhoging	opmerking
	5-059	Grote Kerkstraat 14	Jan Tjeerds, bestaande uit 2 personen	10‑00‑00 cg	02‑00‑00 cg
	5-059 /2	Grote Kerkstraat 14	Jan Gerrits, bestaande uit 7 personen	10‑00‑00 cg	0

1746 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3903, "1746"

	vermeld als	geschat adres				gebruik
	5-059	Grote Kerkstraat 14				huis

		eigenaar	Jan Tjeerds
		gebruiker		Jan Tjeerds
		huurwaarde			37‑00‑00 CG
		aanslag huurwaarde			06‑14‑08 CG

1758 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 254 folio 0149r van 3 sep 1758 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione sanguinis of sanguinitatis, ofwel een protest vanwege bloed of bloedverwantschap. Bloedverwanten tot in de zevende graad van de verkoper kunnen een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere bloedverwanten heeft een lagere graad voorrang boven een hogere, dus een vader of zoon (eerste graad) heeft voorrang boven een broer of zuster (tweede graad). De achterliggende gedachte hierbij is het voorkomen van verwatering van bezit in een familie. Je broer kan bijvoorbeeld niet je ouderlijk huis verkopen -zou hij dat als enige geërfd hebben- zonder dat jij daartegen met succes in bezwaar kunt gaan.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Grote Kerkstraat 14	Grote Kerkstraat ZZ		254‑00‑00 GG	deftig huis

	koper door niaar	Jan Schonebeek	mr. chirurgijn
	geniaarde koper	Jurjen Carsten de Jong, gehuwd met	winkelier
	geniaarde koper	Wilhelmina Nellee	winkelierse
	verpachter grond	de stad Harlingen		0‑12‑00 CG
	huurder	Jurjen Carsten de Jong c.u.
	naastligger ten oosten	N. N.
	naastligger ten zuiden	N. N.
	naastligger ten westen	N. N.
	naastligger ten noorden	N. N.
	verkoper	Huibert Schonebeek meerderjarige vrijgezel
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Jan Schonebeek koopt huis zz. Grote Kerkstraat. Geen naastliggers genoemd. Grondpacht 12 st. Gekocht van Huibert Schonebeek, vrijgezel, voor 254 gg. 7 st.

1789 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 263 folio 0107r van 26 apr 1789 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Grote Kerkstraat 14	Grote Kerkstraat ZZ	121‑00‑00 GG	huis

	koper	Ritske Jans, gehuwd met
	verpachter grond	de stad Harlingen	0‑12‑00 CG
	huurder achterkamer	militairen	0‑08‑00 CG
	naastligger ten oosten	Jarig Klaver
	naastligger ten zuiden	Albert Bolman
	naastligger ten westen	Evert Tadema
	naastligger ten noorden	Grote Kerkstraat
	verkoper	Grietje Jans Schoonebeek, gehuwd met
	verkoper	Jarig Jacobs van der Ley

1803 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 266 folio 0278r van 4 sep 1803 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Grote Kerkstraat 14achter	Grote Kerkstraat achter de timmerwinkel		50‑00‑00 CG	keuken en plaats

	koper	Johannes Willems Jaager, gehuwd met	mr. slager
	koper	Trijntje Jackles
	naastligger ten oosten	Levy Jacobs
	naastligger ten zuiden	Johannes Willems Jaager c.u.	mr. slager
	naastligger ten westen	H. Merkelbach
	naastligger ten noorden	Ritske Jans Cronenburg	mr. huistimmerman
	verkoper	Ritske Jans Cronenburg	mr. huistimmerman

1804 - burgerwapening		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 203, "Nieuw plan der Burgerwapening, 1804"

	vermeld	geschat adres	genoemde persoon	gebruik
	5-056 , pag. 75	Grote Kerkstraat 14	Ritske Kronenburgh

1810 - sint jacobischatting		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 224, "Kohier der Sint Jacobischatting, 1810"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	verschuldigd	gebruik
	5-051, pag. 107	Grote Kerkstraat 14	Ritske Jans	2‑00‑00 cg

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	F-173	Grote Kerkstraat 14	Jan Alberts Bakker	... en Dirk Lautenbach wed., 1814. (GAH204); id. van wijk E-236, pakhuis, 1814. (GAH204); gebruiker van wijk F-173, pakhuis; eigenaar is R. Kronenburg erven, 1814. (GAH204); eigenaar van wijk F-176; gebruikers Claas ... (alles)

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	F-173	Grote Kerkstraat 14	Ritske Jans Kronenburg	... Jan Kronenburg, eigenaar en medegebruiker is Jan Adam Hildt, 1814. (GAH204); erven R.K. eigenaar van wijk F-173, gebruiker is Jan A. Bakker, pakhuis 1814. (GAH204); wed. R.K. eigenaar van wijk G-128, gebruiker is Arent ... (alles)

1814 - woningregister		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 204, "Huis- en woonregister, 1814"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	bewoner/gebruiker	beroep of gebruik
	F-173	Grote Kerkstraat 14	R Kronenburg erven	Jan A Bakker	pakhuis

1819 - notariaat		bron: Tresoar toegang 26 inv.nr. 51010 (notaris Jacob Hanekuyk) repertoire nr. 33 en 37 van 3 mrt 1819

	vermeld als	adres		soort	bedrag	gebruik
	F-173	Grote Kerkstraat 14		provisionele en finale toewijzing	fl. 45	timmerwinkel F-173

		verkoper	Jan Sikkes IJzenbeek
		verkoper	Gouke Hingst
		verkoper	Martinus Gerbrands Pettinga
		koper	Schelte Piers van der Hoeven

1827 - notariaat		bron: Tresoar toegang 26 inv.nr. 49020 (notaris Sjoerd Simons Wijma) repertoire nr. 311 van 8 okt 1827

	vermeld als	adres		soort	bedrag	gebruik
	F-173	Grote Kerkstraat 14		koopakte	fl. 75	timmerwinkel F-173

		verkoper	Folkert van der Hoeven (mr. huistimmerman)
		ten oosten	Jacob Levy
		ten zuiden	de koper Willem Jager
		ten westen	de weduwe Merkelback
		ten noorden	de straat
		koper	Willem Jager (mr. slager en vleeshouwer)

1832 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. KO, "Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel der grondeigenaren [...], 1832"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	beroep	woonplaats	gebruik en grootte
	Sectie A nr. 1047	Grote Kerkstraat 14	Willem Johannes Jager	slager	Harlingen	pakhuis of bergplaats en erf (96 m²)

1862 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 4249, "Lijst van de nummering der huizen", 1862

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 1047	Kerkstraat F-173	Sibbele Westendorp	pakhuis

1905 - eigenaren		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2066, woningregister, 1905

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 3626	Grote Kerkstraat 14 (F-164)	Tjebbe S. Westendorp (en Cons., te Workum)	woonhuis

1952 - briefhoofd	bron: particuliere verzameling

	vermeld adres	naam	bedrijfsnaam	omschrijving
	Grote Kerkstraat 14	L. van der Heide		electrische schoenmakerij

1990 - monumentenlijst	bron: Monumenten Inventarisatie Project, 1990

	adres	soort monument	score	bouwjaar
	Grote Kerkstraat 14	beeldbepalend pand	4 van 10

terug

Naastliggers van

Grote Kerkstraat 14

ten oosten

Grote Kerkstraat 16

ten zuiden

Heiligeweg 11

ten westen

Grote Kerkstraat 12

ten noorden

de Grote Kerkstraat